Yuriy Gagarin haykali (Toshkent)
| Yuriy Gagarin haykali | |||
|---|---|---|---|
| Yuriy Gagarin haykali | |||
| |||
| Arxitektor | Grigoriy Postnikov | ||
| Haykaltarosh | Sobir Odilov | ||
| Tugatilishi | 1979-yil | ||
| Balandligi | 28 metrli plita foniga oʻrnatilgan. | ||
| Qurilish materiali | Bronza | ||
 Xaritadagi joylashuvi | |||
 Yuriy Gagarin haykali (Toshkent) Vikiomborda | |||
Yuriy Gagarin haykali — jahon tarixida koinotga uchgan birinchi shaxs sovet kosmonavti va Sovet Ittifoqi Qahramoni Yuriy Alekseyevich Gagarin sharafiga Toshkent shahrida oʻrnatilgan haykal. Haykal Chilonzor tumanining Chilonzor koʻchasida joylashgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]XX asrning 60-yillari boshlarida Toshkentdagi birinchi botanika bogʻi hududida, Anhor kanalining chap qirgʻogʻida Yuriy Alekseyevich Gagarin nomiga istirohat bogʻi barpo etildi[1]. 1969-yilda ushbu maskanda Gagarin portreti tushirilgan yodgorlik oʻrnatilgan boʻlib, u beton kub qoʻyilgan marmarga oʻxshashi, uning bir tomonida kosmonavt portreti koʻrinishida relyef ishlangan.
1979-yilda monument oʻrniga kosmik mavzudagi ishlari bilan mashhur boʻlgan haykaltarosh Grigoriy Postnikov va me’mor Sobir Odilov tomonidan yaratilgan yodgorlik qurilgan. Yodgorlikning ochilishida kosmonavtlar Georgiy Beregovoy va Vladimir Jonibekovlar ishtirok etishdi[2].
1995-yilda yodgorlik shaharning Chilonzor tumanidagi Yuriy Gagarin nomidagi koʻchada, Chayka kinoteatri roʻparasiga koʻchirildi, keyinchalik u birinchi kosmonavt sharafiga oʻzgartirildi[3].
Yodgorlik tavsifi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Boʻy choʻzib turgan Yuriy Gagarinning bronza haykali dubulgʻasiz kosmik skafanderda, yer shari ustida, 28 metrli plita fonida stiliz qilingan raketa kondensasiyasi izi koʻrinishida tasvirlangan. Oʻng qoʻlini yuqoriga koʻtargan holda, u birinchi sunʼiy yer yoʻldoshning maketini ushlab turibdi[4]. Pushti granit bilan qoplangan yodgorlik poydevoriga metall harflar bilan „YuRIY GAGARIN“ nomi yozilgan.
Yodgorlik kompozision va uslubiy jihatdan haykaltarosh S.Kovner tomonidan ishlangan Birinchi yoʻldosh yodgorligiga oʻxshaydi, u 1958-yilda Moskvadagi Rijskaya metro bekati kirish zali yonidagi koʻchaga oʻrnatilgan[5].
Yodgorlikning dastlabki ochilish joyida, Yu. A.Gagarin nomidagi istirohat bogʻida poydevor baland tepalikka oʻrnatilib, uning etagidan choʻqqisiga keng granit zinapoya boʻylab boriladi. Yangi joyda yodgorlik poydevori tekis beton maydonchaga oʻrnatildi.
Zamonaviy koʻrinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yuriy Gagarin haykali va uning yonidagi maydon Xalqaro aviasiya va kosmonavtika kuniga bagʻishlangan, hukumat amaldorlari va rossiyalik diplomatlar ishtirokida tantanali tadbirlar oʻtkaziladigan joy boʻlib xizmat qiladi[6][7].
Oʻzbekiston ommaviy axborot vositalari (OAV)da yodgorlik atrofi qarovsiz ahvolga tushib qolgani haqida bir qator xabarlar bilan chiqish qilinganidan soʻng, bayram tadbirlari oʻtkazilmaydigan kunlarda mahalliy hokimiyat organlari yodgorlik yonidagi hududni obodonlashtirish va koʻrkamzorlashtirish ishlarini boshlab yubordi[3][8].
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Yuriy Gagarin haykali -
Yuriy Gagarin haykali joylashgan Chilonzor koʻchasi
_2.jpg)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Прогулки по Ташкенту. Маршрут 3. Набережная Анхора. Площадь Мустакиллик“. 19-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-noyabr 2015-yil.
- ↑ „С именем Юрия Гагарина“. 17-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-noyabr 2015-yil.
- ↑ 3,0 3,1 „Пьяная площадь имени Гагарина“. 13-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-noyabr 2015-yil.
- ↑ „Памятник Юрию Гагарину“. 30-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-noyabr 2015-yil.
- ↑ „Памятник создателям первого спутника 1957 года“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-noyabr 2015-yil.
- ↑ „Церемония возложения цветов к памятнику Ю.А.Гагарину в Ташкенте“. 2015-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-noyabr 2015-yil.
- ↑ „Около ста человек возложили цветы к памятнику Гагарину в Ташкенте“. 24-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-noyabr 2015-yil.
- ↑ „Улицу Гагарина в Ташкенте благоустроят“. 17-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2015-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Toshkentdagi Gagarin yodgorligining barcha uchta varianti Архивная копия -da arxivlangan