Qoʻshmuxambet Kemengerov
Qoʻshmuxambet Duysebayuli Kemengerov
| Qoʻshmuxambet Duysebayuli Kemengerov | |
|---|---|
| qozoqcha: Қошмұхамбет Дүйсебайұлы Кемеңгеров | |
 | |
| Tavalludi |
1896-yil 15-iyul Oqmo‘la viloyati, Omsk tumani, Beke bo‘lisi, Qarjas qishlog‘i |
| Vafoti |
1937-yil 21-noyabr Omsk |
| Fuqaroligi |
Rossiya imperiyasi,  SSSR |
| Kasbi | dramaturg, yozuvchi, jurnalist, olim, jamoat arbobi |
| Turmush oʻrtogʻi |
1-ayoli: Zura Muhamedjanqizi 2-ayoli: Gulsim Jamiqizi |
| Bolalari | Gulsimdan: Zayra, Narmanbet, Saule |
| Otasi | Duysebay |
| Onasi | Jamila |
( 1896.15.15, sobiq Oqmoʻla viloyati, Ombi tumani, Beke boʻlisi, Qarjas qishlogʻi—21.11.1937, Ombi) — Alash arbobi, olim, dramaturg, yozuvchi, jurnalist.
Bilim va mahoratga intilgan Qoshke Kemengeruli taqdiri ziyolilarimizning yorug‘ hayoti bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, 1915-1930-yillarda milliy adabiyot, dramaturgiya, jurnalistika, ilm-fanga alohida hissa qo‘shgan. Bu davrda Qoshke tengdoshlari bilan birga mustamlakachilikka qarshi milliy ozodlik kurashida qatnashdi. Uning ko‘p qirrali izlanishlarga to‘la xalq taraqqiyoti yo‘lidagi faoliyati 1930-yillarda boshlangan sovet hukumatining qatag‘on kampaniyasi tufayli to‘xtab qoldi.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qoshke Kemengeruli 1896-yil 15-iyulda oʻsha paytdagi hududiy boʻlinish boʻyicha Oqmola viloyati Ombi tumanidagi Karjas qishlogʻida tugʻilgan. Argʻin qabilasining Suyindik urugʻining Karjas boʻlimidan[1]. Uning ota-bobolari bu yerga Bayanao‘lning Saritovidan ko‘chib kelgan. Maʼlumotlarga koʻra, Shoʻrman Irtishning chap tomonida, oʻgʻli Muso oʻqigan kadet korpusi koʻrinib turgan yerdan „Ombiga borsam, ovqatlanadigan, namoz oʻqiydigan joyim yoʻq“, deb 250 soʻmga yer sotib olgan, uy-joy, chorva mollari uchun omborlar. Kemenger Duysenbay va Duysebay ismli ikki o‘g‘ilni yaxshi ko‘rardi.Duyseboy avlodidan boʻlgan Qoʻshmuhambet ulgʻaygan chogʻida qoʻliga qalam olganida „Qoʻshke Kemengeruli“ deb yozganlariga imzo chekkan.
Argʻin qabilasi Suyindik urugʻiga mansub Qarjasning ajdodidan kelib chiqqan.[2]
Dindar Duysebay yoshligidan solihlik yo‘liga kirib, bo‘ydoqlik kunida ham Makkaga borib, hoji bo‘ldi. Bu muqaddas Makkaga ketayotib, Otig‘ayning obro‘li xo‘jayini Kartaboy bilan birga yo‘lga chiqadi. Qorataboy yosh Duysaboyni juda yaxshi ko‘rardi, u yurtga kelganida qizi Jamilani qo‘li bilan sovg‘a qiladi.Shunday qilib, bo‘lajak adib ochiqko‘ngil, badavlat, farovon oilada tug‘ilib, har tomonlama taʼlim oldi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ {{{title}}}. ISBN 9965-08-265-0.
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2020-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.