Tohirxon

Tohirxon
qozoqcha: Тахир хан
Qozoq xonligi 6-xoni
Oʻtmishdoshi	Mamashxon
Vorisi	Bauishxon
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	1486 Qozoq xonligi
Vafoti	1533 Qirg'iziston
Bolalari	Sulamish xonzoda
Onasi	Sulton Nigor xonim
Otasi	Adik sulton
Dini	Islom
Janglari	To'rg'ay jangi

Tohirxon (taxminan 1533-yil vafot etgan) — Joʻjixon avlodidan boʻlgan Katta juz xoni. Adik sultonning oʻgʻli, Jonibeknpng nabirasi. Tohirxon hokimiyati turli davrlarda Markaziy Qozogʻiston, Yettisuv, Qirgʻiziston, Ili oʻlkasiga qadar yoyilgan. 1524-yil T. mangʻitlar tomonidan Dashti Qipchoqsan siqib chiqarilgan, oʻz navbatida, Yettisuv va Qirgʻizistondan moʻgʻullarni quvib yuborgan. 1526-yil T.ning markaziy hokimiyatni mustahkamlash yoʻlidagi siyosatidan norozi boʻlgan qozoqlar qoʻzgʻolon koʻtarib uni tark etganlar. T. qirgʻizlar bilan qolgan va Qirgʻizistonda qalmoklarga qarshi Jatan qalʼasini qurdirgan. 1529-yil uning hukmronligi ostida yana 20—30 ming qozoq boʻlgan. T.ning vorisi 1533-yilda manbalarda qayd etilgan Buydashxon boʻlgan.

Adabiyot

• Materiali po istorii kazaxskix xanstv XVXVIII vv., AlmaAta, 1969.