Yava qoploni
| Yava qoploni | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||
| Biologik klassifikatsiya | ||||||||||||
| ||||||||||||
Yava qoploni (Panthera pardus melas) — Yava orolida (Indoneziya) yashovchi leopardning kenja turi, yoʻqolib ketish xavfi ostida[1].
Tashqi koʻrinish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dastlab, Yava leopardini qora dogʻlari va kumushrang kulrang koʻzlari boʻlgan klassik qora pantera sifatida tasvirlangan[2]. Aslida, Yava leopardlari klassik dogʻli yoki butunlay qora rangga ega boʻlishadi[3].
Tarqatish va turmush tarzi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yovvoyi tabiatda bu leopard kenja turining atigi 250 ga yaqin kattalari qolgan. Ular tuyoqlilar, yovvoyi choʻchqalar va maymunlarni ovlaydilar, shuningdek, parrandalar va chorva mollariga hujum qilishadi[4]. Shu leopard turi 1990-yillarda olimlar tomonidan hujjatlashtirilgan togʻli hududlardan tropik oʻrmonlargacha boʻlgan turli xil ekologik boʻshliqlarda oʻsishga qodir.
Tahdidlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yava leopardlar oʻrmonlarni kesish va qishloq xoʻjaligida yangi yerlardan foydalanish, shuningdek, mahalliy aholi bilan toʻqnashuvlar tufayli oziq-ovqat taʼminoti va yashash joylarining qisqarishi tahdid solmoqda. Yava — dunyodagi eng zich joylashgan orollardan biri boʻlib, unda Indoneziya aholisining 59 % istiqomat qiladi[5]. Yavadagi oʻsimliklarning 90 % allaqachon yoʻq qilingan va birlamchi oʻrmonlar faqat togʻli hududlarda saqlanib qolgan, shuning uchun orolda leoparlar uchun joy kamroq qolgan[6].
Saqlash
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sharqiy „Javadagi Gunung Halimun“ milliy bogʻida yuzga yaqin yava leopardlari qayd etilgan[7].
Xalqaro ittifoqda esa bor-yo‘g‘i 500 ta yavan leoparlari qolgan[8].
Taksonomiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Molekulyar tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, Yava leopardlari boshqa Osiyo leopardlaridan farq qiladi va ulardan yuz minglab yillar oldin genetik jihatdan ajralib chiqqan[9].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ https://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/[sayt ishlamaydi]
- ↑ Cuvier, G. (1809) Recherches sur les especes vivantes de grands chats, pour servir de preuves et d’éclaircissement au chapitre sur les carnassiers fossils. Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle, Tome XIV: 136—164.
- ↑ https://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/[sayt ishlamaydi]
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
- ↑ Embassy of the Republic of Indonesia in London, United Kingdom. „A Solution to Java's Overcrowding“ (2009). 2010-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 8-dekabr.
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
- ↑ https://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/[sayt ishlamaydi]