Kontent qismiga oʻtish

Georgiy Yungvaldxilkevich

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Georgiy Yungvald-Xilkevich,dan yoʻnaltirildi)
Georgi Yungvaldxilkevich
Tavalludi 22-oktyabr 1934-yil
Vafoti 11-noyabr 2015-yil(2015-11-11)
(81 yoshda)
Moskva, Rossiya
Fuqaroligi SSSR va Rossiya
Kasbi Film rejissyori, ssenariy muallifi
Faoliyat yillari 1966–2009-yillari
Otasi Yungvaldxilkevich Emil Olgerd Iosifovich

Georgiy Emilyevich Yungvaldxilkevich (ruscha: Георгий Эмильевич Юнгвальд-Хилькевич, 1934-yil 22-oktyabr – 2015-yil 11-noyabr) – sovet va rus kinorejissyori, ssenariynavis, prodyuser, aktyor, teatr rejissyori va ssenariysti[1][2]. U 1966-yildan 2009-yilgacha 22 ta kinofilm va telefilmga rejissyorlik qilgan. Rossiya SFSR (1990) va Ukrainada (1995) xizmat koʻrsatgan artist[3].

Georgiy Yungvaldxilkevich 1934-yil 22-oktyabrda tugʻilgan[4][5]. Onasi Nina Ivanovna Buyko – balerina, rus zodagonlaridan biri. Bobosi Ivan Petrovich Buyko podshoh armiyasida polkovnik boʻlib xizmat qilgan va Varshava komendanti boʻlgan. 1917-yilda u bolsheviklar tomoniga oʻtdi.

Uning otasi tomonidan bobosi polshalik zodagonlar oilasidan boʻlgan va Polshada temir yoʻllarga egalik qilgan. Uning rafiqasi, oilaviy afsonaga koʻra, italiyalik opera qoʻshiqchisi Lina Kavalerining singlisi edi. Emil Iosifovichning oʻzi „kommunist boʻlmagan holda, toʻrt chaqiriq OʻzSSR Oliy Sovetining deputati edi“[6]. Y. M. Sverdlov nomidagi Toshkent rus opera teatri hamda tashkil topganidan beri Davlat oʻzbek opera va balet teatri bosh rejissyori va badiiy rahbari.

14 yoshida u sport bilan shugʻullanayotganda oyogʻini jarohatlaydi[7], natijada u ostit bilan kasallanadi va toʻrt yil davomida deyarli hech qanday harakatsiz gipsda yotadi[7]. Bu vaqtda kasalxonada yotib, A. Dyuma va O. de Balzak asarlarini ishtiyoq bilan oʻqigan. Georgiy Emilevich oʻz intervyularidan birida tan olganidek, aynan Dyumaning asarlari „uning ongini jinnilikdan qutqargan“.

1956-yilda Toshkent arxitektura institutini, 1963-yilda A. N. Ostrovskiy nomidagi Toshkent teatr va rassomlik institutini tamomlagan. Toshkent teatrlarida rassom, „Oʻzbekfilm“ va „Tojikfilm“da rassom boʻlib ishlagan. "Toshkent myuzik-xollning badiiy rahbari.

1966-yilda ssenariy mualliflari va rejissyorlar uchun oliy kurslarni tamomlagan. Odessa kinostudiyasida „Kamalak formulasi“ fantastik komediyasida rejissyorlik debyutini qilgan. 1969-yilda Yungvaldxilkevich bir vaqtning oʻzida ikkita filmni chiqarib, ulardan biri „Xavfli sayohatlar“ filmi rejissyorga ilk shuhratni keltirgan. Ushbu filmda asosiy rollarni Vladimir Visotskiy, Nikolay Grinko, Efim Kopelyan ijro etgan. 1971-yilda „Derzost“ (oʻzbekcha: Qoʻpollik) filmini suratga olgan va Praga kinofestivalida diplom bilan taqdirlangan[8].

Georgiy Yungvaldxilkevichga butunittifoq darajasida shon-shuhrat va muhabbatni 1978-yilda suratga olgan „D’Artanyan va uch mushketyor“ kinoepopeyasi olib keldi. Bu film sovet kinosining klassikasiga aylandi va Mixail Boyarskiyni millionlab teletomoshabinlar kumiriga aylantirdi[7][8]. Uning Alla Pugachova va Mixail Boyarskiy ishtirokidagi „Ah, Vodevil, Vodevil…“ (1979), „Sezon chudes“ (oʻzbekcha: Moʻjizalar fasli) (1985), bosh rolda Viktor Avilov oʻynagan „Kamalak tepasida“ (1986), „If qal’asi mahbusi“ (1988), „Odessada yashash sanʼati“ (1989), mushketyorlar haqidagi hikoyaning barcha filmlari ham mashhur boʻlgan.

1990-yilda u Moskvaga koʻchib oʻtdi va u yerda 1997-yilda Yuriy Kuklachyovning Mushuklar teatrining bosh rejissyori, ssenariy muallifi va rassomi boʻldi. Rejissyor sifatida Odessa, Moskva, Toshkent va Parij teatrlarida koʻplab spektakllarni loyihalashtirdi[6].

1997-yil boshida Georgiy Yungvaldxilkevich estrada xonandasi Igor Najiev ijro etgan bastakor Valeriy Razumovskiyning „Qizil gul“ qoʻshigʻiga klip suratga oldi. Ushbu videoda aktrisa Yevgeniya Kryukova ham rol oʻynadi[9].

Katta qizi Natalya bilan hammualliflikda u „Bizning kino. Kadr ortida“ avtobiografik kitobini yozdi. Kitob 2000-yilda Sentrpoligraf nashriyoti tomonidan nashr etildi.

2003-yildan Satira teatrida grafik dizayner boʻlib ishlagan.

Georgiy Yungvaldxilkevich rus kinosi uchun Aleksandr Trofimov[10][11], Dmitriy Maryanov, Sergey Shniryov va Anna Samoxina kabi rassomlarni kashf etdi va ularni birinchi marta oʻz filmlarida suratga tushirdi.

2015-yil 15-oktyabrda, soʻnggi tugʻilgan kunidan bir hafta oldin, Georgiy Emilevich soʻnggi yillarda u bosh rejissyor boʻlgan Yuriy Kuklachyovning Mushuklar teatrining 25 yilligiga bagʻishlangan spektaklni taqdim etdi. Bu uning omma oldida oxirgi marta chiqishi boʻldi[12].

U 2015-yil 11-noyabrda 82 yoshida Moskvada Botkin kasalxonasi jarrohlik boʻlimining reanimatsiya boʻlimida vafot etdi va u bu kasalxonaga bir hafta oldin yotqizilgan edi[13][14]. Oʻlim sababi yurak yetishmovchiligi edi[15][16]. U 13-noyabr kuni Troyekurovskoye qabristoniga dafn qilingan[17].

Uning onasi Nina Ivanovna Buiko balet raqqosi boʻlib, onasi tomondagi bobosi Ivan Petrovich Buiko eski rus oilasidan boʻlgan. U Imperator Rossiya armiyasida polkovnik va Varshavada komendant boʻlib xizmat qilgan. 1917-yilda bolsheviklar safiga qoʻshilgan. Georgiyning otasi Emil Iosifovich Yungvaldxilkevich taniqli teatr rejissyori boʻlib, Oʻzbek milliy opera va balet teatri (keyinchalik Navoiy teatri) asoschilaridan biri edi. Uning otasi tomonidagi bobosi Polsha Szlachta shahridan boʻlib, Gʻarbiy Ukrainada temir yoʻllarga egalik qilgan. Uning rafiqasi Elena Kavalieri esa italiyalik boʻlib, mashhur opera qoʻshiqchisi Lina Kavalyerining singlisi edi. U Rossiya imperiyasida juda mashhur boʻlgan va muntazam ravishda Kievga konsertlar tashkil etib turgan.

Uning uchinchi rafiqasi – Nodira Mirzayeva (1969-yilda tugʻilgan), aktrisa . Ularning ikkita qizi bor. Ular: Natalya (1960-yilda tugʻilgan) va Nina (1997-yilda tugʻilgan) edi[18].

Filmografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. 1966 – Kamalak formulasi
  2. 1969 – Vnimanie, sunami!
  3. 1969 – Opasnie gastroli
  4. 1971 – Derzost
  5. 1971 – Vesna dvadsat devyatogo
  6. 1972 – Petka v kosmose
  7. 1976 – Tufli s zolotimi pryajkami
  8. 1978 – D’Artanyan va uch mushketyor
  9. 1979 – Ax, vodevil, vodevil…
  10. 1981 – Kuda on denetsya!
  11. 1983 – Dvoe pod odnim zontom
  12. 1985 – Sezon chudes
  13. 1986 – Kamalak tepasida
  14. 1988 – If qal’asi mahbusi
  15. 1989 – Odessada yashash sanʼati
  16. 1992 – Mushketyori dvadsat let spustya
  17. 1993 – Tayna korolevi Anni, ili Mushketyori tridsat let spustya
  18. 1997 – Aferi, muzika, lyubov…
  19. 1997 – Yeralash № 123: „Nu i sirk!“
  20. 1998 – Yeralash № 126: „Ne roy drugomu yamu“
  21. 1998 – Yeralash № 130: „Yayso vsmyatku“
  22. 2003 – Novogodniy romans
  23. 2003 – S nog na golovu
  24. 2005 – Adam i prevraщeniya Yevi
  25. 2007 – Vozvraщenie mushketyorov, ili Sokroviщa kardinala Mazarini
  1. 1992 – Mushketyori dvadsat let spustya
  2. 1993 – Tayna korolevi Anni, ili Mushketyori tridsat let spustya

Ssenariy muallifi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. 1979 – Ax, vodevil, vodevil…
  2. 1988 – If qal’asi mahbusi (Mark Zaxarov bilan birgalikda)
  3. 1989 – Odessada yashash sanʼati
  4. 1992 – Mushketyori dvadsat let spustya (Georgiy Nikolayev bilan birgalikda)
  5. 1993 – Tayna korolevi Anni, ili Mushketyori tridsat let spustya (Georgiy Nikolayev bilan birgalikda)
  6. 1997 – Aferi, muzika, lyubov
  7. 2003 – S nog na golovu
  8. 2005 – Adam i prevraщeniya Yevi
  9. 2007 – Vozvraщenie mushketyorov, ili Sokroviщa kardinala Mazarini

Aktyorlik ishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. 1969 – Vnimanie, sunami! – epizod
  2. 1969 – Yesli est parusa – rassom
  3. 1978 – D’Artanyan va uch mushketyor – shxuna egasi (titrda koʻrsatilmagan, Aleksey Buldakov ovoz bergan)
  4. 1981 – Kuda on denetsya! – konkurs hakamlar hay’ati raisi (titrda koʻrsatilmagan)
  5. 1985 – Sezon chudes – epizod
  6. 1986 – Vishe Radugi – fotograf (titrda koʻrsatilmagan)
  7. 1988 – If qal’asi mahbusi – Artanyak
  8. 2003 – Novogodniy romans
  9. 2003 – S nog na golovu – Nina qizining bobosi
  10. 2007 – Vozvraщenie mushketyorov, ili Sokroviщa kardinala Mazarini – saroy ahli

Bibliografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 2000 – Георгий Юнгвальд-Хилькевич, Наталья Юнгвальд-Хилькевич.. За кадром. М.: Центрполиграф, 2000. [19]
  1. Umer kinorejisser Georgiy Yungvaldxilkevich (ruscha)
  2. „'Musketeers' director Georgi Yungvald-Khilkevich dies“. vestnikkavkaza. 2021-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-noyabr.
  3. Biography of Georgi Yungvald-Khilkevich on RIA Novosti Ukraine
  4. Georgi Yungvald-Khilkevich. Complete Miracle // Caravan of Stories collection, October 2012 (memoirs, in Russian)
  5. Georgi Yungvald-Khilkevich. Visiting Dmitry Gordon, interview by Dmitry Gordon, 2012 (ruscha)
  6. 6,0 6,1 „Родные мои. Георгий Юнгвальд-Хилькевич, режиссёр“. Российская газета (2007-yil 13-dekabr).
  7. 7,0 7,1 7,2 Георгий и Наталия Юнгвальд-Хилькевич. За кадром, Наше кино. М.: Центрполиграф, 2000. ISBN 5-227-00627-X. 
  8. 8,0 8,1 Biografiya Georgiya Yungvald-Xilkevicha // dumania.narod.ru
  9. Клип «Аленький цветок» на youtube
  10. 35 лет фильму "Д`Артаньян и три мушкетёра
  11. Александр Трофимов: «Я стал актёром и ни секунды не сожалею об этом»
  12. Юнгвальд-Хилькевич: «Я умудрился проработать всю жизнь при советской власти и не сделать ничего конъюнктурного»
  13. В Москве скончался знаменитый режиссёр Георгий Юнгвальд-Хилькевич
  14. „Скончался режиссёр Георгий Юнгвальд-Хилькевич“. ТАСС (2015-yil 11-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 11-noyabr.
  15. ВЕНИАМИН СМЕХОВ: «Счастливая игра в мушкетёров» навсегда останется доброй памятью о Хилькевиче
  16. Композитор Дунаевский: «Юра Юнгвальд-Хилькевич был для меня настоящим мушкетером»
  17. В Москве прощаются с Георгием Юнгвальд-Хилькевичем
  18. Za kadrom
  19. „Za kadrom“

Tashqi havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]