Kontent qismiga oʻtish

Global iqlim o‘zgarishining insoniy o‘lchovi bo‘yicha Malezya deklaratsiyasi

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Deklaratsiya imzolangan Male oroli (Maldiv orollari).

Global iqlim oʻzgarishining insoniy oʻlchovi boʻyicha Malezya deklaratsiyasi — 2007-yil noyabr oyida boʻlib oʻtgan konferensiyada rivojlanayotgan bir necha kichik orol davlatlari vakillari tomonidan imzolangan xalqaro shartnomadir. Deklaratsiyaning maqsadi — iqlim oʻzgarishi va inson huquqlarini birlashtiradigan aniq strategiyani belgilash. Poytaxtida kelishuv imzolangan Maldiv orollarida iqlim oʻzgarishi allaqachon inson huquqlari va aholiga taʼsir qila boshlagan.

Deklaratsiya, shuningdek, iqlim oʻzgarishiga qarshi kurash yoʻnalishini oʻzgartirish, faqat iqlim oʻzgarishining atrof-muhitga taʼsiriga eʼtibor qaratish va iqlim oʻzgarishining insonlar uchun oqibatlarini hisobga olishga qaratilgan. Deklaratsiyada sogʻlom atrof-muhitga boʻlgan huquq barcha inson huquqlarining asosi ekanligi aniq qayd etilgan[1]. Shunday qilib Maldiv orollari va boshqa orol davlatlari iqlim oʻzgarishiga qarshi kurashda inson huquqlaridan asos sifatida foydalanishga chaqiruvchi xalqaro koalitsiya tuzishga kirishdilar. Ushbu koalitsiyani qoʻllab-quvvatlash maqsadida Jenevada, Nyu-Yorkda va Maleda uchrashuvlar tashkil etildi[2][3].

Deklaratsiyani imzolagan davlatlar BMT Inson huquqlari kengashidan iqlim oʻzgarishi va uning inson huquqlariga taʼsiriga eʼtibor qaratishni soʻradi. Bunga javoban Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari boʻyicha Oliy komissari boshqarmasi iqlim oʻzgarishi inson huquqlaridan foydalanishga qanday taʼsir qilishini aniq belgilab bergan birinchi tadqiqotni eʼlon qildi va mamlakatlar inson huquqlarini global iqlim oʻzgarishidan himoya qilish uchun birgalikda ishlash majburiyatiga ega ekanligini taʼkidladi. Xususan, hisobotda tahdid ostidagi bir nechta asosiy huquqlar, jumladan, hayot, sogʻliq, munosib turmush darajasi va oʻz taqdirini oʻzi belgilash huquqlari taʼkidlangan[4].

  1. Quirico, Ottavio (2016). „Input for the 2016 Report to the Human Rights Council of the Special Rapporteur on Human Rights and the Environment“ (PDF). Climate Change and Human Rights Proceedings.
  2. Limon. „The Small Island Perspective on Agenda-Setting in Climate Change and Human Rights“ (2017-yil 16-fevral). Qaraldi: 2021-yil 20-aprel.
  3. Climate Change and Human Rights Proceedings
  4. Knox, John. „Climate Change and Human Rights: Three Benefits of a Human Rights Perspective on Climate Change“. Global Policy (15-noyabr 2015-yil). Qaraldi: 20-aprel 2021-yil.