Tojikistonda futbol
Tojikistonda futbol eng ommabop sport turlaridan biri bo'lib, 1991-yilda mustaqillikka erishgandan keyin rivojlangan[1]. Milliy assotsiatsiya FIFA va Osiyo Futbol Konfederatsiyasi tomonidan kattalar va yoshlar o'rtasidagi musobaqalarda muntazam qatnashib keladi. Biroq, mamlakat hali biron bir haqiqiy muvaffaqiyatga erisha olmadi. Pul mablag'lari cheklangan, xalqaro o'yinlarni o'tkazish va turar joy xarajatlari juda qimmat. Shu sababli milliy jamoalarga rasmiy musobaqalardan tashqari tajriba orttirish juda qiyin[2].
Tojikistonda futbol tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sovet davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tojikistonda futbol 1920-yillarda rivojlana boshlagan va Tojikiston milliy futbol federatsiyasi 1936-yilda tashkil etilgan. 1937-yilda Tojikiston SSR birinchi chempionati (ya'ni Tojikiston ligasi) bo'lib, unga 20 dan ortiq jamoalar kirgan. "Dinamo Stalinobod" birinchi, "Spartak" Stalinobod ikkinchi, "Dinamo Kirovobod" uchinchi bo'ldi. O'sha yili "Dinamo Stalinobod" SSSR kubogida debyutini o'tkazdi, u yerda "Spartak" Toshkentni 2-1 hisobida mag'lubiyatga uchratdi, ammo Boku "Lokomotiv" jamoasiga 5: 0 hisobida yutqazdi.
SSSR oliy ligasida o'ynagan Tojikiston SSR dan yagona futbol klubi bu SKA-Pomir Dushanbe bo'lib, ular 1989-yildan 1991-yilgacha ketma-ket uch mavsum o'ynashgan.
1974-yildan 1992-yilgacha bir qancha tojikistonlik futbolchilar SSSR milliy futbol jamoasi va MDH milliy terma jamoasining a'zolari bo'lishgan:
| Ismi | Joylashgan oʻrni | Jamoa | Gol | Yillar |
|---|---|---|---|---|
| Sergei Nikulin | Himoyachi | SSSR | 3(0) | 1974-1979 |
| Edgar Gess | Yarim himoyachi | SSSR | 1(0) | 1979 |
| Oleg Shirinbekov | Himoyachi | SSSR | 3(0) | 1988 |
| Oleksiy Cherednyk | Yarim himoyachi | SSSR | 2(0) | 1989 |
| Sergey Mandreko | Yarim himoyachi | MDH | 4(0) | 1992 |
Mustaqillikdan keyin
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fuqarolar urushidan keyin 19920yilda Tojikiston Ligasi va Tojikiston kubogi qayta tiklandi. 1994-yilda Tojikiston milliy futbol federatsiyasi qayta tashkil etildi.
Tojikiston milliy terma jamoasining muvaffaqiyati 1993-yilda, EKO kubogida uchinchi oʻrinni egallagan, 1998-yilgi Osiyo oʻyinlarida ham muvaffaqiyatli ishtirok etib, ikkinchi bosqichga chiqdi. Ammo eng katta koʻrsatkich 2006-yilda Osiyo Chempionlar Kubogi chempionlari boʻlgan[3]. Chaqiriq Kubogidagi keyingi oʻyinlar ham qoniqarli edi, 2008-yilgi OFK Chaqiriq Kubogida uchinchi oʻrinni, 2010-yil gʻolib boʻldi.
17 yoshgacha boʻlgan futbol boʻyicha Tojikiston milliy terma jamoasi 2006-yil 17 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi Osiyo chempionatida bronza medaliga sazovor boʻlgan va keyingi yili 2007-yilda boʻlib oʻtgan FIFA U-17 Jahon chempionatida nimchorak finalga chiqqan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Tajik President's son to supervise development of youth football in the country | Tajikistan News-NA "Asia-Plus"“. News.tj. 2013-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-dekabr. (Wayback Machine saytida 2013-12-03 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Tajikistan: FIFA Goal Programme“. FIFA.com. 2013-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-dekabr. (Wayback Machine saytida 2013-12-03 sanasida arxivlangan)
- ↑ „'At least the championship starts here:' Tajikistan season opens amid shutdown“ (4-aprel 2020-yil).