Gipoaldosteronizm
Gipoaldosteronizm – bu aldosteron ishlab chiqarilmasligi bilan kechadigan kasallik. Gipogidratsiya, giperkalsemiya, gipotenziya, gipovolemiya bilan tavsiflanadi. Bemorlarning subyektiv shikoyatlari boʻlishi mumkin: umumiy zaiflik, quruq teri, doimiy tashnalik, hushidan ketish va bosh aylanishi. Gormonal va biokimyoviy tadqiqotlar (aldosteron va boshqa adrenal gormonlar uchun qon testi, qondagi kaliy va natriy darajasini baholash), elektrokardiografiya asosida tashxis qilinadi. Davolash natriy xloridni faol tomir ichiga yuborish va mineralokortikoidlarni qoʻllash yordamida amalga oshiriladi[1][2].
Sabablari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Aldosteron sekretsiyasi mexanizmlarining oʻzgarishi.
- Ferment yetishmovchiligi.
- Notoʻgʻri gormonlar almashinuvi.
- Adrenal o'smani olib tashlash[3].
Patogenez
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gipoaldosteronizmning patogenezi toʻliq tushunilmagan. Tanadagi barcha reaksiyalarning asosi asosiy gormonning yetishmasligidir. Buyraklarda Na ionlarining miqdori kamayadi, K ionlari va turli xloridlarning chiqarilishi sekinlashadi, ionlarning toʻqimalar boʻylab notoʻgʻri taqsimlanishi sodir boʻladi. Asta-sekin silliq mushak tonusining pasayishi, periferik toʻqimalar va miyaning qon bilan taʼminlanishi va vazomotor markazning ingibisyoni rivojlanadi. Izolyatsiya qilingan gipoaldosteronizmning oʻziga xos patologik rasmi yoʻq. Agar aldosteron sekretsiyasining yetishmovchiligi boshqa adrenal gormonlar sekretsiyasining buzilishi bilan bogʻliq boʻlsa, unda patologik rasm aniqlangan kasallikka xos boʻladi[4].
Belgilari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kasallik mushak tuzilmalarining zaifligi, umumiy buzuqlik shikoyatlari (toʻshakdan chiqa olmaslik, charchoq) bilan tavsiflanadi. Bosh aylanishi va gipotenziya xurujlari paydo boʻladi. Aylanma qon hajmining pasayishi (gipovolemiya) tufayli bradikardiya kuzatiladi, baʼzida atrioventrikulyar blokadaga aylanadi (yurak faoliyatidagi uzilishlar seziladi) va hushidan ketish. Nafas olish tizimi va yurak faoliyatida buzilishlar aniqlanadi, baʼzida Morgagni-Adams-Stokes sindromi rivojlanishiga etadi, konvulsiyalar va tartibsizliklar bilan birga keladi[5][6].
Diagnostika
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Endokrinolog bilan maslahatlashish.
- Laboratoriya usullari.
- EKG.
- MRI, buyrak usti bezlarining kompyuter tomografiyasi[7].
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Gipoaldosteronizm kasalligini aniqlash va davolash[sayt ishlamaydi]
- Bolalarda gipoaldosteronizm kasalligini aniqlash, unga tashxis qoʻyish va davolash haqida oʻquv qoʻllanma
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ https://compendium.com.ua/handbooks/nozologia-spravochnik/gipoaldosteronizm/
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2024-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 14-iyun.
- ↑ https://yandex.ru/q/question/chto_takoe_gipoaldosteronizm_cd164189/
- ↑ https://www.emhc.ru/stati/gipoaldosteronizm.html
- ↑ https://clinicamrt.spb.ru/vse-o-diagnostike-i-lechenii-gipoaldosteronizma-prichiny-simptomy-kto-lechit
- ↑ https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=32896802
- ↑ https://www.kurortmag.ru/dictionary/G/Gipoaldosteronizm/