Shakarxon
| Shakarxon | |
|---|---|
Shakarxon Xoliqboy qizi | |
| Ayol qoʻrboshi | |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
1879-yil Oltiariqning Poloson qishlogʻi |
| Vafoti | 1921-yil |
| Turmush oʻrtogʻi | Otajon |
| Otasi | usta Xoliqboy |
Shakarxon Xoliqboy qizi — (1879—1921) — Fargʻona vodiysidagi istiqlolchilik harakatida ishtirok etgan oltiariqlik dovyurak va jasur ayol qoʻrboshi. Shakarxon Turkistondagi milliy ozodlik harakatining faol ishtirokchisi[1].
Tarjimayi holi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shakarxon Xoliqboy qizi 1879-yilda Oltiariqning Poloson qishlogʻida badavlat Xoliqboy oilasida dunyoga kelgan. Uning otasi usta Xoliqboy boʻlib, uzoq yillar Oltiariq bozorida oqsoqollik qilgan. Voyaga yetgach, Qayragʻoch qishlogʻida yashovchi Otajonboyga turmushga chiqqan va ikki qiz, bir oʻgʻilni dunyoga keltirgan. Ular Rishtonning Qayragʻoch qishlogʻida yangi hovli qurib, shu yerda yashay boshlashadi. 1916-yilda Otajon vafot etib, Shakarxon beva qolgan.
Qoʻrboshilik faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1918-yilning yozida Toshqoʻrgʻon qishlogʻiga Toʻychi qoʻrboshining uyiga Shakarxon kirib keladi. Shu tariqa u 500 nafardan iborat guruhga rahbarlik qiladi va Shakarxon qoʻrboshi sifatida Fargʻona vodiysida mashhur boʻladi. Turkiston Muxtoriyati tor-mor etilgach, Fargʻona vodiysida boshlangan milliy ozodlik harakatida eri Otajon bir guruh yigitlar bilan Qayragʻoch qishlogʻi ostonasida qizillarga qarshi kurashgan va notenglar janglarga magʻlub boʻlgan. Otajon va oʻgʻli Odilxon Shakarxon Xoliqboy koʻz oʻngida otib tashlangach, yoshi 40 ga yetib qolgan ayol qoʻliga qurol olib kurashga otlangan. Toʻychi qoʻrboshi bilan birgalikda qizillarga qarshi kurashib, 1918-yil oxirlarida butun Oltiariq hududini bolsheviklar taʼsiridan ozod qilgan. Shakarxon qoʻrboshi 1921-yilgi janglarda koʻksidan yaralanib halok boʻlgan. Shakarxon qoʻrboshining Adolat, Turgʻunoy, Lazokat ismli qizlari keyinchalik zamonaviy va ilmli kishilar sifatida faoliyat koʻrsatishgan. Uning avlodlari bugungi kunda Fargʻona viloyati Oltiariq tumani Poloson qishlogʻida istiqomat qiladi[2].