Angelica wheeleri
| Angelica wheeleri | |
|---|---|
| |
Muhofazalash holati
| |
 Xavf-hatar darajasi | |
Ilmiy tasniflash 
| |
| Olam: | Oʻsimliklar |
| Sistematika : | Traxeofitlar |
| Sistematika: | Angiospermlar |
| Sistematika: | Eudicotlar |
| Sistematika: | Asteridlar |
| Oila: | Apiaceae |
| Jins: | Angelica |
| Turlar: | A. wheeleri
|
| Binar nomi | |
| Angelica wheeleri S.Watson (1873)
| |
Angelica wheeleri[1][2] — Anjelikaning noyob turi boʻlib, Ziradoshlar oilasiga mansub koʻp yillik oʻt, Amerika Qoʻshma Shtatlarining Yuta shtatidagi endemik turlardan biri hisoblanadi. A. wheeleri uchun umumiy nomlar: Utah anjelikasi yoki Wheeler anjelikasi[3] A. wheeleri 1873-yilda Sereno Watson tomonidan tasniflangan[4].
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Angelica wheeleri (Anjelika gʻildiraklari) 2 metr (6,5 fut) yoki undan ham balandroq boʻlishi mumkin. Oʻsimlikning poyada qarama-qarshi joylashgan barglari uni boshqa turlardan ajralib turadigan xususiyatidir. Poyasi ichi boʻsh, oq soyabon gullari iyundan avgustgacha gullaydi[5]. U gullar kichik, zich joylashgan va tukli yashil mevalarni hosil qiladi[6]. Oʻsimlik urugʻlari yashil rangda boʻlib, shakli tarvuzga oʻxshaydi, uzunligi besh millimetrga teng[3]. A. wheeleri hoʻl qirgʻoqboʻyi hududlarida yoki ariq boʻylari va buloqlar yaqinida oʻsadi.
Tarqalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Anjelika wheeleri kamdan-kam uchraydigan noyob turlardan biri, u Yuta shtatining 6 ta okrugida (Cache, Salt Lake, Yuta, Juab, Sevier va Piute) atigi 11 ta joyida topilgan. U 1524 dan 3050 metrgacha boʻlgan balandliklardagi qoyaliklarda uchraydi. Choʻl iqlimiga xos boʻlgan botqoqlik oʻsimligi sifatida tarqalgan A. wheeleri haroratning koʻtarilishi va yozning uzoq davom etishi, [3] shaharsozlikning rivojlanishi, kanalizatsiya tizimlarining bunyod etilishi, suv oqimining burilishi va boshqa suv havzalari va daryolarning oʻzgarishi, dam olish maydonlarining koʻpayishi singari holatlar tufayli invaziv ekzotik oʻsimliklar sifatida yoʻqolib borayotgan xavf ostidagi turlar roʻyhatiga kiritilgan[6]. A. wheeleri, shuningdek, Hobble Creek hududidagi qora ayiqlar va boshqa yirtqichlar uyalaridan topilgan[3].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „ITIS – Report: Angelica wheeleri“. www.itis.gov. itis.gov. Qaraldi: 2021-yil 6-dekabr.
- ↑ „Angelica wheeleri S.Watson“ (en). www.gbif.org. GBIF. Qaraldi: 2021-yil 6-dekabr.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Frates, Tony (2018). "Growing Wheeler's Angelica". Utah Native Plant Society 41: 2–9. https://www.unps.org/segolily/Sego2018Winter.pdf.
- ↑ Watson, S. 1873. Amer. Naturalist 7: 301.
- ↑ Webmaster. „Utah Field Guide“ (en). fieldguide.wildlife.utah.gov. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
- ↑ 6,0 6,1 „Utah Division of Wildlife Resources“. dwrcdc.nr.utah.gov. 2020-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.