Kontent qismiga oʻtish

Seylon Dominioni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Seylon Dominioni
ingl.Dominion of Ceylon
Shior
Madhiya: 
Location of Seylon Dominioni
Poytaxt Kolombo
Eng katta shahar Kolombo
Rasmiy til(lar) Inglizcha, Singalcha va Tamilcha
Hukumat Konstitutsion Monarxiya
• Qirolicha
Yelizaveta II
Uilyam Gopallava
Sirimavo Bandaranaike
• Tashkil Topgan
1948-yil 4-fevraldan
• Tugatilgan
1972-yil 22-maygacha
Maydon
• Butun
65 610 km2
Aholi
• 1956-yilgi roʻyxat
8 104 000 kishi
Pul birligi Seylon rupiyasi

Seylon — 1948-yildan 1972-yilgacha mavjud boʻlgan Britaniya imperiyasining dominioni.

Ikkinchi jahon urushi davrida Britaniya Seyloni strategik ahamiyatga ega boʻldi va 1942-yilda Seylon Milliy Kongressi Britaniya mustamlakachilaridan urush tugagandan soʻng Seylonga oʻzini oʻzi boshqarish huquqini berish masalasini koʻrib chiqish haqida vaʼda olishga qaror qildi. Erishilgan kelishuvlarga muvofiq, 1944-yilda Soulberi komissiyasi Seylonda mamlakatning kelajakdagi davlat tuzilishi asoslarini ishlab chiqish uchun ish boshladi. 1945-yil oktyabr oyida Soulberi komissiyasining takliflari asosida yangi Seylon konstitutsiyasi matni bilan "Oq kitob" tayyorlandi, ammo u orolning toʻliq mustaqilligini taʼminlamadi, lekin uni Britaniya qoʻli ostida yurisdiktsiyasida qoldirdi. General-gubernatorlik lavozimi Seylon jamiyati vakillariga topshirildi, biroq qonun chiqaruvchi organ rahbari Britaniya hukumati tomonidan tayinlandi. 1948-yil 4-fevralda Seylon dominionligi rasman oʻrnatildi. Oʻsha yili Seylonning BMTga aʼzo boʻlishga urinishi SSSR tomonidan bloklandi, u Seylonni faqat nominal jihatdan mustaqil davlat deb hisobladi.

1956-yilda Seylonda hokimiyat tepasiga singal millatchilari keldi. Singal tili ingliz tili oʻrniga Seylonning rasmiy tiliga aylandi, bu Tamillar oʻrtasida tartibsizliklarga va bosh vazirning oʻldirilishiga olib keldi. 1957-yilda ingliz bazalari oroldan olib chiqib tashlandi va Seylon rasman "qoʻshilmagan davlat" ga aylandi.

1972-yilda yangi konstitutsiya qabul qilindi, unga koʻra mamlakat respublikaga aylandi va uning nomi "Seylon" dan "Shri Lanka" ga oʻzgartirildi.