Rauma

Rauma
Rauma
	61°7′0″N 21°30′0″E / 61.11667°N 21.50000°E
Mamlakat	Finlandiya
{{{mintaqa_turi}}}	Yevropa
Rasmiy til(lar)i	Fin tili
Telefon kodi	358
	Rauma

Rauma — Finlandiyaning gʻarbiy sohilidan 92 kilometr (57 mi) ) uzoqda joylashgan. 39,000 ( 31-dekar 2021. ) aholisi boʻlgan shahar va munitsipalitet. Uning qo'shni munitsipalitetlari - Evra, Evrajoki, Laitila va Pyhäranta . 1442-yil 17-aprelda (o'sha paytda Shvetsiya hukmronligi ostida) shahar imtiyozlari berilgan Rauma qog'oz va dengiz sanoati, yuqori sifatli to'r (18-asrdan) va shahar markazining eski yog'och arxitekturasi ( Eski Rauma, Vanha Rauma) bilan mashhur. YuNESKOning Butunjahon merosi ro'yxatiga kiritilgan^[1].

Tarixi

14-asrda, shahar deb e'lon qilinishidan oldin, Raumada fransisk monastiri va katolik cherkovi bo'lgan. 1550-yilda Rauma shahri aholisiga Xelsinkiga ko'chib o'tishga buyruq berilgaan, ammo bu muvaffaqiyatsiz bo'ldi va Rauma o'sishda davom etdi.

Rauma shahrining deyarli butun yog'och qismi 1640-yil va 1682-yillardagi yong'inlarda vayron bo'lgan. 1809-yilgacha bo'lgan davrda shaharcha katta bo'lgan shahar markazida taxminan 600 ta yog'och binolar mavjud bo'lgan.1897-yilda Rauma Finlandiyada 57 ta kemadan iborat eng katta yelkanli qayiqlar flotiga ega edi. 1853-yilda Qrim urushi boshlanganda, Rauma 1855-yilda Aland urushi paytida Fransiya dengiz floti va Britaniya floti tomonidan hujumga uchradi. Tovarlar asosan Germaniya, Stokgolm va Boltiqbo'yi davlatlariga eksport qilindi. 1890-yillarda Rauma o'qituvchilar kollejiga ("seminar") ega bo'ldi, keyinchalik u Turku universitetiga qo'shildi. Ta'lim bo'limining bir qismi hali ham Raumada mavjud.

Rauma nomi nemischa strauma so'zidan kelib chiqqan bo'lib, "oqim" degan ma'noni anglatadi^[2].

Geografiyasi

Raumaning mahallalari va chekka hududlariga quyidagilar kiradi:

Iqlimi

Rauma qishi sovuq va yozi issiq bo'lgan nam kontinental iqlimga ega. Botniya ko'rfazining dengizga ta'siri natijasida qishda ham iliqlik, yozda esa sovuqroq haroratni olib keladi. Va janubdagi Finlandiyaning boshqa qirg'oq shaharlariga o'xshab, Raumada o'rtacha yillik harorat taxminan 6 ° C (42,8 ° F) ni tashkil qiladi. 1966-yil 3-fevralda Rauma markazida qayd etilgan eng past harorat -33,6 °C (-28,5 °F) ni tashkil etdi va eng yuqori harorat 33 °C (91,4 °F) atrofida edi, buning sababiga aniq ma'lumot yo'q. ma'lumotlar faqat 2010-yillarning oxiridan qo'llanila boshlandi.

Iqtisodiyoti

Ikkinchi jahon urushidan keyin Rauma sanoat shahriga aylandi, uning asosiy tarmoqlari kemasozlik, qog'oz va sellyuloza zavodlari va metall sanoati edi. Rauma, shuningdek, yiliga deyarli 6 mln tonna yuk tashish bilan Finlandiyadagi beshinchi yirik portdir. Olkiluoto atom elektr stantsiyasi Raumaning yonida, Eurajokida joylashgan. Rauma yaqinida Fenno-Skanning statik-inverter zavodi mavjud.

2019-yilda Raumadagi eng yirik soliq to‘lovchilar Raumaster,Forchem, Länsi-Suomen Osuuspankki, Oras, Alfa Laval Aalborg va LähiTapiola Lännen edi^[3].

Demografiya

Rauma aholisi 1980–2018
Yil			Aholisi
1980			42 973
1985			43 564
1990			42 410
1995			42 089
2000			41 001
2005			40 381
2010			39 715
2015			39 809
2018			39 360
Manba: Finlandiya statistikasi

Transporti

Rauma-Turku va Pori o'rtasida milliy 8 (E8) yo'lida joylashgan. Finlandiyaning 12-milliy yo'li Rauma shahridan boshlanadi va 2008-yilda Rauma portiga qadar uzaytirildi.

Kokemaki shahridan temir yo'l aloqasi yuk tashishda ishlatiladi, chunki og'ir sanoat hududlari va Rauma portiga to'g'ridan-to'g'ri aloqa mavjud. 1988-yilda temir yo'lda yo'lovchi tashish tugatiladi.

Satakunnan Liikenne mahalliy Oy avtobus harakatini boshqaradi va Raumada 3 ta liniyaga ega^[4]. Mahalliy avtobuslar uchun markaz Savila shahrida joylashgan, uzoq masofali avtobuslar esa Rauma avtovokzalidan qatnaydi.Uzoq masofali avtobuslar yo'lovchilarni to'g'ridan-to'g'ri Pori va Turkuga, Tampere va Helsinkiga Huittinenda bir transfer bilan olib boradi^[5].

Eng yaqin aeroport Pori shahrida joylashgan. Rauma porti eafaqat yuk kemalariga tez-tez xizmat ko'rsatadi.

Madaniyati

Raumaning fin tilining o'ziga xos Lahjasi " Rauman giäl " borligi. Dialekt dengizchilik o'tmishi tufayli shved, ingliz va nemis kabi tillardan so'zlarni meros qilib oladi. Lahja kundalik foydalanishda asosiy fin tiliga aoslangan,ammo u juda yaxshi o'rganilgan.

Shahar shuningdek, Raumizmning tug'ilgan joyi bo'lib, yaratilgan til esperantoga xalqaro yordamchi til sifatida emas, balki madaniyat vositasi sifatida idealist bo'lmagan qarashdir.

Rauma dengiz maktabi binosidagi Rauma dengiz muzeyi 1999-yilda tashkil etilgan.

Dantelli hafta

Raumada 1971-yildan beri har yili to'r haftaligi o'tkazib kelinadi. Dantel haftaligida mahalliy hunarmandlar Eski Rauma hududida kichik ko'rgazmalar tashkil qiladi. Dantelli haftalik qora to'r kechasi bilan yakunlanadi, bu vaqtda kichik butiklar kechqurun ochiq, turli shou va kontsertlar o'tkaziladi va odamlar qora dantelli kiyinadilar.

Sporti

Rauman Lukko - mahalliy xokkey jamoasi. 1936-yilda tashkil etilgan.Lukko Finlandiyaning eng yuqori professional ligasi Liigada o'ynaydi. Lukko ikki marta, 1963-yil va 2021-yillarda Finlandiya chempionligini qo‘lga kiritgan. Ularning uy arenasi - Äijänsuo Arena . Mahalliy futbol jamoalari Pallo-Iirot va FC Rauma . Bu ikki jamoa Äijänsuo sport markazida bir xil maydonda joylashgan. Sea City Storm — Finlandiya Amerika futbol assotsiatsiyasining 2-divizionida o'ynaydigan amerikalik futbol jamoasi. Fera Finlandiya ayollar beysbol jamoasi bo'lib, ularning sport maydoni Otanlahti sport markazidagi Länsi-Suomi Arena hisoblanadi. Raumaning shuningdek, o'z orientiring klubi Rasti-Lukko, Kaaron Roima va Rauma Basket nomi bilan tanilgan ikkita basketbol jamoasi mavjud. UKP deb nomlangan rinkbol jamoasi va SalBa nomli flotbol jamoasi bor.

Dam olish

Qiziq ma'lumotlarga qaraganda, Raumadagi har bir oilada qayiq bor. Mehmonxona va dam olish maskani vazifasini bajaradigan Kylmäpihlaja Lighthouse -ga borish uchun odamlar o'zlarining qayiqlari yoki suv avtobuslaridan foydalanishlari mumkin. Suv avtobuslari odamlarni Reksaari oroliga va sobiq garnizoni Kuuskajaskari oroliga olib boradi. Ikkala oroldan ham dam olish maqsadida foydalaniladi.

Munitsipalitetlarni birlashtirish

Rauma va uning atrofidagi Rauman Maalaiskunta munitsipaliteti ("Rauma qishloq munitsipaliteti") 1993-yilda ikkalasi birlashtirilgan, 2007-yilda Kodisjoki munitsipaliteti birlashishi bilan davom etgan. Lappi munitsipaliteti 2009-yilda Raumaga birlashtirilgan.

Muqaddas Xoch cherkovining minorasi
Raumaning eski shahar saroyi
Shahar markazidagi ko'cha
Fåfänga

Manbalar

↑ „Old Rauma“. UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Qaraldi: 2021-yil 25-sentyabr.
↑ „Keskiaika - Suomen kaupungit keskiajalla“. 2016-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 16-sentyabr.
↑ „Rauman seudulla paljon suuria yhteisöveron maksajia: Raumaster, Forchem, Osuuspankki, Oras ja niin edelleen“ (fi). LS24 (2019-yil 4-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 27-may.
↑ „Local bus timetables“ (fi). Satakunnan Liikenne. Qaraldi: 2009-yil 4-noyabr.
↑ „Long distance bus timetables“ (fi). Satakunnan Liikenne. Qaraldi: 2009-yil 4-noyabr.

[unesco-1] „Old Rauma“. UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Qaraldi: 2021-yil 25-sentyabr.

[2] „Keskiaika - Suomen kaupungit keskiajalla“. 2016-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 16-sentyabr.

[3] „Rauman seudulla paljon suuria yhteisöveron maksajia: Raumaster, Forchem, Osuuspankki, Oras ja niin edelleen“ (fi). LS24 (2019-yil 4-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 27-may.

[4] „Local bus timetables“ (fi). Satakunnan Liikenne. Qaraldi: 2009-yil 4-noyabr.

[5] „Long distance bus timetables“ (fi). Satakunnan Liikenne. Qaraldi: 2009-yil 4-noyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]