Kontent qismiga oʻtish

Borjomi munitsipaliteti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Borjomi ( gruzincha: ბორჯომის მუნიციპალიტეტი , Borjomis munitsip'alit'et'i ) — Gruziya janubidagi munisipalitet, Samsxe - Javaxeti mintaqasida 24998 nafar aholi istiqomat qiladi (2021 [1] ). Uning asosiy shahri va maʼmuriy markazi Borjomi boʻlib, uning maydoni 1,189 km2 (459 kv mi) tashkil qiladi . Borjomi munitsipaliteti tarixiy Tori hududida joylashgan.

Geografiya va iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Borjomi ko'chasi
Likani saroyi
Timotesubani monastiri
Bakuriani

Borjomi munitsipaliteti janubi-g'arbda Axaltsixe, janubda Aspindza va Axalkalaki, sharqda Tsalka, shimolda Xaragauli, Xashuri, Kareli va Gori munitsipaliteti bilan chegaradosh. Munitsipalitet Kichik Kavkaz togʻlarining katta qismini, Trialeti tizmasining gʻarbiy uchini va Mtkvari daryosi oqib oʻtadigan Borjomi darasi bilan ajratilgan Mesxeti tizmasining sharqiy uchini oʻz ichiga oladi.

Munitsipalitet hududida Trialeti tizmasining shoxlari - Gvirgvini va Tsixisdjvari tog'lari joylashgan bo'lib, cho'qqilari dengiz sathidan 2000-2850 metr balandlikka etadi. Trialeti tizmasining asosiy tizmasi va Gvirgvini pastki tizmasi oʻrtasida Tori havzasi joylashgan. Munitsipalitet Mtkvari daryosining ikki qirg'og'ida joylashgan. O'ng tomondan Bordjomula va Gujaretistskali birlashadi. Daryolardan ham sug‘orish, ham energiya maqsadlarida foydalaniladi. Borjomida ko'llar ko'p. Ular orasida Tabatskuri va Kaxisi go'zallikdan tashqari, qimmatbaho baliqlarga ham boy. Mintaqada ko'plab mineral buloqlar mavjud bo'lib, ular uning asosiy qazilma boyligi hisoblanadi. Borjomi munitsipaliteti kontinental subtropiklar va dengiz subtropiklari o'rtasidagi o'tish joyida joylashgan, qishi sovuq va yozi uzoq bo'lgan o'tish iqlimi. Yanvar oyining oʻrtacha yillik temperaturasi -3 – -6 °C; avgustda esa 14-18 ° S [2]

Ma'muriy bo'linmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Borjomi munitsipaliteti maʼmuriy jihatdan 11 ta maʼmuriy birlikka (jamoalar, თემი, temi ) boʻlingan, bularga Axaldaba, Bakuriani, Balanta, Borjomi, Dviri, Tabatskuri, Tadzrisi, Tba, Kvibisi, Tsikhissagvari kiradi. Munitsipalitetda bitta shahar (shahar markazi Borjomi ), uchta daba ( Axaldaba, Bakuriani, Tsagveri ) va 40 ta qishloq (სოფელი, sopeli) mavjud.[3] 2018- yilda Bakurianis Andeziti okrugi (daba) qishloqqa aylantirildi.

  • Shahar: Borjomi
  • Tumanlari: Axaldaba, Bakuriani, Tsagveri
  • Qishloqlar: Bakurianis Andeziti, Didi Mitarbi, Patara Mitarbi, Sakochavi, Tsemi, Patara Tsemi, Daba, Timotesubani, Mzetamze, Balanta, Chirakhula, Gverdisubani, Vardevani, Machartsqali, Ghvtismshobeli, Tsinubanide, Gujaretix, Tsinubanide, Gujaretiix, Oviretix, Chitaxevi, Chobiskhevi, Tabatsxuri, Moliti, Tadzrisi, Dgvari, Sakire, Tba, Libani, Sadgeri, Qvibisi, Vardgineti, Zanavi, Kortaneti, Rveli, Tsikhisjvari

Siyosat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Borjomi munitsipal assambleyasi ( gruz. ბორჯომის საკრებულო, Borjomi Sakrebulo ) — Borjomi munitsipalitetidagi vakillik organi boʻlib, har toʻrt yilda 33 nafar aʼzodan iborat. Oxirgi saylov 2021 yil oktyabr oyida bo'lib o'tdi. “ Gruzin orzusi ” partiyasi vakili Otar Arbolishvili mer etib saylandi.[4]

Partiya 2017 [5] 2021 [6] Joriy shahar assambleyasi
Gruziya orzusi 13 24
Birlashgan milliy harakat 2 7
Patriotlar ittifoqi 11 1
Gruziya uchun 1
Yevropa Gruziyasi 1
Mehnat partiyasi 1
Jami 28 33

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yil boshiga kelib aholi soni 24 998 kishini tashkil qildi [1], bu 2014-yilgi aholini roʻyxatga olish bilan solishtirganda biroz pasaygan.[3] Aholi zichligi har kvadrat kilometrga 21 kishiidan togri keladi. Aholining 60,1% urbanizatsiyalashgan aholi punktlarida (shahar yoki daba ) yashaydi.

Axalkalaki aholisining katta qismi (87%) gruzinlardir . Hozirgacha eng katta etnik ozchilik armanlardir (8,6%). Boshqa ozchiliklar orasida osetinlar (1,3%), yunonlar (1,2%), ruslar (1,1%), ukrainlar (0,3%) va minimal miqdordagi ozarbayjonlar, yahudiylar, ossuriyaliklar va abxazlar mavjud. Diniy nuqtai nazardan, aholining 94% dan ortig'ini Gruziya pravoslav cherkovi va 3,9% Arman Apostol cherkovi izdoshlari, undan keyin Iegova guvohlari (0,5%) va bir necha o'nlab katoliklar va musulmonlar .

Borjomi munitsipaliteti aholisi
1886 yil 1922 yil 1926 yil 1939 yil 1959 yil 1970 yil 1979 yil 1989 yil 2002 2014 yil 2021 yil
Borjomi munitsipaliteti - - - 37 437 </img> 37 010 </img> 39 661 </img> 40 796 </img> 41 266 Decrease</img> 32 422 Decrease</img> 25,214 Decrease</img> 24 998
Borjomi shahri - </img> 3913 </img> 5,372 </img> 14,317 </img> 15 332 </img> 16 316 </img> 18 059 </img> 19 007 Decrease</img> 14 445 Decrease</img> 10 546 </img> 11122
Axaldaba ( daba ) - - - - - Decrease</img> 2583 Decrease</img> 2504 </img> 2440 Decrease</img> 2377 Decrease</img> 1586 </img> 1786
Bakuriani ( daba ) - - 823 </img> 1773 </img> 4650 Decrease</img> 4361 </img> 4395 </img> 4588 Decrease</img> 1985 Decrease</img> 1879 Decrease</img> 1665
Bakurianis Andeziti [7] - - - - - 403 Decrease</img> 387 </img> 488 </img> 514 Decrease</img> 352 [8]</img> 457
Tsagveri ( daba ) - - 596 </img> 1225 </img> 3187 Decrease</img> 1275 Decrease</img> 1192 Decrease</img> 1144 Decrease</img> 1051 Decrease</img> 799 Decrease</img> 701
Ma'lumotlar: Aholi statistikasi Gruziya 1897 yildan hozirgi kungacha.[9][10][11] Eslatma: [13]

Turizm va tarixiy joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tsagveri
Tabatskuri
Tsikhisjvari

Madaniy yodgorliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Yashil monastir
  • Timotesubani monastiri
  • Potoleti cherkovi
  • Daba Avliyo Jorj cherkovi
  • Pyotr qal'asi
  • Dviri qal'asi

Tabiat[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Borjomi-Xaragauli milliy bog'i
  • Nedzvi milliy bog'i
  • Lomis mta
  • Kakhisi ko'li
  • Tsero ko'li
  • Meghruki darasi

Dam olish maskanlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Borjomi
  • Bakuriani
  • Likani
  • Mitarbi
  • Ko‘xta
  • Tsixisdjvari
  • Tsemi
  • Tsagveri

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Gruziyadagi munitsipalitetlar ro'yxati (mamlakat)

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January“ (en). National Statistics Office of Georgia, Geostat (2021-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 3-yanvar.
  2. ↑ „About Borjomi“ (en). Georgian Travel Guide. Qaraldi: 2022-yil 25-fevral.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Main Results of the 2014 Census (Publication)“ (ka). Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) 304–308 (2016-yil 28-aprel). 2020-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-yanvar.
  4. ↑ „Interactive results 2021 municipal elections“ (en). Agenda.ge. Qaraldi: 2021-yil 2-yanvar.
  5. ↑ „Protocol elected municipal council members and mayors 2017“ (ka). CESKO Central Election Commission. Qaraldi: 2021-yil 6-yanvar. [sayt ishlamaydi]
  6. ↑ „Protocol elected municipal council members and mayors 2021“ (ka). CESKO Central Election Commission. Qaraldi: 2021-yil 6-yanvar. [sayt ishlamaydi]
  7. ↑ Degraded in 2018 from daba to village.
  8. ↑ Last published number of 2018.
  9. ↑ „Population divisions of Georgia“ (en). Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Qaraldi: 2022-yil 18-yanvar.
  10. ↑ „Population cities & towns of Georgia“ (en). Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Qaraldi: 2022-yil 18-yanvar.
  11. ↑ „1939 census“ (ru). Ethno Kavkaz. Qaraldi: 2022-yil 23-fevral.
  12. ↑ „Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data“ (en). National Statistics Office of Georgia, Geostat (2017-yil 29-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 1-yanvar.
  13. ↑ The 2014 census found an inexplicable gap with the data from the national statistical office Geostat. UN-assisted research has found the 2002 census was inflated by about 8-9 percent. See,[12] "1. Introduction", Page 1. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Borjomi_munitsipaliteti&oldid=4207858" dan olindi