Gudenof oroli
Gudenof oroli Sulaymon dengizidagi orol, d'Antrkasto arxipelagining bir qismi. Orolning maydoni 686,7 km² ni tashkil etadi, qirg'oq chizig'ining uzunligi taxminan 116 km hisoblanadi. 2000-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, orolda 20 814 kishi yashaydi. Maʼmuriy jihatdan ular Papua mintaqasidagi Milne koʻrfazi provinsiyasiga tegishli. Asosiy aholi punkti Bolubolu hududi hisoblanadi.
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Orol eng yaqin bo'g'ozlardan ajratilgan - Uord Xant, Yangi Gvineya orolidan 18 km va Moresbi orolidan, Fergusson orolidan 4 km uzoqlikda joylashgan. Orol elliptik shaklga ega, o'lchamlari 39 dan 26 km gachani tashkil etadi.
Gudenof - d'Antrkasto arxipelagining eng shimoliy va ayni paytda eng kichik orollaridan biri hisoblanadi, garchi uning maydoni 686,7 km² ga yetsa ham[1]. Orol kattaroq Fergusson orolidan 4 km shimolda va Yangi Gvineyadan 30 km janubi-g'arbda joylashgan[2]. Eng yaqin materik Avstraliyadan 820 km uzoqlikda joylashgan[1].
Uning uzunligi 39 km, kengligi 26 kmni tashkil etadi. Geologik jihatdan, Gudenof vulqon orollardan biridir. Gudenofning markaziy qismini tashkil etuvchi tektonik himoyalangan metamorfik jinslar mavjud. Atrofida bir necha andezit - bazalt va golosen davrining andezit portlash markazlari mavjud bo'lib, ularning yoshi bir necha yuz yil bo'lishi mumkin[3]. Orolning eng baland nuqtasi 2536 m ga yetadi. Bundan tashqari, Gudenof[4] da geotermal buloqlar mavjud.
Orolning iqlimi tropik musson hisoblanadi. Orolning bir qismi tropik yomg'irli o'rmonlar bilan qoplangan. Mahalliy flora va fauna juda xilma-xil, bir nechta endemik turlari mavjud[1].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Orolning yevropalik kashfiyotchi fransuz sayohatchisi Jozef Bruni D'Entrekato 1793-yilda uni kashf etgan[5]. Biroq, uzoq vaqt davomida orol juda oz o'rganilgan edi. 1874-yilda navigator Jon Moresbi unga bordii, u orolni britaniyalik komandor Jeyms Grem Gudenof sharafiga nomladi.
Keyinchalik yevropalik savdogarlar, shuningdek, kit baliqlari orolga bir necha bor tashrif buyurishdi. 1888-yilda Gudenofning Britaniya imperiyasi tomonidan rasmiy anneksiya qilinishi ortidan Britaniya Yangi Gvineyasining bir qismi bo'ldi (1904-yildan Papua Avstraliya tomonidan boshqariladigan hududlar sifatiga kiritildi). 1898-yildayoq Gudenof orolida xristian missiyasi ham tashkil etilgan. Ikkinchi jahon urushi paytida orolda yapon va avstraliyalik qo'shinlar o'rtasida jang bo'lib o'tgan.
1975-yildan beri Gudenof Papua-Yangi Gvineya mustaqil davlati[6] tarkibiga kiradi.
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Iqtisodiyotining asosini qishloq xoʻjaligi, shuningdek baliqchilik tashkil etadi. Orolda havo yoʻlagi mavjud[1].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Islands of Papua New Guinea“ (en). UN SYSTEM-WIDE EARTHWATCH Web Site. 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-fevral.
- ↑ „Goodenough Island“ (en). oceandots.com. 2010-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-aprel.
- ↑ „Goodenough“ (en). Global Volcanism Program. 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-aprel.
- ↑ „Goodenough Volcano“ (en). John Seach. 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-aprel.
- ↑ Max Quanchi; John Robson.. Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands. Lanham, Maryland; Toronto; Oxford: The Scarecrow Press, Inc., 2005 — xiv bet. ISBN 0810853957.
- ↑ Stanley J. Ulijaszek.. Population, Reproduction and Fertility in Melanesia. Berghahn Books, 2008 — 92 bet. ISBN 1845452690.