Sarojini Naidu
Sarojini Naidu 1879-yil 13-fevral tugʻilgan. U 1949-yil 2- martda vafot etgan.Hind siyosiy faoli, feminist va shoir. Fuqarolik huquqlari, ayollar ozodligi va anti-imperialistik gʻoyalar tarafdori boʻlgan u Hindistonning mustamlaka hukmronligidan mustaqillik uchun kurashida muhim shaxs edi. U, shuningdek, Hindiston Milliy Kongressi prezidenti boʻlgan va Hindiston shtati (Birlashgan viloyatlar) gubernatori etib tayinlangan 1- hind ayoli edi.
Naiduning shoira sifatidagi adabiy faoliyati uning sheʼriyatining rangalar jilokorligi, tasviriyligi va lirik sifati tufayli unga „Hindiston bulbuli“ yoki Mahatma Gandining „Bharat Kokila“ nomini oldi. Haydarobodda bengal oilasida tugʻilgan. Chattopadhyay Madras, London va Kembrijda oʻqigan. Suffragist boʻlib ishlagan Angliyada boʻlganidan soʻng, u Hindiston Milliy Kongressining Hindistonning Britaniya hukmronligidan mustaqilligi uchun harakatiga jalb qilingan. U hind millatchilik harakatining bir qismiga aylandi va Mahatma Gandi va uning svaraj gʻoyasiga ergashdi. U 1898-yilda umumiy shifokor Govindarajulu Naiduga turmushga chiqdi. U 1925-yilda Hindiston Milliy Kongressining prezidenti etib tayinlandi va keyinchalik 1947-yilda Birlashgan viloyatlar gubernatori boʻldi va Hindiston Dominionida gubernator lavozimini egallagan birinchi ayol boʻldi.
Naidu sheʼriyatida bolalar sheʼrlari va vatanparvarlik va fojia kabi jiddiyroq mavzularda yozilgan boshqa sheʼrlar mavjud. 1912-yilda nashr etilgan " Haydarobod bozorlarida „ uning eng mashhur sheʼrlaridan biri boʻlib qolmoqda. U 1949-yil 2-martda yurak tutilishidan vafot etdi.
Shaxsiy hayot
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sarojini Naidu 1879-yil 13-fevralda Haydarobodda Agorenath Chattopadhyay va Varada Sundari Devi oilasida tug‘ilgan. Ota-onasining uyi Brahmangaon Bikrampur, Dakka, Bengal viloyati hozirgi Bangladesh edi. Uning otasi bengal braxmini va Nizom kollejining direktori boʻlgan. Edinburg universitetida fan doktori ilmiy darajasini qoʻlga kiritdi. Uning onasi bengal tilida chiroyli sheʼrlar yozgan. 1896-yil “Oltin ostona" (1905) old qismidan
Siyosiy martaba
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Notiqlik
[tahrir | manbasini tahrirlash]1904-yildan boshlab Naidu Hindiston mustaqilligi va ayollar huquqlarini, shuningdek ayollar taʼlimini yoygan, tobora ommalashib borayotgan notiqlikka aylandi. Uning notiqlik nutqi koʻpincha Nyaya mulohazasining 5 qismli ritorik tuzilmalaridan soʻng dalillarni asosladi. U 1906 yilda Kalkuttada boʻlib oʻtgan Hindiston milliy kongressida va Hindiston ijtimoiy konferentsiyasida nutq soʻzladi. Uning suv toshqini oqibatlarini bartaraf etishdagi ijtimoiy faoliyati 1911-yilda „Kaisar-i-Hind“ medaliga sazovor boʻldi. Keyinchalik u 1919-yil aprelida Jallianvala Bagh qirgʻiniga norozilik sifatida qaytib keldi. U 1909-yilda Muthulakshmi Reddi bilan uchrashdi va 1914-yilda u Mahatma Gandi bilan uchrashdi, u siyosiy harakatlarga yangi majburiyatni ilhomlantirgani uchun hisoblangan. U Hindiston Milliy Kongressining ikkinchi ayol prezidenti va INC konferentsiyasiga raislik qilgan birinchi hind ayoli edi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Hindistonning bulbuli: Sarojini Naidu biografiyasi
- Sarojini Naidu sheʼriyati: ingliz tili va hind madaniyatining uygʻunligi
- Works by Sarojini Naidu
- Works by or about Sarojini Naidu
- Internet Arxivdagi Oltin Ostona
- Works by Sarojini Naidu
- Sarojini Naidu tarjimai holi va sheʼrlari
- Sarojini Naidu tomonidan yozilgan xat
- Sarojini Naidu materiallari Janubiy Osiyo Amerika raqamli arxivida (SAADA)
- 20 Newspaper clippings about Sarojini Naidu
- Sarojini Naidu (1975) filmlar boʻlimi hujjatli filmi