Kontent qismiga oʻtish

Gʻazalkent GESi

Koordinatalari: 41°30′13.8″N 69°36′39.8″E / 41.503833°N 69.611056°E / 41.503833; 69.611056
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
G‘azalkent gidroelektr stansiyasi
Mamlakat  Oʻzbekiston
Joylashuvi Oʻzbekiston
Kaskad Chirchiq-Boʻzsuv suvenergetika trakti
Boshqaruvchisi „Oʻzbekgidroenergo“ AJ
Maqomi Amalda
Qurilishi boshlangan yil 1976
Agregatlar ishga tushgan yillar 1980, 1981
Asosiy tavsifi
Yillik elektr energiyasi ishlab chiqarishi 418
Elektrostansiya turi derivatsion
Qisman kuchlanish 35,5
Elektr quvvati, MVt 120
Uskunalar tavsifi
Turbinalar soni Radial-oʻqli turbina
Turbinalar soni va rusumi 4×РО 122-ВМ-305
Turbinalardan chiqish, m³/s 4×68,5
Generatorlar quvvati , megavatt 4×21
Asosiy inshoot
Toʻgʻon turi mavjud emas
Shlyuz mavjud emas
Taqsimlovchi qurilma 35 kV
Xarita
G‘azalkent gidroelektr stansiyasi (Dunyo)
G‘azalkent gidroelektr stansiyasi

41°30′13.8″N 69°36′39.8″E / 41.503833°N 69.611056°E / 41.503833; 69.611056

Gʻazalkent gidroelektr stansiyasi (GES-28) — Oʻzbekistondagi GES, Toshkent viloyatining Boʻstonliq tumani (tuman) ning Gʻazalkent shahri yaqinida joylashgan. Chirchiq daryosi boʻyida qurilgan boʻlib, Chirchiq-Boʻzsuv gidroelektr stansiyalari kaskadi tarkibiga kiradi. Stansiya egasi “Oʻzbekgidroenergo” AJ hisoblanadi[1].

Stansiya dizayni

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻazalkent GESi — daryo boʻyidagi toʻgʻon yonida qurilgan. Elektr stansiyasiningquvvati 120 MVt, oʻrtacha yillik elektr energiyasi ishlab chiqarish 418 million kVt/soatni tashkil etadi. Stansiya konstruksiyalariga maksimal balandligi 35 m boʻlgan ikkita tuproqli toʻgʻon (oʻng qirgʻogʻi uzunligi 485 m va chap qirgʻogʻi 177 m), suv oʻtkazgichlar bilan birlashtirilgan gidroelektrostantsiya binosi va 110 kV kuchlanishli ochiq oʻtkazgich qurilmasi kiradi[1][2] .

GES binosida har birining quvvati 40 MVt bo'lgan uchta vertikal gidragregat o'rnatilgan. Gidroagregatlar pervanel diametri 5 m, o‘tkazuvchanligi 157 m³/s bo‘lgan, 25 m loyiha balandligida ishlaydigan PL-587-a/500 aylanma qanotli turbinalar bilan jihozlangan. Gidraagregat turbinalar SV 808/130-44-UHL4 gidrogeneratorlarini boshqaradi. Shlang turbinalar ishlab chiqaruvchisi Rossiyaning Tyazhmash (Sizran) korxonasi, generatorlar ham Rossiyaning Elsib (Novosibirsk) zavodi tomonidan ishlab chiqariladi[1][3].

Stansiya qurilishi 1976-yilda boshlangan, birinchi gidroagregat 1980-yilda, qolgan ikkitasi 1981-yilda ishga tushirilgan. 2020-yil boshi holatiga ko‘ra, G‘azalkent GESi 16 milliard kVt/soatdan ortiq elektr energiyasi ishlab chiqargan. Stansiyani modernizatsiya qilish va quvvatini 124 MVtga oshirish mo‘ljallangan. Loyihaning umumiy qiymati 35 million dollarga baholanib, ishlarni 2027-2030 yillarda amalga oshirish rejalashtirilgan[4].

  1. 1,0 1,1 1,2 „Ўзбекистон гидроэлектростанциялари тарихи: Ўрта Чирчиқ ГЭСлар каскади таркибидаги Ғазалкент ГЭС“. АО «Узбекгидроэнерго». Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.[sayt ishlamaydi]
  2. „Газалкентская ГЭС“. АО «Гидропроект». 2019-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  3. „Гидрогенераторы НПО «Элсиб»“. НПО «Элсиб». 2022-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-fevral.
  4. „О мерах по дальнейшему реформированию гидроэнергетической сферы. Приложение 3“ (uz). Norma.uz. 2023-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 6-aprel.