Gʻazalkent GESi
| G‘azalkent gidroelektr stansiyasi | |
|---|---|
| Mamlakat |
 Oʻzbekiston |
| Joylashuvi | Oʻzbekiston |
| Kaskad | Chirchiq-Boʻzsuv suvenergetika trakti |
| Boshqaruvchisi | „Oʻzbekgidroenergo“ AJ |
| Maqomi | Amalda |
| Qurilishi boshlangan yil | 1976 |
| Agregatlar ishga tushgan yillar | 1980, 1981 |
| Asosiy tavsifi | |
| Yillik elektr energiyasi ishlab chiqarishi | 418 |
| Elektrostansiya turi | derivatsion |
| Qisman kuchlanish | 35,5 |
| Elektr quvvati, MVt | 120 |
| Uskunalar tavsifi | |
| Turbinalar soni | Radial-oʻqli turbina |
| Turbinalar soni va rusumi | 4×РО 122-ВМ-305 |
| Turbinalardan chiqish, m³/s | 4×68,5 |
| Generatorlar quvvati , megavatt | 4×21 |
| Asosiy inshoot | |
| Toʻgʻon turi | mavjud emas |
| Shlyuz | mavjud emas |
| Taqsimlovchi qurilma | 35 kV |
| Xarita | |
.png)
Koordinatalari: 41°30′13.8″N 69°36′39.8″E / 41.503833°N 69.611056°E G O
Gʻazalkent gidroelektr stansiyasi (GES-28) — Oʻzbekistondagi GES, Toshkent viloyatining Boʻstonliq tumani (tuman) ning Gʻazalkent shahri yaqinida joylashgan. Chirchiq daryosi boʻyida qurilgan boʻlib, Chirchiq-Boʻzsuv gidroelektr stansiyalari kaskadi tarkibiga kiradi. Stansiya egasi “Oʻzbekgidroenergo” AJ hisoblanadi[1].
Stansiya dizayni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gʻazalkent GESi — daryo boʻyidagi toʻgʻon yonida qurilgan. Elektr stansiyasiningquvvati 120 MVt, oʻrtacha yillik elektr energiyasi ishlab chiqarish 418 million kVt/soatni tashkil etadi. Stansiya konstruksiyalariga maksimal balandligi 35 m boʻlgan ikkita tuproqli toʻgʻon (oʻng qirgʻogʻi uzunligi 485 m va chap qirgʻogʻi 177 m), suv oʻtkazgichlar bilan birlashtirilgan gidroelektrostantsiya binosi va 110 kV kuchlanishli ochiq oʻtkazgich qurilmasi kiradi[1][2] .
GES binosida har birining quvvati 40 MVt bo'lgan uchta vertikal gidragregat o'rnatilgan. Gidroagregatlar pervanel diametri 5 m, o‘tkazuvchanligi 157 m³/s bo‘lgan, 25 m loyiha balandligida ishlaydigan PL-587-a/500 aylanma qanotli turbinalar bilan jihozlangan. Gidraagregat turbinalar SV 808/130-44-UHL4 gidrogeneratorlarini boshqaradi. Shlang turbinalar ishlab chiqaruvchisi Rossiyaning Tyazhmash (Sizran) korxonasi, generatorlar ham Rossiyaning Elsib (Novosibirsk) zavodi tomonidan ishlab chiqariladi[1][3].
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Stansiya qurilishi 1976-yilda boshlangan, birinchi gidroagregat 1980-yilda, qolgan ikkitasi 1981-yilda ishga tushirilgan. 2020-yil boshi holatiga ko‘ra, G‘azalkent GESi 16 milliard kVt/soatdan ortiq elektr energiyasi ishlab chiqargan. Stansiyani modernizatsiya qilish va quvvatini 124 MVtga oshirish mo‘ljallangan. Loyihaning umumiy qiymati 35 million dollarga baholanib, ishlarni 2027-2030 yillarda amalga oshirish rejalashtirilgan[4].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Ўзбекистон гидроэлектростанциялари тарихи: Ўрта Чирчиқ ГЭСлар каскади таркибидаги Ғазалкент ГЭС“. АО «Узбекгидроэнерго». Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Газалкентская ГЭС“. АО «Гидропроект». 2019-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
- ↑ „Гидрогенераторы НПО «Элсиб»“. НПО «Элсиб». 2022-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-fevral.
- ↑ „О мерах по дальнейшему реформированию гидроэнергетической сферы. Приложение 3“ (uz). Norma.uz. 2023-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 6-aprel.