Ulubatli Hasan
Ulubatli Hasan - (ba'zan Uluabatlı Hasan deb noto'g'ri talaffuz qilinadi), (1428-yil 29-maydan 1453-yilgacha) Usmonli imperiyasi sultoni Mehmed II xizmatida bo'lgan timarli sipohi bo'lib, muvaffaqiyatli qamalda qahramon turk shahidi sifatida afsonaviy maqomga ega bo'lgan.
U Bursa viloyatidagi Ulubat ( Karacabey yaqinidagi) qishlog'ida tug'ilgan.
25 yoshida u Konstantinopol qamalida qatnashgan (1453-yil 6 apreldan 1453-yil 29 maygacha). Turklar Rim imperiyasining ulug‘ shahri va so‘nggi qal’asini avval ham bir necha bor egallashga uringan edilar, ammo bu safar o‘sha paytda yoshi yigirmaga kirmagan va buyuk harbiy bo‘lish salohiyatini namoyon etgan Sulton Mehmed II qo‘mondonligi ostida ularga g'alaba yaqindek tuyuladi. Ammo bir nechta hujumlarga va to'plarning qattiq zarbalariga qaramay, Konstantinopolning katta qo'sh devorlari 53 kun davomida saqlanib qolgan.
Qamalning oxirgi kuni, 29-may erta tongda, bomdod namozidan so'ng, Usmonli harbiy orkestrlari o'zlarining qo'shiqlaridan birini ijro etishni boshlashadi va shaharga bostirib kirishadi. Ulubatli Hasan birinchilardan bo'lib o'ttiz nafar yaqin do'sti bilan Konstantinopol devorlariga ko'tarilishadi. U faqat bir Usmonli qilichi, kichik bir qalqon va Usmonli Bayrog'ini ko'taradi. U toshlar, nayzalar va o'qlar ostida devorga chiqadi. Tepaga chiqishi bilan u bayroqni qo'yadi va qolgan 12 do'sti kelguniga qadar uni himoya qiladi. Shundan so'ng u tanasida 27 ta o'q bilan yiqiladi. Usmonlilar bayrog'ini ko'rish Usmonli qo'shinlarini ruhlantiradi va ularning ruhini ko'taradi - va aksincha, yunon himoyachilarini oxir-oqibat Usmonlilar Konstantinopolni zabt etguncha tushkunlikka soladi.
Ommaviy madaniyatda
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Ulubatli Hasan rolini Turan Seyfiog'lu turk filmi " Istanbulun Fethi " (1951)da ijro etgan.
- Ibrahim Chelikkol turk filmi Fetih 1453 (2012)da Hasan rolini o‘ynaydi. Filmda u va Era ( Dilek Serbest ) ismli fantastik qahramon o'rtasida romantika bo'ladi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Konstantinopolning qulashi
- Mehmed II
- Sipahi
- Uluabat ko'li