Gonduras — Meksika munosabatlari
Gonduras — Meksika munosabatlari Gonduras va Meksika oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar sanaladi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gonduras va Meksika umumiy tarixga ega: ikkala davlat ham ispanlar tomonidan mustamlaka qilingan va Ispaniya imperiyasining bir qismi boʻlgan. 1821-yilda Gonduras Birinchi Meksika imperiyasining bir qismi boʻldi va 1823-yilda Markaziy Amerika Birlashgan viloyatlariga qoʻshildi. 1838-yilda tarqatib yuborilgach, Gonduras mustaqil davlatga aylandi[1].
1879-yilda Gonduras va Meksika oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatildi. 1908-yilda mamlakatlar bir-birining poytaxtlarida diplomatik vakolatxonalar ochdilar. 1943-yilda diplomatik vakolatxonalar elchixona maqomiga koʻtarildi[2].
Meksika Gondurasning dastlabki tarixida ichki ishlarda faol ishtirok etgan, jumladan: davlat toʻntarishi, harbiy boshqaruv, AQSh aralashuvi va qoʻshni davlatlar bilan urushlar asosiy misollar boʻlishi mumkin. 1969-yilda Gonduras El Salvador bilan futbol urushiga kirdi, Meksika uni diplomatik yoʻllar bilan toʻxtatishga harakat qildi. 2009-yil iyun oyida Gonduras prezidenti Manuel Zelaya davlat toʻntarishi natijasida agʻdarildi va qoʻshni Kosta-Rikaga qochib oʻtdi. Ushbu voqealardan soʻng Meksika Gonduras bilan diplomatik aloqalarini vaqtincha uzdi. 2010-yil iyul oyida munosabatlar tiklandi.
Migratsiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bir necha oʻn yillar davomida Meksika Amerika Qoʻshma Shtatlariga migratsiya qilayotgan mamlakatni kesib oʻtgan minglab gonduraslik muhojirlar uchun tranzit mamlakat boʻlib kelgan. Gondurasdagi koʻplab muhojirlar yuqori turmush darajasiga erishish yoki mamlakatdagi jinoyatchilik darajasidan, Mara Salvatrucha[3] dan qochish uchun Qoʻshma Shtatlarga kirishga intilishadi. 2014-yilda Meksika 33 000 dan ortiq gonduraslik muhojirlarni deportatsiya qildi[4].
Gonduras va Meksika hukumatlari gonduraslik muhojirlarga huquqiy va gumanitar yordam ko‘rsatish hamda Meksikada odam savdosi va muhojirlarga nisbatan zo‘ravonlikka qarshi kurashish uchun o‘zaro hamkorlikni kuchaytirdilar. 2010-yilda Meksikada 10 991 nafar Gonduras fuqarosi yashagan.
Iqtisodiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]2001-yilda Meksika va Gonduras (Gvatemala va Salvador bilan birgalikda) Erkin savdo shartnomasini imzoladilar. 2013-yil yanvar oyida Kosta-Rika va Nikaragua Erkin savdo bitimiga qoʻshildi. 2014-yilda Gonduras va Meksika o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 996 million AQSh dollarni tashkil etdi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Encyclopædia Britannica: History of Honduras“. 2015-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-noyabr.
- ↑ „Bilateral relations between Mexico and Honduras (in Spanish)“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-noyabr.
- ↑ „The Surge of Unaccompanied Children from Central America“. 2016-yil 10-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-noyabr.
- ↑ „Unos 33 mil migrantes hondureños han sido deportados de México en lo que va del año (in Spanish)“. 2018-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-noyabr.