Pinsa shirinligi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Pinsa (italyancha: Pinza, Ven ven. pinsa) Italiyaning Veneto, Friuli viloyatlarida va Trentinoning baʼzi hududlarida keng tarqalgan anʼanaviy shirinlik. Biroq, ushbu nom bir-biridan butunlay farq qiluvchi shirinliklar, misol uchun Bolonya (Italiya italyancha: Pinza bolognese) yoki Triest pinsasi singari turli pishiriqlarga nisbatan ishlatilishi ham mumkin.

Retseptlar mintaqalarga qarab farqlanadi, ammo barcha retseptlar orasida umumiy xususiyatlar mavjud. Tarkibiy mahsulotlar juda oddiy, qishloq oshxonasiga xos, ammo bugungi kunda ular oʻtmishdagiga nisbatan anchagina xilma-xil boʻlib, boyib qolgan: shirinlik bugʻdoy va makkajoʻxori uni, xamirturush, shakar va tuxum aralashmasidan tayyorlanadi, unga sukatlar, quritilgan anjir, mayiz va arpabodiyon urugʻlari qoʻshiladi[1][2]. Pirogning ustidan qizil sharob, fragolino yoki glintveyn quyiladi[3][4].

Shirinlik (diametri bir metrgacha boʻlishi mumkin) odatda Rojdestvo va yanvar oyida ulkan gulxanlarda qoʻriqchilar yoqib nishonlanadigan mashhur „Falò di inizio anno“ („Yil boshi gulxani“) bayrami arafasida isteʼmol qilinadi[5].

Italiyaning ayrim viloyatlarida ushbu anʼana Panevìn (lit. „non va sharob“), shuningdek, pìroe-paroe, panaìni, panevìni, pignarûl, vècie, casere deb ham ataladi. Bayram kechasida issiq grog — „vin brulè“ (vin brulè) ichishadi va pinsa pirogini gazak sifatida isteʼmol qilishadi[6]. Aytishlaricha, Muqaddas kechada sehrgar Befana bolalarni koʻrishga keladi, ularni shirinliklar, masalan, pinsa pirogi bilan siylaydi. Shuning uchun, ushbu shirinlik „Befana pirogi“, "Befana torti " yoki „Marantega torti“ (Befananing boshqa bir ismi) nomlari bilan ham ataladi[7].

Ushbu soʻzning etimologiyasi „pitsa“[8] soʻzi bilan bir xil ekanligi taxmin qilinadi.

Pirog anʼanaviy italyan taomlari roʻyxatiga kiritilgan (italyancha: Prodotti agroalimentari tradizionali italiani, PAT).

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Ricetta Pinza veneta“ (it). Cucchiaio d'Argento. 2021-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  2. Veneto, EDT, ] Linda Cottino, Francesca Filippi, Sara Fiorillo, Andrea Formenti, Marco Patrioli, Rossana Rando „I primi: polenta, bigoli о risotto?“,. Veneto, Guide EDT/Lonely Planet. EDT srl, 2016. ISBN 9788859232469. 
  3. Alberto Botton. „La pinza, il dolce veneto della tradizione contadina!“ (it). Blog di Padova (2020-yil 31-oktyabr). 2020-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  4. lira_s. „Пирог «пинца» (фм праздничные национальные блюда, Италия)“ (it). Koolinar.ru (2012-yil 27-noyabr). 2017-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  5. Renato Zanco. La cucina della Marca trevigiana: dal raìcio rosso al… tiramesù. Bussolengo: Demetra, 1996 — 108—109 bet. 
  6. „Бефана. Хто вона та чим ласують на Бефану?“ (uk). Італійський культурний центр Емілі. 2020-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  7. „Ricetta pinza veneziana“ (it). Dissapore.com (2019-yil 13-iyul). 2020-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  8. Boerio, Giuseppe „PIO – Pinza“,. Dizionario del dialetto veneziano, 2a ed, Venezia: Premiata tipografia di Giovanni Cecchini, 1856 — 511 bet.