Złocieniec

Złocieniec
Złocieniec
	; Bayroq ; Gerb
	53°31′37″N 16°0′44″E / 53.52694°N 16.01222°E
Mamlakat	Polsha
Asos solingan	1333-yil
Maydon	32.22 km2 (12.44 kv mi)
Aholisi (2006-yil)	13 377 kishi
Zichligi	auto kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+1
Pochta indeks(lar)i	78-520
	Złocieniec

Złocieniec [zwɔˈt͡ɕeɲet͡s] (kashubiancha:Walczembórg; eski nemischa: Falkenburg ) — Polshaning shimoli-gʻarbiy qismidagi shahar. 1999-yildan beri Gʻarbiy Pomeraniya voyevodeligining Dravsko okrugi hududida joylashgan boʻlib, u ilgari Kozalin voyevodeligining bir qismi boʻlgan (1950—1998). Złocieniec aholisi taxminan 12 000 kishini tashkil qiladi — shuning uchun u okrugdagi eng katta shahar (powiat) hisoblanadi.

Tarixi

Shaharning rasmiy veb-saytida miloddan avvalgi VII-VI asrlarda shahar hududida qishloq joylashganligi va Gʻarbiy Pomeraniya hududi VI-VIII asrlarda slavyanlar tomonidan oʻzlashtirib olinganligi aytiladi. Bu hudud birinchi Polsha hukmdorlari Mieszko I va Boleslav I hukmronligi davrida Polsha tarkibiga kiritilgan. XIII asrda u Polshaning parchalangan viloyati boʻlgan Buyuk Polsha Gertsogligining eng shimoliy hududi boʻlgan. Shahar huquqi berilganda, shaharning nemis aholisi orasida tarqatib yuborilgan Budov va Strzeblov qishlogʻining slavyanlari ham boʻlgan boʻlishi mumkin^[1]. Shahar huquqi 1333-yil 13-dekabrda aka-uka von Wedel tomonidan berilgan^[1]. 1373-yildan Zlocienec Lyuksemburg sulolasi tomonidan boshqariladigan Bogemiya toji (yoki Chexiya yerlari)ning eng shimoliy shaharlaridan biri hidoblangan. 1402-yilda Lyuksemburglar Krakovda Polsha bilan kelishuvga erishadilar. Polsha Złocieniec va uning atrofini sotib olishi va qayta birlashtirishi kerak edi^[2], lekin oxir-oqibat Lyuksemburglar shaharni Tevton ordeniga sotadilar. Polsha-Tevton urushi paytida (1431—1435) Zlocienec Polshaga qoʻshilish buyrugʻiga qarshi isyon koʻtaradi, ammo Bjeść Kujawski tinchlik shartomasidan soʻng, shahar jazosiz qolish kafolatini olgandan keyin, Polsha qirolini qonuniy hukmdor deb tan oladi^[3]. Polsha bilan birga Tevtonik ritsarlar hukmronligiga qaytariladi^[4], ammo maʼlum boʻlishicha, bu qisqa vaqtga — faqat 1454-yilgacha davom etgan.

1668-yilda shahar yongʻin tufayli deyarli butunlay vayron boʻldi^[1]. XVIII asrda u Prussiya tarkibiga kiritildi va keyinchalik 1871-yildan 1945-yilgacha Germaniya tarkibida boʻlgan. Natsistlar Germaniyasi davrida 1934-yilda shahar yaqinida Ordensburg Krössinsee markazi qurilgan. Sturmabteilung bu yerda Kristallnacht paytida yahudiy aholisiga hujum qildi, keyinroq, Ikkinchi Jahon urushi paytida shahar yaqinida majburiy mehnat lageri tashkil etildi, undan 31 nafar polyak qochishga muvaffaq boʻlgan^[1]^[5]. Ikkinchi Jahon urushi paytida fashistlar Germaniyasining muqarrar magʻlubiyatini hisobga olib, 1945-yil 2-martda jang qilish imkoniga ega boʻlmagan odamlarni evakuatsiya qilish buyurildi^[1]. 5-mart kuni shahar birinchi Polsha armiyasi tomonidan bosib olindi^[1]. Ikkinchi jahon urushidan soʻng, Potsdam konferensiyasiga koʻra, shahar ittifoqchilar tomonidan Polshaga topshirildi, polyaklar sharqdan koʻchirildi, qolgan nemislar esa gʻarbga haydaldi. 1945-yil 13-mayda Sovet Ittifoqi tomonidan qoʻshib olingan sobiq Sharqiy Polshadan chiqarib yuborilgan polyaklarning birinchi guruhi Baranovitse viloyatidan Zlocienetsga yetib keldi^[1].

Aholi statistikasi

1666-yil: 990 kishi
1880-yil: 4 009 kishi^[6]
1925-yil: 5 529 kishi^[6]
1939-yil: 8 623 kishi^[6]
1950-yil: 7 550 kishi
1960-yil: 8 400 kishi
1970-yil: 10 200 kishi
1975-yil: 11 500 kishi
1980-yil: 12 000 kishi
1990-yil: 18 000 kishi
2000-yil: 22 000 kishi
2005-yil: 28 000 kishi

Xalqaro munosabatlar

Bad Segeberg, Germaniya Drawsko Pomorskie, Polsha	Koserow, Germaniya Pyrzyce, Polsha

Taniqli aholi

Caspar Brülow (1585—1627) olim va dramaturg
Otto Nettzel (1852—1920) bastakor va pianinochi, musiqa yozuvchisi, jurnalist va oʻqituvchi.
Ullrich Haupt (1887—1931) aktyor^[7]
Rudolf Katz (1895—1961), nemis siyosatchisi va sudyasi
Mariush Rumak (1977-yilda tugʻilgan), polshalik futbol murabbiyi
Krzysztof Myszkowski (1963-yilda tugʻilgan), polshalik musiqachi, Stare Dobre Małzeństwo guruhining bosh vokalisti

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „Historia - Złocieniec“ (polyakcha). 16-iyun 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-iyun 2019-yil.
↑ Leon Rogalski, Dzieje Krzyżaków oraz ich stosunki z Polską, Litwą i Prussami, poprzedzone rysem dziejów wojen krzyżowych, Vol. II, Warszawa, 1846, p. 59-60 (in Polish)
↑ Strzelce Krajeńskie. Studia i szkice historyczne, Strzelce Krajeńskie, 2016, p. 73 (in Polish)
↑ Strzelce Krajeńskie. Studia i szkice historyczne, Strzelce Krajeńskie, 2016, p. 75 (in Polish)
↑ Od pierwszej do ostatniej godziny drugiej wojny światowej: dzieje Polski i Polaków Czesław Łuczak 1995 page 80
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 verwaltungsgeschichte.de(olmoncha)
↑ IMDb Database retrieved 17 October 2018

Havolalar

Andoza:Gmina Złocieniec Andoza:Pomerania

[ZLO-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „Historia - Złocieniec“ (polyakcha). 16-iyun 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-iyun 2019-yil.

[2] Leon Rogalski, Dzieje Krzyżaków oraz ich stosunki z Polską, Litwą i Prussami, poprzedzone rysem dziejów wojen krzyżowych, Vol. II, Warszawa, 1846, p. 59-60 (in Polish)

[3] Strzelce Krajeńskie. Studia i szkice historyczne, Strzelce Krajeńskie, 2016, p. 73 (in Polish)

[4] Strzelce Krajeńskie. Studia i szkice historyczne, Strzelce Krajeńskie, 2016, p. 75 (in Polish)

[5] Od pierwszej do ostatniej godziny drugiej wojny światowej: dzieje Polski i Polaków Czesław Łuczak 1995 page 80

[VG-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 verwaltungsgeschichte.de(olmoncha)

[7] IMDb Database retrieved 17 October 2018

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]