Uelsda boshlang'ich ta'lim
Uels boshlangʻich taʼlimi — Angliyadagi boshlang'ich taʼlimga oʻxshash tuzilishga ega boʻlsa-da, uels tilini oʻqitish majburiy hisoblanib, til koʻplab maktablarda oʻqitish vositasidir. 3 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun maktabgacha taʼlim bosqichining joriy etilgani ham Uels va Angliya taʼlim tizimlari oʻrtasidagi tafovutni kuchaytirmoqda.
Bosqichlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Uelsda qonuniy taʼlim besh yoshdan boshlanadi. Shunday bo'lsa-da, koʻplab bolalar boshlangʻich maktabni oldinroq boshlashadi yoki ota-onalar uyda oʻqitishadi. 2008-yildagi oʻquv dasturi rejasiga koʻra, 3 yoshdan 11 yoshgacha boʻlgan bolalarning taʼlim shakli ikki asosiy bosqichga boʻlingan:
- Boshlangʻich bosqich — (3-7 yosh) (dastlabki yillar (3-5 yosh) va asosiy bosqich 1 (5-7 yosh) oʻrnini egallaydi)[1].
- Asosiy bosqich 2 (7-11 yosh)[2].
Yangi oʻquv dasturiga koʻra, asosiy bosqichlar „oʻtish bosqichlari“ bilan almashtiriladi, unda oʻquvchilarning turli yoshda qaysi darajaga yetishi kutilmoqda. Boshlangʻich maktab davrida bular besh, sakkiz va oʻn bir yoshlarda sodir boʻladi[3].
Oʻquv dasturi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2008-yilgi oʻquv dasturiga koʻra, maktablarda bolalarga ikkinchi til sifatida ingliz, uels,matematika, fan, dizayn va texnologiya, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, tarix, geografiya, sanʼat va dizayn, musiqa va jismoniy tarbiya kabi tillarni oʻrgatishlari shart edi[2]. Ushbu bosqichda anʼanaviy fanlar qoʻllanilmadi, oʻquv rejasini yettita „taʼlim yoʻnalishi“ ga boʻlish oʻrniga:
- Shaxsiy va ijtimoiy rivojlanish, farovonlik va madaniy xilma-xillik;
- Til, savodxonlik va muloqot qobiliyatlari;
- Matematik rivojlanish;
- Uels tilini rivojlantirish;
- Dunyoni bilish va tushunish;
- Jismoniy rivojlanish;
- Ijodiy rivojlanish[1].
2022-yilda boshlangʻich maktablarda rasman joriy etiladigan oʻquv dasturi maktablarda bolalarga nima oʻrgatishini hal qilishda koʻproq erkinlik beradi.[4] Yoʻriqnoma oltita turli sohalarga guruhlangan:
- Tillar, savodxonlik va muloqot;
- Matematika va hisoblash;
- Fan va texnologiya;
- Salomatlik va farovonlik;
- Ifodali sanʼat[5].
Barcha maktablar oʻqitishi shart boʻlgan yagona maxsus fanlar ingliz va uels tillaridir;
- Savodxonlik, hisoblash va raqamli kompetentsiya
- Din, qadriyatlar va axloq
- Aloqalar va jinsiy taʼlim[6].
Baholash[tahrir | manbasini tahrirlash]
2001-yilda Uelsda boshlangʻich maktab ligalari jadvallari bekor qilindi; Bristol universiteti tadqiqoti natijalari shuni koʻrsatadiki, bu maktablarning taxminan 75 foizida standartlarning pasayishiga olib keldi[7]. Asosiy bosqich birinchi va birinchi sinfni tugatgan bolalar uchun qonuniy test 1989-yilda Angliya va Uelsda joriy etilgan [8]. U mos ravishda 2002 va 2005-yillarda bekor qilingan[9][10]. Cheklangan nazorat o'qituvchilarni baholash bilan almashtiriladi[8]. 2013-yilda boshlang'ich maktabning keyingi yillarida bolalar uchun standartlashtirilgan test shu yilning oʻzida qayta kiritildi[11].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „Foundation Phase Framework (Revised 2015)“ (2015-yil 3-avgust).
- ↑ 2,0 2,1 „Programme of Study for English (Key Stages 2–4)“.
- ↑ „Q&A: Draft school curriculum for Wales“ (en-GB). BBC News (2019-yil 30-aprel). Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
- ↑ Lewis, Bethan. „Wales schools: New lessons 'exciting but a challenge'“ (en-GB). BBC News (2022-yil 14-iyun). Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
- ↑ „A guide to the new Curriculum for Wales“. Education Wales (2022-yil 14-fevral).
- ↑ „School curriculum overhaul for Wales published“ (en-GB). BBC News (2020-yil 28-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
- ↑ „Do Sats really matter - and if so, to whom?“. BBC News (2018-yil 15-may). Qaraldi: 2018-yil 15-may.
- ↑ 8,0 8,1 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/education/2994018.stm |access-date=2022-07-31}}
- ↑ „Tests end but concerns remain“ (en-GB) (2004-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
- ↑ „Tests end but concerns remain“ (en-GB) (2004-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
- ↑ „New Wales reading and numeracy tests begin in schools“ (en-GB). BBC News (2013-yil 8-may). Qaraldi: 2022-yil 31-iyul.
- ↑ Curriculum for Wales. 15-aprel 2023-yilda qaraldi.
- ↑ Foundation Phase Framework, 2015. 15-aprel 2023-yilda qaraldi.