Yuing sarkomasi
Yuing sarkomasi - suyak yoki yumshoq to‘qimalarda paydo bo‘ladigan bolalar saraton kasalligining bir turi[1]. Kasallik belgilari orasida o‘sma joylashgan joyda shish va og‘riq, tana haroratining ko‘tarilishi hamda suyak sinishi kuzatilishi mumkin[2]. U ko‘pincha oyoq, tos va ko‘krak qafasida rivojlanadi[3]. Taxminan 25 foiz hollarda tashxis qo‘yilgan paytda saraton allaqachon tananing boshqa qismlariga tarqalgan bo‘ladi[3]. Asoratlar sifatida plevra bo‘shlig‘ida suyuqlik to‘planishi yoki paraplegia (oyoqlarning falajlanishi) yuzaga kelishi mumkin[4].
1920-yilda amerikalik patologoanatom Jeyms Yuing (1866-1943) tomonidan kashf etilgan[5]. U Qo‘shma Shtatlarda yiliga bir million kishidan biriga ta’sir qiladi. Yuing sarkomasi ko‘pincha o‘smirlar va yosh kattalarni zararlaydi hamda bolalar saratonining 2 foizini tashkil etadi. Kavkaz irqiga mansub odamlar afro-amerikaliklar yoki osiyoliklarga qaraganda ko‘proq ta’sirlanadi, shuningdek, erkaklar ayollarga nisbatan ko‘proq zararlanadi.
Sabablari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu kichik yumaloq hujayrali sarkoma turidir. Yuing sarkomasining sababi noma’lum bo‘lib, aksariyat holatlarda tasodifan yuzaga keladi. Garchi ma’lum irsiy saraton sindromlari bilan kuchli bog‘liq bo‘lmasa-da, to‘plangan dalillar kuchli irsiy xavf omilini ko‘rsatmoqda. Bu Yuing sarkomasiga moyillik bilan bog‘liq bir nechta xromosoma lokuslariga ega genetik komponentni aniqlashga olib keldi. Ba’zan Yuing sarkomasi germinal mutatsiya bilan bog‘liq bo‘ladi. Asosiy mexanizm ko‘pincha retsiprok translokatsiya deb ataluvchi genetik o‘zgarishni o‘z ichiga oladi. Tashxis o‘smaning biopsiyasiga asoslanadi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „2. Undifferentiated small round cell sarcoma of bone and soft tissue: Ewing sarcoma“, Soft Tissue and Bone Tumours: WHO Classification of Tumours, 5th WHO Classification of Tumours Editorial Board: , Lyon (France): International Agency for Research on Cancer, 2020 — 323–325-bet. ISBN 978-92-832-4503-2.
- ↑ „Ewing Sarcoma Treatment“ (en). National Cancer Institute (2019-yil 25-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ 3,0 3,1 „Ewing Sarcoma Treatment“ (en). National Cancer Institute (2019-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 4-fevral.
- ↑ „Ewing Sarcoma“. NORD (National Organization for Rare Disorders) (2013). Qaraldi: 2019-yil 4-fevral.
- ↑ „Ewing's sarcoma“. Whonamedit. Qaraldi: 2019-yil 4-fevral.