Kontent qismiga oʻtish

Touch ID

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
IPhone-dagi Touch ID

Touch ID — bu Apple korporatsiyasi tomonidan ishlab chiqilgan barmoq izlari skaneri. U birinchi marta 2013-yilda taqdim etilgan iPhone smartfonida ishlatilgan. Hozirda iPhone 5S, iPhone 6/6+, iPhone 6S/6S+, iPhone SE, 7 /7+, 8/8+, iPhone SE 2, iPad Mini 3, iPad Mini 4|iPad mini 5 |iPad mini 6 smartfonlariga hamda iPad Air 3|iPad Air 4|iPad Air 5, iPad 2017, iPad (2018), iPad (2019) va 2018-yilgacha iPad Pro planshetlarida ham oʻrnatilgan. Touch ID iOS 7 va undan yuqori versiyalarga chuqur integratsiyalangan: sensor foydalanuvchilarga qurilmalarni blokdan chiqarish, shuningdek, saqlangan barmoq izlaridan biri yordamida App Store, iTunes Store va iBooks doʻkonida xaridlarni tasdiqlash imkonini beradi. Secure Enclave beshtagacha turli barmoq izlarini saqlashga qodir.

Hozirgi vaqtda sensorlarning ikki avlodi mavjud:

  • Touch ID 1-avlod (iPhone 5S, iPhone 6, iPhone 6 Plus va iPhone SE (2016) va iPad Mini 3)
  • Touch ID 2-avlod (iPhone 6S, iPhone 6S Plus, iPhone 7, iPhone 7 Plus, iPhone 8, iPhone 8 Plus, iPhone SE (2020), iPad Air 2 2019-yil 27 — sentyabrda Wayback Machine da arxivlangan va ular tomonidan Pro 1 va 2 avlod bilan jihozlangan.). MacBook noutbuklarining barcha modellarida, shuningdek, 2019 MacBook Air-da ham TouchBar mavjud.

iPhone X modelidan boshlab (iPhone SE 2 va iPhone SE 3 dan tashqari) barmoq izlari skaneri mavjud emas, uning vazifasini foydalanuvchining yuzini skanerlaydigan innovatsion Face ID sensori bajaradi.

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Apple 2008-yilda barmoq izlari bilan qulfdan chiqarishni patentladi[1].

Barmoq izi skaneri bilan jihozlangan birinchi smartfonlardan biri 2011-yil 5-yanvarda taqdim etilgan Motorola Atrix edi, biroq bu smartfonda operatsion tizimga chuqur integratsiyalashgan barmoq izi skaneri boʻlmagan[2][3].

2012-yilda Apple barmoq izlari texnologiyasi boʻyicha AuthenTec kompaniyasini 356 million dollarga sotib oldi. Oʻshandan beri Apple mahsulotlarida barmoq izlari skaneri paydo boʻlishi kutila boshlangan[4][5].

2013-yil 3-sentyabrda Internetda barmoq izlari skaneri iPhone 5s komponentlaridan biri boʻlishi haqida mish-mishlar paydo boʻldi[6].

2013-yil 10-sentyabrda Apple taqdimotida Apple kompaniyasining marketing boʻyicha vitse-prezidenti — Phil Shiller Touch ID-ni ommaga taqdim etdi[7].

Qurilma

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Touch ID uy tugmasi ichiga oʻrnatilgan[8], tirnalishdan yaxshi himoyalangan sapfir shisha bilan qoplangan[9]. Bundan tashqari, bu shisha linza vazifasini bajaradi. Sensor atrofida toʻgʻridan-toʻgʻri tugmani bosmasdan Touch ID-ni aniqlash va faollashtirish imkonini beruvchi metall halqa mavjud.

Gadjetga oʻrnatilgan sigʻimli QMOʻYOʻ sensori barmoq uchini 500 ppi (bir pikselning oʻlchami 50 mikron) hajmi bilan skanerlaydi, shundan soʻng barmoq turli burchaklarda boʻlsa ham naqshni taniydi. Apple maʼlumotlariga koʻra, sensor teri osti qatlamidan maʼlumotlarni oʻqiydi[10], biroq bu foydalanishda qoʻshimcha qiyinchiliklar tugʻdirmaydi. Touch ID QMOʻYOʻ sensori qoʻllaniladigan barmoqning relyefi, yaʼni uning barmoq izi bilan tasvirni yaratadigan mikrokondensatorlar toʻplamidir. Texnologiya AuthenTec tomonidan ishlab chiqilgan[11].

Sensor „Uy“ tugmachasini bosish orqali roʻyxatdan oʻtuvchi kalit bilan birlashtirilgan[12].

Barmoq izining matematik tasviri Apple prosessorining (Touch ID texnologiyasini oʻz ichiga olgan qurilmalar) maxsus zonasida saqlanadi va oʻxshash yoki ARM TrustZone bilan mos keladigan texnologiya yordamida himoyalangan[13].

Xavfsizlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Touch ID-dan foydalanishni boshlashdan oldin zaxira parolini yaratishingiz kerak. Busiz, qayta ishga tushirilgandan soʻng yoki qurilma 48 soatdan ortiq foydalanilmagan boʻlsa, iPhone yoki iPad-ni qulfdan chiqarish mumkin emas. Ushbu qoʻshimcha himoya har qanday yoʻl bilan Touch ID-ni chetlab oʻtishga urinayotgan tajovuzkorlar uchun vaqt chegarasini belgilaydi.

Touch ID dastlab smartfonni qulfdan chiqarish va iTunes va App Store-da xaridlarni amalga oshirishda aniqlash uchun ishlatilgan. iOS 7 bilan Apple uchinchi tomon dasturchilariga iPhone 5s ilovalari va aksessuarlarida barmoq izi sensori funksiyasidan foydalanish imkoniyatini bermaydi. iOS 8 operatsion tizimining tavsifida ushbu cheklov olib tashlanishi eʼlon qilingan va sensorli mexanizm Apple Pay toʻlov tizimidagi xaridlarni tasdiqlash uchun ham qoʻllanila boshlandi.

Shifrlangan biometrik maʼlumotlar, Apple maʼlumotlariga koʻra, faqat Secure Enclave deb ataladigan joyda saqlanadi. Shunday qilib, qurilma barmoq izi tasvirini emas, balki uning matematik tasvirini saqlaydi. Shu bilan birga, Apple ushbu rasmdan bosma nusxani tiklash imkoni yoʻqligi haqida daʼvo qiladi. U toʻgʻridan-toʻgʻri Apple A7 prosessorida joylashgan, bu barmoq izlari maʼlumotlarini olishga harakat qiladigan „xakerlarning“ vazifasini murakkablashtiradi. Secure Enclave bu ARM TrustZone texnologiyasining Touch ID uchun optimallashtirilgan versiyasidir. Bundan tashqari, har bir Touch ID skaneri maʼlum bir prosessorga bogʻlangan. Bu shuni anglatadiki, sensorni bir iPhone-dan ikkinchisiga koʻchirishda skaner oʻz funksiyasini yoʻqotadi[14].

2013-yil sentyabr oyida Chaos Computer Club xakerlari guruhi yangi iPhone 5sʼda barmoq izlari himoyasini chetlab oʻtishga muvaffaq boʻldi. Xakerlarning fikricha, birovning iPhoneʼiga kirish uchun uning egasining aniq barmoq izini olish kifoya (masalan, deraza oynasidan). Bundan tashqari, ushbu barmoq izi nusxasi yuqori aniqlikda (2400 dpi) suratga olinadi, tasvir foto muharririda qayta ishlanadi va lazer printerda qalin qogʻozga 1200 dpi formatda chop etiladi. Keyin nusxa suyuq lateks bilan toʻldiriladi, quritgandan keyin ajratib olinadi. Shu tarzda qurilmaning haqiqiy foydalanuvchisi barmoq izining " faksimilesi " hosil boʻladi. Xakerning barmogʻiga taqilgan mazkur nusxa, Touch ID tomonidan smartfonning haqiqiy egasining barmoq izi sifatida qabul qilinadi. Shundan soʻng, bir qator odamlar iPhone qulfini ochishni shu tarzda muvaffaqiyatli takrorlay olishdi, ammo koʻpchilik bu jarayon bir qator qiyinchiliklar tugʻdirishini taʼkidladi[15]. Xususan, barmoq izining yuqori aniqlikdagi tasvirini olish juda qiyin. Bundan tashqari, maxsus jihozlar va qiymati yuqori kimyoviy moddalar kerak boʻladi[16][17].

Taxminlarga koʻra, barmoq izi tasvirlari hali ham masofaviy serverga yuboriladi. Shunday qilib, sentyabr oyida Anonymous xakerlar guruhi Milliy xavfsizlik agentligini iPhone 5s egalarining barmoq izlarini yigʻishda aybladi[18].

Tanqid

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nyu-York jurnalining fikricha, Touch ID paydo boʻlgunga qadar oddiy foydalanuvchilarni barmoq izlarini skanerlash texnologiyasi qiziqtirmagan, chunki odamlar oddiy parollarni afzal koʻrishgan. Faqat ishbilarmonlar oʻz maʼlumotlarini himoya qilish uchun biometrik usullardan foydalanganlar. Biroq, jurnaldagi fikrlarga koʻra, aynan Touch ID barmoq izini skanerlashni ommaga olib kelgan texnologiyaga aylana oldi. Bundan tashqari, jurnalistlarning fikricha, agar Apple uchinchi tomon dasturchilariga Touch ID-ga kirish huquqini taqdim etsa, Touch ID skaner bilan faol tajriba oʻtkazishni boshlaydi[19].

Nyu-York jurnali, shuningdek, CMOS uzatgichlari vaqt oʻtishi bilan ishlamay qolishi mumkinligini taʼkidlaydi. Biroq, mualliflar Apple uzatgichlarining ishlash muddatini sezilarli darajada oshirish yoʻlini topishi mumkinligini tan olishadi. Bundan tashqari, ishlamay qolgan uzatgich boʻlsa ham, qurilmaga kirish parol yordamida olinishi mumkin. Bundan tashqari, maqolada barmoq izlari hali ham qalbakilashtirilishi mumkinligi eʼtirof etilgan[20].

ZDNet ikki bosqichli autentifikatsiya uchun Touch ID-dan foydalanishni taklif qiladi, bunda faqat xaker parolni bilsa va barmoq iziga ega boʻlsa, uni buzish mumkin boʻladi[21]. Forbes, agar kelajakda Touch ID yordamida ikki bosqichli autentifikatsiya mavjud boʻlsa, bu xavfsizlikning sezilarli darajada yaxshilanish imkonini beradi, deb hisoblaydi[22].

Forbes barmoq izlari tasvirlari markazlashtirilgan masofaviy maʼlumotlar bazasida emas, faqat qurilmada saqlanishini xavfsizroq deb taʼkidlaydi[23]. Shu bilan birga, Nyu-York jurnali AQSh Milliy xavfsizlik agentligi kabi turli razvedka idoralari qandaydir tarzda Touch ID foydalanuvchilarining barmoq izlariga kirish imkoniga ega boʻlish xavfi borligini taʼkidlaydi[24].

" Izvestiya "  gazetasining sharhlovchisi Denis Podolyak shunday deb yozadi: „Bunday modul gʻoyasi yangi emas. Bundan tashqari, mobil qurilmalarda skanerdan foydalanishdagi avvalgi urinishlar yetarlicha ideal darajada boʻlmagan: barmoq izlari bir urinishda tanilmagan va amaliyotni qayta bajarishga toʻgʻri kelgan, — natijada foydalanuvchilar bu zarur funksiyadan voz kechishgan.  Va endi, barmoq izlari skanerining tadbiq etilishi haqida aytishimiz mumkinki: u koʻrinmas, tez va toʻgʻri ishlaydi. Umid qilamizki, Apple uchinchi tomon ilovalari bilan ishlash uchun Touch ID dan foydalanishga ruxsat beradi“[25].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „EMBEDDED AUTHENTICATION SYSTEMS IN AN ELECTRONIC DEVICE“ (en). 2019-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  2. ↑ Valazco, Chris „Apple’s Touch ID Is A 500ppi Fingerprint Sensor Built Into The iPhone 5S Home Button“ (en). TechCrunch (2013-yil 11-sentyabr). 2017-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
  3. ↑ Valazco, Chris „Apple’s Touch ID Is A 500ppi Fingerprint Sensor Built Into The iPhone 5S Home Button“ (en). TechCrunch (2013-yil 11-sentyabr). 2017-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
  4. ↑ Rosenblatt, Seth „iPhone 5S comes with Touch ID fingerprint scanner“ (en). CNET (10.092013). 2020-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  5. ↑ Rosenblatt, Seth „iPhone 5S comes with Touch ID fingerprint scanner“ (en). CNET (10.092013). 2020-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  6. ↑ Van Grove, Jennifer „iPhone 5S to come with fingerprint sensor, photo suggests“ (en). CNET (2013-yil 3-sentyabr).
  7. ↑ Valazco, Chris „Apple’s Touch ID Is A 500ppi Fingerprint Sensor Built Into The iPhone 5S Home Button“ (en). TechCrunch (2013-yil 11-sentyabr). 2017-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
  8. ↑ „Apple Announces iPhone 5S - The Most Forward-Thinking Smartphone in the World“ (en). The Wall Street Journal (10.092013). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  9. ↑ „Apple announces iPhone 5S: Touch ID fingerprint security, 64-bit A7 CPU, new gold option coming Sept. 20“ (en). AppleInsider (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  10. ↑ Gilbert, Ben „iPhone 5s fingerprint sensor called Touch ID, recognizes your thumb on the Home button: here's how it works and what it does“ (en). Engadget (2013-yil 10-sentyabr). 2017-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
  11. ↑ „Как разобрать iPhone 5S“ (ru) (deadlink). 2013-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  12. ↑ „Apple получила патент на конструкцию и схему работы Touch ID“ (ru). 2013-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-dekabr.
  13. ↑ „Как работает Touch ID“ (ru). Популярная механика (2013-yil 20-sentyabr). 2013-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  14. ↑ „Как работает Touch ID“ (ru). Популярная механика (2013-yil 20-sentyabr). 2013-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  15. ↑ Rogers, Marc „Why I Hacked Apple’s TouchID, And Still Think It Is Awesome“ (en) (deadlink). Lookout (2013-yil 23-sentyabr). 2016-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan.
  16. ↑ Rieger, Frank „Chaos Computer Club breaks Apple Touch ID“ (en). Chaos Computer Club (2013-yil 21-sentyabr). 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  17. ↑ Musil, Stephen „Hackers claim to have defeated Apple's Touch ID print sensor“ (en). CNet. CBS Interactive Inc. (2013-yil 22-sentyabr). 2013-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  18. ↑ „Anonymous claim Apple's Touch ID is linked to US surveillance“ (en) (deadlink). Computerworld (2013-yil 1-oktyabr). 2013-yil 12-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  19. ↑ Roose, Kevin „Will the New iPhone’s ʻTouch ID’ Feature Finally Make Fingerprint Scanning Happen?“ (en). New York (magazine) (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  20. ↑ Roose, Kevin „Will the New iPhone’s ʻTouch ID’ Feature Finally Make Fingerprint Scanning Happen?“ (en). New York (magazine) (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  21. ↑ Greenburg, Andy „Apple's New iPhone 'Touch ID' Makes Fingerprint Scans Easy, But Don't Ditch Passcodes Yet“ (en). Forbes (2013-yil 10-sentyabr). 2018-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
  22. ↑ Kingsley-Hughes, Adrian „iPhone 5S with Touch ID is a big win for BYOD security“ (en). ZDNet (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  23. ↑ Greenburg, Andy „Apple's New iPhone 'Touch ID' Makes Fingerprint Scans Easy, But Don't Ditch Passcodes Yet“ (en). Forbes (2013-yil 10-sentyabr). 2018-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
  24. ↑ Roose, Kevin „Will the New iPhone’s ʻTouch ID’ Feature Finally Make Fingerprint Scanning Happen?“ (en). New York (magazine) (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  25. ↑ Подоляк, Денис „iPhone 5S: протестировали и остались довольны“ (ru). Известия (2013-yil 22-sentyabr). 2013-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 9-dekabr.

Qarangshuningdek

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Touch_ID&oldid=3992250" dan olindi