Tortishish qonuni
Tortishish qonuni (ingliz tilida Law of attraction) – „New Thoughts“ diniy harakati doirasidagi tushuncha. U ishonch, boshqa narsalar bilan bir qatorda, odamlar va ularning fikrlari sof energiyadan yaratilganligini anglatadi.
Qonun tarafdorlarining fikriga koʻra, agar energiya toʻgʻri yoʻnaltirilsa, inson oʻz sogʻligʻi, oʻzaro munosabatlari va hayotining boshqa jihatlarini yaxshilashi mumkin. Bunday fikrlar koʻpchilik olimlar tomonidan soxta ilmiy tushuncha deb hisoblanadi. Ularning tarafdorlari ilmiy bilimlarni erkin talqin qiladilar, ularning mohiyatini buzib koʻrsatadilar[1][2][3].
Tortishish qonunining asosiy gʻoyasi shundan iboratki, vaziyatni sezilarli darajada oʻzgartirish uchun inson oʻzini goʻyo oʻzgarishlar allaqachon sodir boʻlgandek his qilishi kerak. Tortishish qonuni tarafdorlari salbiy fikrlarni ijobiy fikrlarga aylantirish uchun vizualizatsiya, refreyming, shuningdek, boshqa bir necha usul va uslublardan (affirmatsiya, meditatsiya, pranayama va boshqalar) foydalanadilar.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tortish qonuniga oʻxshash fikrlarni antik va baʼzi Sharq amaliyotlarida uchratish mumkin.
Biroq, Tortishish qonunining zamonaviy talqini oʻn toʻqqizinchi asrning mashhur amerikalik mentalistlari, jumladan Phineas Parkhurst Quimbyning (1802-1866) taʼlimotidan boshlanadi. Uning aytishicha, Quimbyning hayotiga ilk yillar sil kasalligi tashxisi qoʻyilgan, dori-darmonlar (soʻz oʻn toʻqqizinchi asr tibbiyoti haqida boradi) yordam bermagan. Shunda u "oddiy odamdek yashashga, " chavandozlik bilan shugʻullanishga va kasallikni butunlay unutishga qaror qildi. Natijada kasallik alomatlari yoʻqoldi. Unga ishonadigan boʻlsak, bu voqea uning inson oʻz voqeligini „ijobiy fikrlash kuchi orqali“ yarata olishiga boʻlgan ishonchiga asos boʻladi[4].
Tortish qonuni atamasi ilk bor 1855-yilda amerikalik ruhoniy Andrew Jackson Davis tomonidan yozilgan „The Great Harmonia“ kitobida paydo boʻlgan. Biroq, ushbu kitobda bu atama faqat oxirat kontekstida ishlatilgan[5]. Zamonaviy tushunchada „qonun“ Prentice Mulford tomonidan 1886-1887-yillarda nashr etilgan „The Law of Success“ deb nomlangan maqolasida taʼriflangan[6] .
XX asrda ushbu mavzuga nisbatan qiziqishning oʻsishi kuzatildi. U haqida bir nechta eng koʻp sotilgan kitoblar yozilgan, jumladan, Napoleon Hillning „Think and grow rich“ (1937), Norman Vincent Pealening „The Power of Positive Thinking“ (1952) va Louise Haying „You Can Heal Your Life“ (1984). Joseph Vitale, Robert Proctor va boshqalarning kitoblarini aytib oʻtish mumkin.
Soʻnggi eʼtibor XXI asrda „Secret“ („The Secret“ 2006), keyinchalik 2007-yilda kitob formatida nashr etilgan[7]. Film va kitob jamoatchilikning diqqat-eʼtiborini qozondi.
Tanqidiy qabul
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ilmiy hamjamiyatning fikricha, tortishish qonuni soxta ilmiy va hatto firibgarlik hisoblanadi[8]. Ish boʻyicha bildirilgan barcha dalillar shaxsiy dalillarga asoslanadi va tekshirilmaydi, qonun esa empirik jihatdan tasdiqlanmaydi[9][10].
Jamiyatga taʼsiri
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ayni paytda Tortishish qonuni bilan bogʻliq gʻoyalar va amaliyotlar 1983-2017-yillarda dinshunoslar tomonidan kvazi-diniy deb baholangan taʼlimotlarda, shuningdek, ommabop psixologiyada keng tarqalgan[11].
Madaniyatda aks etish
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Napoleon Hill – „Think and grow rich“(1937).
- Norman Vincent Peale – „The Power of Positive Thinking“(1952).
- Jerry va Esther Hicks kitoblari.
- Rhonda Byrne – „The Secret“(2006).
- Rhonda Byrne – „The Power“(2010).
- Rhonda Byrne – „Hero“(2013).
- Joseph Vitale – „The Key“(2007).
- A Personal Handbook to Enhance your Life. Jerry va Esther Hicks. „Hay House“ jurnalida chop etilgan, 2005.
- The Law of Attraction: The Basics of the Teachings of Abraham. Jerry va Esther Hicks. „Hay House“ jurnalida chop etilgan, 2006.
- The Astonishing Power of Emotions. Jerry va Esther Hicks. Hay House Inc jurnalida chop etilgan, 2008.
- Money and the Law of Attraction: Learning to Attract Health, Wealth & Happiness. Jerry va Esther Hicks. „Hay House“ jurnalida chop etilgan, 2008.
- The Vortex: Where the Law of Attraction Assembles All Cooperative Relationships. Jerry va Esther Hicks. „Hay House“ jurnalida chop etilgan, 2009.
Hujjatli film
[tahrir | manbasini tahrirlash]Badiiy film
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Last Holiday (AQSh,2006).
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Chabris, Christopher F.. „Fight ‘The Power’“ (en-US). The New York Times (2010-yil 24-sentyabr). 2023-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ „«Закон притяжения». Наука и эзотерика“ (ru). saband.name. 2023-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ „The Truth About the Law of Attraction“ (en-US). Psychology Today. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ „PHINEAS PARKHURST QUIMBY (1802 - 1866) Father of New Thought“ (en). 2024-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ „Law of Attraction“ (en-US). Kathleen Cameron Official Website. 2023-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ Prentice Mulford. Your forces, and how to use them. New York, F.J. Needham, 1888.
- ↑ News, A. B. C. „The Secret Is Out: Megahit Writer Says Power of Love Will Fill Your Bank Account“ (en). ABC News. 2023-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ Alouani, Nabil „The Law of Attraction is a Scam“ (en). Medium (2021-yil 23-iyun). 2023-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ Slingo, Laura „The power of law of attraction in career development“ (en). TopCV. 2023-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ Thibodeaux, Alexandria „Debunking the The Law Of Attraction: Championing The Principle Of Attraction Instead“ (en). Medium (2022-yil 14-yanvar). 2024-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.
- ↑ „Is Positive Psychology for Everyone?“ (en). Psychology Today. Qaraldi: 2023-yil 14-oktyabr.