Kontent qismiga oʻtish

Birlashgan jahon kurashi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Birlashgan jahon kurashi
Turi sport federasiyasi
Ishga tushgan sanasi 1912-yil
Joylashuvi Shveysariya
Prezident Nenad Lalovich
Vebsayti uww.org
Til(lar)i Ingliz, fransuz

Birlashgan jahon kurashi (inglizcha: United World Wrestling) — olimpiya sport turlaridan bo‘lgan yunon-rum kurashi, erkin kurash va ayollar kurashi xalqaro federasiyasi. 2006-yildan buyon u greppling, pankration, sohilbo‘yi kurashi, aralash yakkakurashlar va etnosport - turli xalqlar kurashining an’anaviy turlarini ham namoyish etadi. Federasiya ingliz va fransuz tillarida faoliyat yuritadi.

Kurashning yangi turlarini muvofiqlashtirishda xalqaro federasiya tarkibi quyidagicha:

  • Birlashgan O‘rtayer dengizi kurash qo‘mitasi (fr. Comité Méditerranéen des Luttes Associées);
  • Butunjahon Greppling qo‘mitasi (fr. Comité Mondial de Grappling);
  • Butunjahon pankration qo‘mitasi (fr. Comité Mondial de Pankration);
  • FILA Butunjahon an’anaviy kurash qo‘mitasi (fr. FILA Comité Mondial des Luttes Traditionnelles).

Xalqaro federasiya tashkil etilgan paytdan buyon ya’ni 2014-yil sentabrigacha xalqaro assosiasiya Birlashgan kurash uslublari xalqaro federasiyasi yoki FILA fransuzcha Fédération Internationale des Luttes Associées (FILA) deb atalgan — ilgari federasiyaning asosiy nomi bo‘lgan Fransiya Xalqaro federasiyasi (FILA) nomidan kelib chiqqan. Ingliz tilida federasiya The International Federation of Associated Wrestling Styles deb nomlangan. 2014-yil 7-sentabrda Toshkentda bo‘lib o‘tgan FILA kongressida xalqaro federasiyaning asosiy nomi inglizcha United World Wrestling  (inglizcha — “Birlashgan jahon kurashi”)bo‘lishini kelishib olishdi[1]; fransuzcha nomi ham shunda o‘zgarmasdan qoldi.

Kurash azaldan hamma xalqlar orasida mashhur bo‘lgan. Eng qadimiy sport turlaridan biri sifatida u 1896-yilda 1-Olimpiada o‘yinlari dasturiga kiritilgan. 1-Olimpiadada musobaqa qoidalari vazn toifalariga bo‘linishni nazarda tutmagan. Kurash tarixidagi ilk Olimpiya medallarini Karl Shumann (Germaniya), Georgios Tsitas va Stefanos Kristopulos (ikkalasi ham Gresiya mamlakati sportchilari) olishdi.

1904-yilda erkin kurash milliy kurash bo‘yicha Olimpiya o‘yinlari dasturiga kiritilgan.

1912-yilda Xalqaro havaskor kurash federasiyasi (FILA) tuzildi.

1924-yildan beri FILA yunon-rum bo‘yicha Yevropa chempionatini o‘tkazib kelmoqda. Shu bilan birga federasiya erkin kurash qoidalarini qayta ko‘rib chiqdi, bu esa milliy kurash qoidalariga yaqin keldi.

1966-yilda Amerikaning Tolido shahrida bo‘lib o‘tgan FILA Kongressida sambo xalqaro kurash sporti sifatida tan olingan.

FILA dunyoning barcha mamlakatlarida kurashni ommalashtirish va rivojlantirish bilan shug‘ullanadi, o‘z egidligida o‘tkaziladigan barcha musobaqalarda FILA Nizomiga rioya etilishini nazorat qiladi. Agar FILA vakili bo‘lmasa, xalqaro musobaqa qonuniy hisoblanmaydi.

FILA Xalqaro olimpiya qo‘mitasida jahon havaskor kurashini, uning manfaatlarini himoya qiladi, mamlakat federasiyalari o‘rtasida yuzaga keladigan bahs masalalarini tahlil qiladi.

FILAning oliy organi har ikki yilda bir marta o‘tkaziladigan kongressdir. Kongresslar oralig‘ida FILAni yiliga kamida bir marta bo‘ladigan byuro boshqaradi.

FILAning asosiy vazifalaridan biri irqiy kamsitishlarga qarshi kurashishdir. Kurashni ommalashtirish maqsadida turli mamlakatlarga tajribali mutaxassislar yuborilib, uslubiy va amaliy yordam ko‘rsatilib kelinmoqda, murabbiy va hakamlar uchun qo‘shma treninglar, seminarlar, anjumanlar o‘tkaziladi. FILA kurash qoidalarini takomillashtirishga katta e’tibor beradi.

1956—1970-yillarda Xalqaro havaskor kurash federasiyasi vise-prezidenti lavozimida xizmat ko‘rsatgan sport ustasi va SSSRda xizmat ko‘rsatgan murabbiy Aleksey Katulin edi.

Hozirgi byuro a'zolari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ism Mamlakat Lavozim
Nenad Lalovich Serbiya bayrogʻi Serbiya prezident
Axrol Ro'ziev Oʻzbekiston O'zbekiston vitse prezident
Stenli Jijich Qoʻshma Shtatlar AQSH vitse prezident
Mixail Mamiashvili Rossiya Rossiya vitse prezident
Natalya Yarygina Rossiya Rossiya vitse prezident
Mishel Dusson Fransiya Fransiya bosh kotib
Zamel Sayyaf ash-Shahroniy Qatar Qatar byuro a'zosi
Namig Aliyev Ozarbayjon Ozarbayjon byuro a'zosi
Karl Martin Ditman Germaniya Germaniya byuro a'zosi
Pedro Gama Filho Braziliya Braziliya byuro a'zosi
Teodoros Hamakos Gretsiya Gretsiya byuro a'zosi
Rasul Xodim Eron Eron byuro a'zosi
Kim Ik Jong Janubiy Koreya Koreya Respublikasi byuro a'zosi
Fuad Meskut Marokash Marokash Afrika kurash kengashining byuro a'zosi / prezidenti
Marina De Bussolo Pellicon Italiya Italiya byuro a'zosi
Hideaki Tomiyama Yaponiya Yaponiya byuro a'zosi
Daulet Turlixonov Qozogʻiston Qozog'iston byuro a'zosi
Narxlar Bolgariya Bolgariya Yevropa kurash kengashi byurosi aʼzosi/prezidenti
Rodica Mariya Yaksi Turkiya Turkiya byuro a'zosi
kim Chang Kyu Janubiy Koreya Koreya Respublikasi Osiyo kurash kengashi prezidenti
Fransisko Eduardo Li Lopes Gvatemala Gvatemala Amerika kurash kengashi prezidenti
Jon Tarkong Palau Okeaniya kurash kengashi prezidenti
Kerol Xvin Kanada Kanada Sportchilar qo'mitasi vakili

2016 yil dekabrda yangilangan [2]

Yo'q. yillar Prezident Mamlakat
bitta. 1912-1924 yillar Binar Raberg Shvetsiya Shvetsiya
2. 1924-1930 yillar Alfred Brüll Vengriya Vengriya
3. 1930-1952 yillar Viktor Smeds Finlandiya Finlandiya
4. 1952-1971 yillar Rojer Kulomb Fransiya Fransiya
5. 1971-2002 yillar Milan Ercegan  Yugoslaviya
6. 2002-2013 yillar Rafael Martinetti Shveysariya Shveysariya
7. 2013 yil - hozirgi kun ichida. Nenad Lalovich Serbiya Serbiya
  1. Андрей Кульянов. „Борьба за миллион“. Газета.Ru (2014-yil 8-sentyabr). 2014-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-dekabr.
  2. „Bureau Members“ (en). Сайт Объединённого мира борьбы. 2014-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-dekabr.