Rajab Islombekov
| Rajab Islombekov | |
|---|---|
| Islombekov Rajab Qaplanovich | |
| Tavalludi |
31-dekabr 1925-yil |
| Vafoti |
9-dekabr 2011-yil Toshkent |
| Fuqaroligi |
 Oʻzbekiston |
| Mukofotlari |
 |
Islombekov Rajab Qaplanovich (tug'.1925-yil yil 31-dekabr - 2011-yil yil 9-dekabr) - sovet, oʻzbek olimi, biokimyogari, 1964-yil Lenin mukofoti sovrindori[1].
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rajab Islombekov (1925-2011) — endokrinolog olim — Rossiya Tibbiyot fanlari akademiyasining muxbir aʼzosi, Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan fan arbobi, tibbiyot fanlari doktori. Oʻzbekistonda (OʻzSSR) yashagan. Rajab Islombekov 1925-yil 31-dekabrda Toshkent shahrida tugʻilgan. 1947-yilda Toshkent tibbiyot institutini, 1950-yilda esa aspiranturani imtiyozli diplom bilan tugatgan. 1961-yilda “Endemik guatrning klinik morfologik tadqiqoti” mavzusida doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi[2].
Ilmiy va tashkiliy faoliyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Islombekov Toshkent shahridagi Endokrinologiya instituti asoschilaridan biri boʻlib, u yerda 18 yil – avval laboratoriya mudiri, keyin endokrinologiya kafedrasi mudiri lavozimlarida ishladi. 1967—1971-yillarda Toshkent viloyat tibbiyot instituti direktori bo'lgan[3].
Ilmiy faoliyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Islombekovning ilmiy qiziqishlari qalqonsimon bez fiziologiyasi va patologiyasi, endemik buqoq muammosi yoʻnalishida jamlangan. U SSSRda qalqonsimon bez kasalliklarini radioaktiv yod bilan tashxislash va davolash usullarini joriy etishda kashshoflardan biri hisoblanadi. Rajab Islombekov yod va boshqa mikroelementlarning endemik buqoqning multifaktorial etnologiyasida tutgan oʻrni toʻgʻrisidagi kontseptsiyani taklif qildi va asoslab berdi, uning asosida endemik buqoqning oldini olish va davolash uchun dori vositasi yaratildi. Rajab Qaplanovich Islombekov Oʻzbekistonda endemik buqoq kasalligining etiologiyasi, patogenezi va tarqalishini oʻrganish boʻyicha koʻplab ekspeditsiyalar tashkilotchisi boʻlib, ommaviy yod profilaktikasini olib borardi, buning natijasida respublikada endemik buqoq kasalligi keskin kamaydi[4]. Rajab Qaplanovich endokrinologiyaning turli muammolariga oid 150 dan ortiq ilmiy ishlar, jumladan, 7 ta monografiya muallifi. U endokrinologlarning yuqori malakali kadrlarini tayyorlashga katta hissa qo'shdi. Uning rahbarligida 20 ta doktorlik va nomzodlik dissertatsiyalari tayyorlandi.
Mukofotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rajab Islombekovning mehnat faoliyati hukumat tomonidan yuqori baholandi. Mehnat Qizil Bayroq ordeni va ko'plab medallar bilan taqdirlangan. Islombekov Toʻraqulov Yolqin Xolmatovich bilan birgalikda “Qalqonsimon bez patologiyasining ayrim shakllarida yod va qalqonsimon gormonlar almashinuvi” ishi uchun Lenin mukofoti bilan taqdirlangan. 2004-yilda Rajab Islombekov “Kasb – hayot” xalqaro jamoat mukofoti bilan “Katta oltin haykalcha” va “Shon-sharaf, jasorat, bunyodkorlik, mehr-muruvvat uchun” ordeni bilan taqdirlangan[5].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Памяти Раджаба Исламбекова — тема научной статьи по прочим медицинским наукам читайте бесплатно текст научно-исследовательской работы в электронной библиотеке КиберЛенинка
- ↑ «Клинико-морфологическое исследование эндемического зоба с применением радиоактивного йода» (1961) — диссертация (автореферат) Исламбеков Раджаб Капланович | НЭБ
- ↑ БЭС энциклопедия: Исламбеков Раджаб Капланович (р. 30.12.1925, Ташкент)
- ↑ Rajab Kaplanovich Islambekov.(on the occasion of his 70th birthday). Problems of Endocrinology. 1996;42(1):45-45. (In Russ.) https://doi.org/10.14341/probl11929
- ↑ Islambekov R. K. (on the occasion of his 80th birthday). Problems of Endocrinology. 2006;52(2):55. (In Russ.) https://doi.org/10.14341/probl200652255