Ruhulloh Humayniy maqbarasi
| Ruhulloh Humayniy maqbarasi | |
|---|---|
.jpg) Ruhulloh Humayniy maqbarasi | |
| Joylashuv | Tehron, Eron |
| Binokor | Muhammad Tehroniy |
| Turi | Maqbara |
| Material | Marmar |
| Qurila boshlagan | 1989-yil 19-iyul |
| Qurilish tamomlangan | 1992-yil 2-iyun |
| Vebsayt | harammotahar.ir |
| Xarita | |
| Koordinatalari | 35°32′57.1″N 51°21′59.4″E / 35.549194°N 51.366500°E |
Ruhulloh Humayniy maqbarasi (forscha: آرامگاه روح الله خمینی) — Oyatulloh Ruhulloh Humayniy, uning rafiqasi Xadicha Saqafi va ikkinchi oʻgʻli Ahmad Humayniyning qabrlari joylashgan. Shuningdek, u yerga sobiq prezident Akbar Hoshimiy Rafsanjoniy, sobiq vitse-prezident Hasan Habibiy, general-leytenant Ali Sayad Sheroziy, Eron inqilobi arbobi Sodiq Tabatabai va deputat Marzieh Hadidchi kabi baʼzi siyosiy arboblar ham dafn qilingan. Maqbara Tehronning janubida, Behesht-e Zahra (Zahra jannati) qabristonida joylashgan. Qurilish ishlari 1989-yilning 3-iyunida Xomeyniy vafotidan keyin boshlangan. U hali ham qurilmoqda, biroq qurib bitkazilgach, 20 kv.km dan ortiq maydonni egallaydi, madaniy va sayyohlik markazi, islomshunoslik universiteti, seminariya, savdo markazi, 20 000 mashinaga moʻljallangan toʻxtash joyi va boshqalar joylashgan majmuaning markaziy qismiga aylanadi[1]. Xabar qilinishicha, Eron hukumati ushbu taraqqiyotga 2 milliard AQSh dollari ajratgan[1].
Hudud Humayniy izdoshlari uchun ziyoratgoh hisoblanadi. U davlat arboblari tomonidan ramziy maʼnoda qoʻllanadi va vaqti-vaqti bilan chet ellik taniqli shaxslar tashrif buyurishadi[2]. Har yili Humayniy vafotining yilligi 4-iyun kuni maqbarada hukumat rasmiylari, xorijiy elchilar va boshqalar ishtirok etadigan marosimda nishonlanadi. Maqbaraga gʻamxoʻrlik qilishga Humayniyning nabirasi Oyatulloh Seyyid Hasan Humayniy mas’uldir. Haram-e Motahhar metro bekati maqbaraga eng yaqin metro bekati hisoblanadi.
Texnik xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Maqbara meʼmori Muhammad Tehroniy edi. Ziyoratgoh majmuasining tashqi koʻrinishi diqqatga sazovordir. U baland tepalik ustida oʻrnatilgan oltin gumbazga ega boʻlib, toʻrtta mustaqil minora bilan oʻralgan. Ziyoratgoh koʻp sonli mehmonlarni qabul qilish uchun moʻljallangan katta toʻrtburchak maydon bilan oʻralgan. Oʻzining kattaligi, qibla devori va maqsurani oʻz ichiga olganligi bilan maqbara masjidga oʻxshaydi, lekin Husayniya deb atalgan[3].
Ichkarida Humayniy sarkofagi markazda zarhal gumbaz ostida joylashgan. Gumbaz lolalar (Eronda shahidlik ramzi) tasvirlangan vitrajlar bilan bezatilgan ikki qavatli ruhoniylar bilan oʻtish zonasi ustida joylashgan. Gumbaz sarkofagni aylanib oʻtuvchi sakkizta katta marmar ustunlar bilan taʼminlangan, ular boshqa kichik ustunlar bilan birgalikda kosmik ramka koʻrinishidagi shiftga ulangan. Zamin va devor sirtlari sayqallangan oq marmardan qilingan. Yerga nafis Eron gilamlari bilan toʻshalgan.
Majmuaga musulmon boʻlmaganlar ham kirishi mumkin[4].
.jpg)
Hodisalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]2009-yilning 20-iyunida maqbara joylashgan joyda xudkush-terrorchi portlash sodir etib, uning oʻzi halok boʻlgan va 3 nafar ziyoratchi yaralangan, deya xabar beradi davlat matbuoti[5]. Hujum natijasida maqbaraga zarar yetkazilmagan.
2017-yilning 7-iyunida maqbaraga uchta qurolli shaxs[6][7] hujum qilgan, bir xudkush terrorchi maqbarada bombani portlatgan[8]. Bu voqealar natijasida bir ayol jangari qoʻlga olindi[9]. Hukumat rasmiylari keyinroq uchinchi hujumning oldini olganini daʼvo qildi[8]. Unda bir kishi halok boʻlgan, besh kishi yaralangan. Maqbaradagi portlash bilan bir vaqtning oʻzida parlament binosiga hujum qilishgan.
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Kompleksdan tashqarida Humayniyning imzo belgisi -
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Khomeini’s Tomb Attracts Pilgrims – New York Times
- ↑ FarsiNet News – News related to Iran, Iranians and Persians – June 1997
- ↑ Kaplan, Robert, Ends of the Earth, A journey at the Dawn of the 21st Century, Random House, 1996, p.179
- ↑ „Mehr-e-Khavar Iran In Brief“. 2009-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 11-fevral.
- ↑ „Bomber killed at Khomeini shrine - Iran media“. Reuters (2009-yil 20-iyun). Qaraldi: 2021-yil 24-iyul.
- ↑ „7 killed in twin attacks on Iranian parliament and Khomeini's tomb, Hostage situation underway“. Muslim Global. Qaraldi: 2017-yil 7-iyun.
- ↑ Iran Attacks: Shooting inside Iranʼs Parliament
- ↑ 8,0 8,1 „Iran attacks: 'IS' hits Parliament and Khomeini mausoleum“. BBC (2017-yil 7-iyun). Qaraldi: 2017-yil 7-iyun.
- ↑ „Invasion four terrorist to Khomeini Shrine/ One woman was captured“ (fa). fa.alalam.ir. Qaraldi: 2017-yil 7-iyun.