Kontent qismiga oʻtish

Xorazm rubli

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xorazm rubli
ISO 4217:
Davlat nomi: Xorazm Xalq Sovet Respublikasi
Simvol:

Xorazm (Xiva) rubli — 1920—1923-yillarda Xorazm Xalq Sovet Respublikasining pul birligi.

5000 rubl

XIX asr boshidan Xorazm tangasi Xiva xonligining pul birligi boʻlgan. XX asrning boshida qat'iy nisbat o'rnatildi: 1 rubl (manat) = 5 tanga. 1919-yilda xonlik banknotlarini chiqarish boshlandi, yirik nominaldagi banknotlarda nominal tanga va rubl (manat)da bir xil nisbat (1:5) saqlanib qolgan holda koʻrsatildi.

1920-yilda Xorazm Xalq Sovet Respublikasi eʼlon qilingandan soʻng tangalar va tanga pullar chiqarish toʻxtatildi. Respublika Nozirlar kengashi oʻsha yili rubldagi banknot va tangalarni muomalaga chiqara boshladi. 1920-yilda 20 rubllik tangalar va 250 va 750 rubllik banknotalar chiqarildi. Keyingi nashrlarning nominalligi doimiy ravishda oshib bordi. 1921—1922-yillarda 20, 25, 100 va 500 rubllik tangalar chiqarildi[1]. 1921-yilda 100, 250, 500, 1000, 2000, 5000, 10 000 va 25 000 rubllik banknotalar muomalaga chiqarildi.

1919—1921-yillarda Turkiston o'lkasining vaqtinchalik kredit qog'ozlari (turkbonlar) ham muomalada bo'lib, ularni chiqarish 1921-yilda Turkistonda pul muomalasi birlashganidan keyin to'xtatilgan.

1922-yilda Xorazm Respublikasining yangi banknotalari muomalaga chiqarildi, yangi namunadagi 1 rubl avvalgi muomaladagi 10 000 rublga teng edi. Ushbu chiqarilgan banknotlarning nominallari: 3, 5, 10, 25 rubl. Respublika banknotlarining oxirgi muomalasi 1923-yilda amalga oshirilgan, 50, 100, 500 va 1000 rubllik banknotalar muomalaga chiqarilgan[2].

1923-yil mart oyida O‘rta Osiyo respublikalarining iqtisodiy konferensiyasida va Moskvada bo‘lib o‘tgan Moliya xalq komissarligida bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda Buxoro va Xivada muomalani to‘xtatib, mahalliy pul belgilarini RSFSR pul belgilariga almashtirish to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Xorazm rubli 1:1 nisbatda sovet belgilarida rublga almashtirildi. Ayirboshlash 1923-yilning kuzida yakunlandi[3].

  1. Cuhaj 2011.
  2. Vasyukov 1993.
  3. Юровский Л.Н. «Денежная политика Советской власти 1917—1927»“. сайт bonistikaweb.ru.

Rubl