Valeriy Volkov
| Valeriy Volkov | |
| Haqiqiy ismi | Valeriy Aleksandrovich Volkov |
| Tavalludi | 1928-yil 1-may Fargʻona,Oʻzbekiston |
| Vafoti | 2020-yil 6-aprel Moskva, Rossiya |
| Millati |  SSSR →  Rossiya
|
| Sohasi | rassom |
Valeriy Aleksandrovich Volkov (1928-yil 1-may, Fargʻona, Oʻzbekistonda tugʻilgan — 2020-yil 6-aprel, Moskvada vafot etgan) — sovet va rus rassomi, sanʼatshunos va oʻqituvchi.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Valeriy Aleksandrovich Volkov 1928-yilda Farg‘onada tug‘ilgan. Otasi — Aleksandr Nikolayevich Volkov, Oʻzbekiston xalq rassomi, Toshkent rassomlik bilim yurti oʻqituvchisi. Onasi — Yelena Semyonovna Volkova, maktab oʻqituvchisi. Volkovning bolaligi Ulugʻ Vatan urushi yillariga toʻgʻri keladi.
U Toshkentdagi O‘zbekiston Rassomlar uyushmasi qoshidagi yosh o‘zbek rassomlarining malakasini oshirish kurslarida bo‘lib, unga Moskva rassomlik instituti professori Mixail Fedorovich Shemyakin dars bergan. 1944—1947-yillarda Valeriy Aleksandrovich otasi bilan Toshkent rassomlik bilim yurtida tahsil oldi. Shu bilan birga u sharqshunoslik professori V. M. Zummer bilan birga sanʼat tarixini o‘rganishga kirishadi va 1947-yilda Toshkentdagi O‘rta Osiyo Davlat universitetining sanʼat tarixi fakultetiga imtihonsiz o‘qishga qabul qilinadi. 1952-yilda sanʼatshunoslik fakultetini tamomlagan.
1949-yildan buyon ichki va xalqaro koʻrgazmalarning doimiy ishtirokchisi. 1949-yildan Oʻzbekiston Rassomlar uyushmasi aʼzosi. 1956-yildan SSSR Rassomlar uyushmasi aʼzosi boʻlgan.
1966-yilda Volkovning Toshkentdagi uyi zilzila natijasida vayron boʻlgan. U oilasi bilan Moskvaga koʻchib oʻtdi.
1969-yilda Moskvada Chet el adabiyoti davlat kutubxonasida birinchi shaxsiy koʻrgazma boʻlib oʻtdi, unda Fransiyaga sayohat taassurotlari natijasida yaratilgan asarlar taqdim etildi. Ular Moskva Rassomlar uyushmasi rahbariyatidan rassomni tashkilotdan chiqarib tashlash va kasbiy faoliyatini taqiqlash tahdidi bilan jiddiy daʼvo qilishdi. Volkovni kollektor G. D. Kostaki himoya qildi. Ushbu voqeadan keyin Volkovning ishi SSSRda 10 yil davomida deyarli namoyish etilmadi.
1996-yilda Tretyakov galereyasida „Ozodlik izlashda …“ koʻrgazmasi boʻlib oʻtdi, unda rus millatiga mansub mavhum rassom A. M. Lanskiyning toshbosmalari va Valeriy Aleksandrovichning rasmlari Volkov tomonidan galereyaga sovgʻa sifatida taqdim etildi. Koʻrgazma katalogida Volkovning A. M. Lanskiy bilan tanishishi haqidagi xotiralari nashr etilgan[1].
Sayohatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1966-yildan beri Volkov Oʻzbekiston, Fransiya, Italiya, Angliya, Turkiya, Misr va AQShga tez-tez ijodiy safarlarda boʻldi.
1966-yilda uning rafiqasi, fransuz va italyan adabiyoti mutaxassisi Svetlana Yuriyevna Zavadovskaya tufayli chet elga birinchi sayohat — Fransiyaga boʻlib oʻtdi. Parijda u rassom A. M. Lanskiy bilan uchrashdi. Uchrashuv Lanskoyga Yuliya Nikolayevna Reitlinger tomonidan yuborilgan tavsiyanoma tufayli boʻlib oʻtdi va kelajakda ikki rassomning tanishuvi doʻstlik va yozishmalarga aylandi. Nadiya Leger bilan tanishishi tufayli, xuddi shu safarda, Volkov Fransiyaning janubida, Sankt-Pol de Vensdan unchalik uzoq boʻlmagan oʻz ustaxonasida Mark Chagallga tashrif buyuradi. Keyinchalik, 1978-yilda Valeriy Volkov Chagallning portretini chizdi va u haqida xotiralarni qoldirdi[2]. Juftlik, shuningdek, Menerbes yaqinidagi Provansdagi qasrga tashrif buyurishdi, u yerda Rossiyada tugʻilgan mavhum rassom Nikola de Stael yashagan va ishlagan, oʻsha paytda allaqachon vafot etgan. Sayohatdan olgan taassurotlari asosida Volkov „fransuzcha“ asarlar turkumini yaratdi. 1988-yilda Volkov uch oy Misrda yashab, ishlagan. Sayohat yakunida Qohiradagi Sovet madaniyat markazida uning shaxsiy koʻrgazmasi boʻlib oʻtdi. Volkov Misrga qilgan safari haqidagi taassurotlari asosida bir qator asarlar yaratdi: "Buyuk Qohira. „Tungi arabesklar“ (1988—1989), „Qohira ko‘chalari“ (1988), „Qohiraning eski kvartalidagi oqshom“ (1989), „Nil daryosi shiddatlari“ (1990), „Asvan quyoshi“ (1989).
1995—1996-yillar oxirida Vashington va Nyu-Yorkdagi koʻrgazmalar bilan Qoʻshma Shtatlarga uch oylik sayohat boʻlib oʻtdi.
2000-yilda Ispaniyaga sayohat — Volkov Madrid, Navarra, Pamplona shaharlariga tashrif buyurdi. Sayohat taassurotlari asosida „Navarra“ kartinasi yaratildi (2000, Nijniy Tagil tasviriy sanʼat muzeyi kolleksiyasi).
Ijodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Volkovning rassom sifatida shakllanishiga uning otasi A. Volkovning ahamiyati hal qiluvchi taʼsir koʻrsatdi. U orqali Valeriy Sharqning avangard, klassik sanʼati va madaniyati anʼanalarini idrok etdi. Uyga tez-tez otasining „Volkov brigadasi“ yosh rassomlar ijodiy guruhi tarkibiga kirgan shogirdlari tashrif buyurishdi - N. G. Karaxan , A. F. Podkovirov, P. Shchegolev, Oʻ. T. Tansiqboyev[3]. Rassom Volkovning rang tuygʻusi Oʻrta Osiyoning joʻshqin dunyosi haqidagi bolalik xotiralari taʼsirida shakllangan.
1960-yillarga qadar Volkov majoziy rasm doirasida ishlagan. 1960-yillarning boshlarida rassom abstraktsiyaga murojaat qiladi. Bu davr uchun 1963-yildagi „Qizil nuqta“ kartinasi muhim ahamiyatga ega edi. Rassomlik uslubida mavhum ekspressionizmga, xususan, Nikolas de Staelning asarlariga yaqin boʻlgan rasm Volkov tomonidan ushbu usta asarlari bilan tanishishdan oldin yaratilgan[2].
Volkovning oʻzi abstraksionizm sohasidagi tajribalarini „nofigurative realizm“ — „Realisme non-Figuratif“ deb taʼriflagan[4].
Valeriy Volkov sanʼat boʻyicha bir qator maqolalar va nashrlar muallifi.
U rassomning „REALISME NON-FIGURATIF“ nomli kundalik albomida rassomning hunarmandchiligi va rassomlik tabiati haqida oʻz fikr-mulohazalarini qoldirgan, unda Fransiyaga qilgan sayohatlari va fransuz rassomlari bilan aloqalari esga olingan (1960—1971, Toshkent-Parij- Moskva. Albom, flomaster, 27x20 sm)[5].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- V poiskax svobodi… A. M. Lanskoy. Parij. V. A. Volkov. Moskva. Katalog vistavki v GTG. — M.: Avangard, 1996.
- Valeriy Volkov. Buklet. Nijnetagilskiy muzey izobrazitelnix iskusstv. Nijniy Tagil, 2011.
- Valeriy Volkov: albom. M., 2012. — ISBN 978-5-903715-62-6
- Pantomima sveta. Vistavka k 90-letiyu so dnya rojdeniya. Galereya sovremennogo iskusstva Art Story. M., 2018. — ISBN 978-5-9909132-2-6
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ V poiskax svobodi… A. M. Lanskoy. Parij. V. A. Volkov. Moskva. Katalog vistavki v GTG. — M.: Avangard, 1996.
- ↑ 2,0 2,1 V. A. Volkov. Shkola Volkova // Valeriy Volkov. Buklet. — Nijnetagilskiy muzey izobrazitelnix iskusstv. Nijniy Tagil, 2011.
- ↑ Xudojniki Volkovi. Tri pokoleniya. Materiali k vistavke. — M., 1991. — S. 18.
- ↑ Dnevnik. REALISME NON — FIGURATIF. Jivopis. Opit raboti. Vpechatleniya. Razmishleniya // Valeriy Volkov. Proekt iz serii „Vse mi epoxi“. Buklet. — Nijnetagilskiy muzey izobrazitelnix iskusstv. Nijniy Tagil, 2011.
- ↑ Dnevnik. REALISME NON — FIGURATIF. Jivopis. Opit raboti. Vpechatleniya. Razmishleniya // Valeriy Volkov. Buklet. — Nijnetagilskiy muzey izobrazitelnix iskusstv. Nijniy Tagil, 2011.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Nasledniki russkogo Vostoka“ — bratya Volkovi Arxivnaya kopiya ot 9 aprelya 2014 na Wayback Machine — vistavka moskovskix xudojnikov Valeriya i Aleksandra Volkovix V Gosudarstvennom Muzee Vostoka.
- „Russkiy Vertograd v Parije“. Vospominaniya Svetlani Yurevni Zavadovskoy, jeni xudojnika Valeriya Aleksandrovicha Volkova, o vstrechax s russkimi xudojnikami vo Fransii Arxivnaya kopiya ot 8 fevralya 2021 na Wayback Machine — Xudojestvenniy jurnal „Zolotaya palitra“ № 1(14) 2016.
- Valeriy Aleksandrovich Volkov. K 90-letiyu so dnya rojdeniya. Rasskaz jeni xudojnika Arxivnaya kopiya ot 6 maya 2021 na Wayback Machine — Xudojestvenniy jurnal „Zolotaya palitra“ № 1(16) 2017.
- Pamyati Valeriya Aleksandrovicha Volkova (1928—2020) Arxivnaya kopiya ot 22 aprelya 2021 na Wayback Machine — Gosudarstvenniy muzey Vostoka.