Testaroli
 Testaroli taomi | |
| Turi | makaron |
|---|---|
| Milliy oshxona | Italyan oshxonasi |
| Kelib chiqishi | etrusk sivilizatsiyasi |
| Asosiy komponentlari | un, suv, tuz |
| Oʻxshashlari | Falsi testaroli al ragù |
Testaroli, baʼzan testarolo deb ham ataladi[1], italyan oshxonasiga tegishli yupqa xamirli makaron turi boʻlib, suv, un va tuz yordamida dumaloq shaklga keltirib tayyorlanadi, soʻngra rombik yoki toʻrtburchak shaklida kesiladi. Lunigiana mintaqasida va Italiyaning tarixiy hududida keng tarqalgan taom turi boʻlib, u Italiyaning etrusk sivilizatsiyasiga aloqador qadimiy makaron turidir. Testaroli „eng qadimiy makaron turi“ deb taʼriflangan. Shuningdek, mazkur taom Italiyaning janubiy Liguria va shimoliy Tuscaany mintaqalariga mansub mahalliy taom hisoblanadi.
Testaroli tekis yuzada yoyiladigan xamirdan tayyorlanadi. U anʼanaviy ravishda testo, tekis yuzaga ega boʻlgan terrakota yoki choʻyandan tayyorlangan taom pishirishishga moʻljallangan idishda pishiriladi, taom nomi shundan kelib chiqqan. Baʼzan qaynoq suvda yana bir qayta pishirib olinadi va keyin dasturxonga tortiladi. Testaroli baʼzan non deb, baʼzan esa krep deb ataladi. U pesto sousi yoki zaytun moyi, pecorino, parmesan va sarimsoq kabi boshqa ingredientlar bilan bezatilgan holatda dasturxonga tortilishi mumkin. Falsi testaroli al ragù ham xuddi shunday taom boʻlib, u toʻgʻralgan makaron xamiri va ragù sousi yordamida tayyorlanadi.
Etimologiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Testaroli nomi anʼanaviy ravishda testaroli nomli, tekis yuzaga ega boʻlgan terrakota yoki choʻyandan tayyorlangan taom pishirishishga moʻljallangan idish nomidan kelib chiqqan[2][3].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Testaroli qadimiy makaron turi boʻlib[4], u etrusk sivilizatsiyasi[5] va qadimgi Italiya sivilizatsiyasi davriga oid deb hisoblaniladi. Rustico: Regional Italian Country Cooking kitobida aytilishicha, testaroli „tayyorlash uchun issiq toshlar ustiga qoʻyib pishirillgan, neolit davriga oid boʻtqalarining bevosita avlodi“ dir. U Italiyaning janubiy Liguria va shimoliy Tuscany mintaqalarining mahalliy taomi hisoblanadi[4][6]. The Wall Street Journal nashrida chop etilgan maqolaga koʻra, testaroli „eng birinchi qayd etilgan makaron“dir[1].
Testaroli Italiyaning Massa-Carrara provinsiyasidagi Tuscany mintaqasida keng tarqalgan boʻlib, asosan dehqonlarning taomi hisoblanadi. U maydalangan pishloq va zaytun moyi bilan toʻldirilgan xamir taomdir[7]. Massa va Carrarada u baʼzan strachino pishlogʻi yoki charcuterie bilan birga tortiladi[7]. Testaroli Massa-Carrara provinsiyasidagi kichik shaharcha Pontremolida juda mashhur taom boʻlib, u yerda ertalab va kechqurun shaharning deyarli har bir restoranida bu taomni buyurtma qilish mumkin[4][5][8][9]. Shuningdek, testaroli[5], Liguria va Tuscany hududlari orasida joylashgan Lunigiana mintaqasida va Italiyaning tarixiy hududlarida ham keng tarqalgan[5][10][8].
Tavsifi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Masalliqlarlar va tayyorlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Testaroli – suv, bugʻdoy uni va tuz yordamida tayyorlangan krepga oʻxshash makaron turi boʻlib, uchburchak shaklda toʻgʻradi[lower-alpha 1][5][12]. Baʼzan uni tayyorlashda kashtan uni ham ishlatiladi[10][13]. Suv, bugʻdoy uni va tuz aralashtiriladi va xamir tayyorlanadi. Shundan soʻng, u pishirib olinadi, bunda baʼzan ikki bosqichli pishirish jarayonidan foydalaniladi[5]. Anʼanaviy tayyorlash uslubiga koʻra, birinchi bosqichda, (baʼzan faqat bir bosqichda tayyorlanadi) xamir issiq yuzaga tekis qilib quyiladi va quymoq yoki krep koʻrinishida pishiriladi[lower-alpha 2][4][5][8][9]. Bu jarayonda testaroli odatiy ravishda testoda pishiriladi[1][8], testoni issiq koʻmir ustida qizdirib keyin xamir quyiladi. Skillet – bu xamirni pishirish uchun ishlatilishi mumkin boʻlgan yana bir pishirish moslamasidir[lower-alpha 3]. Tayyor yegulik uchburchak shaklda boʻlinadi va baʼzan bu jarayondan keyin toʻgʻridan-toʻgʻri dasturxonga tortiladi[9]. Baʼzan bajariladigan ikkinchi pishirish bosqichida makaronni sovutish uchun tindirib qoʻyish mumkin, keyin esa qaynoq suvda yana pishiriladi[5][15].
Testaroli baʼzan focaccia taomiga oʻxshash non turi sifatida tariflanadi[3], u baʼzan krep deb ham ataladi[16]. „The Italian Country Table“ kitobida testaroli „makaronga oʻxshash taom turi“ va „qalinligi chorak dyuymdan oshmaydigan katta dumaloq krepga oʻxshash non“ deb ataladi[3]. Bu kitobda aytilishicha, uni yaxshilab pishirganda non sifatida ham isteʼmol qilish mumkin, u qadar kuchli pishirilmaganda esa makaron sifatida foydalaniladi. Italiyaning turli hududlarida uning pishirish usullari farqlanadi va bu usullarning baʼzilari oʻzining qadimiy ketma-ketligini saqlab qolgan.
Dasturxonga tortilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Testaroli baʼzan pesto sousi bilan dasturxonga tortiladi[5][16]. Italiyaning Liguria va Tuscany mintaqalarida keng tarqalgan[8][13][17]. Yana bir tayyorlash usuliga koʻra, zaytun moyi, pecorino, Parmesan, sarimsoq va rayhon ham qoʻshish mumkin[8][17][18]. Sous testaroli ichiga singib ketishi kerak[6].
Falsi testaroli al ragù
[tahrir | manbasini tahrirlash]Unga juda oʻxshash yana bir taom falsi testaroli al ragù boʻlib, pasta makaron xamiridan tayyorlanadi va testoda pishirilmaydi[9]. Unga ragù, italyancha usulda tayyorlangan goʻshtli sous qoʻshiladi[9].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Makaron roʻyxati
- Qadimgi taomlar roʻyxati
- Bavette – makaronning qadimiy turlaridan biri
Izohlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Shahardagi istalgan mahalliy yemakxonada uchraydigan katta pankeykka oʻxshash „testaroli“ taomi makaronining bir turidir ...“[11]
- ↑ Pesto bu yerda „testaroli“ deb nomlangan ibtidoiy makaron bilan xizmat qiladi - krepga o'xshash Liguriya aralashmasi, uni o'raladi va panda qovuriladi, keyin shimgichni shaklida kesiladi ...[14]
- ↑ Bu koʻp asrlik makaron taomi issiq skovorodkada tayyorlanadigan krep kabi pishiriladi, soʻngra ... „Testeroli“ soviganidan soʻng, rombik shaklidagi taxminan 6 ta boʻlakka boʻlinadi...[1]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dunn, Elizabeth Gunnison „Historical Recipes Are the Next Big Thing“. The Wall Street Journal (2013-yil 13-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 5-mart. (subscription required)
- ↑ Negrin, M.. Rustico: Regional Italian Country Cooking. Clarkson Potter/Publishers, 2002 — 48-bet. ISBN 978-0-609-60944-6.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Kasper, L.R.. The: Italian Country Table. Scribner, 1999 — 318-bet. ISBN 978-0-684-81325-7.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Pyenson, Luke „Genovese pesto 'pancake'? Perfetto!“. The Boston Globe (2013-yil 30-iyul). Qaraldi: 2016-yil 5-mart. (subscription required)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 May, T.. Italian Cuisine: The New Essential Reference to the Riches of the Italian Table. St. Martin's Press, 2005 — 152-bet. ISBN 978-0-312-30280-1.
- ↑ 6,0 6,1 White, A.; Varney, J.. Philadelphia Chef's Table: Extraordinary Recipes from the City of Brotherly Love, Chef's Table. Lyons Press, 2012 — 94-bet. ISBN 978-0-7627-8944-3.
- ↑ 7,0 7,1 Viaggio in Toscana. Alla scoperta dei prodotti tipici. Ediz. inglese, Progetti educativi. Giunti Editore, 2001 — 41-bet. ISBN 978-88-09-02453-3.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Touring Club of Italy. Authentic Tuscany, Authentic Italy Series. Touring Club of Italy, 2005 — 122-bet. ISBN 978-88-365-3297-1.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Bugialli, G.; Dominis, J.. Giuliano Bugialli's Foods of Tuscany. Stewart, Tabori & Chang, 1992 — 120–121-bet. ISBN 9781556702006. (subscription required)
- ↑ 10,0 10,1 Johns, P.S.; Wyner, A.. Cucina Povera: Tuscan Peasant Cooking. Andrews McMeel Publishing, 2011 — 18-bet. ISBN 978-1-4494-0238-9.
- ↑ Tuscany & Umbria: The Rough Guide, Music rough guide. Rough Guides, 2009 — 259-bet. (subscription required)
- ↑ Loaldi, P.. Pasta fatta in casa, Fatti in casa (it). Gribaudo, 2011 — 118-bet. ISBN 978-88-580-0285-8.
- ↑ 13,0 13,1 Fodor's Italy 2016, Full-color Travel Guide. Fodor's Travel Publications, 2015 — pt899-bet. ISBN 978-1-101-87899-6.
- ↑ Marcus, J.S. „In Search of Perfect Pesto“. The Wall Street Journal (2014-yil 29-iyul). Qaraldi: 2016-yil 5-mart. (subscription required)
- ↑ Honore, C.. In Praise of Slow. Knopf Canada, 2009 — 78–79-bet. ISBN 978-0-307-37351-9.
- ↑ 16,0 16,1 Kummer, C.; Schlosser, E.; Petrini, C.. The Pleasures of Slow Food: Celebrating Authentic Traditions, Flavors, and Recipes. Chronicle Books, 2013 — 15-bet. ISBN 978-1-4521-3380-5.
- ↑ 17,0 17,1 Keahey, J.. Hidden Tuscany: Discovering Art, Culture, and Memories in a Well-Known Region's Unknown Places. St. Martin's Press, 2014 — 10-bet. ISBN 978-1-250-02431-2.
- ↑ Fraioli, J.; Curti, J.O.F.L.. Food Festivals of Italy: Celebrated Recipes from 50 Food Fairs. Gibbs Smith, Publisher, 2009 — 128-bet. ISBN 978-1-4236-0967-4.
<ref> tag with name "Swiss Review 1986" defined in <references> is not used in prior text.Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Guaiti, D.. Liguria – La grande cucina regionale italiana (it). Edizioni Gribaudo, 2010 — 58–59-bet. ISBN 978-88-580-0330-5.