Ilya Veldjanov

Ilya Veldjanov
Asl ismi	turkmancha: Ilýa Weljanowiç Weljanow
Tavalludi	1934-yil 17-yanvar; Qizil-Arvat, Krasnovodsk viloyati, Turkmaniston SSR, SSSR
Vafoti	2017-yil 15-oktyabr
Fuqaroligi	Sovet Ittifoqi; Turkmaniston
Qoʻshin turlari	Sovet ittifoqi, Turkmaniston
Xizmatdagi yillari	1950-1992
Unvoni	General-leytenant
Mukofotlari
Bolalari	2

Ilya Veldjanovich Veldjanov (turkmancha: Ilýa Weljanowiç Weljanow, 1934-yil 17-yanvar, Qizil-Arvat, Krasnovodsk viloyati, Turkmaniston SSR, SSSR – 2017-yil 15-oktyabr, Minsk, Belarusiya) – sovet harbiy rahbari, turkman diplomati va Belarus jamoat arbobi. Hozirgi kunda jamoat birlashmasi Minsk shahar „Belarus Ittifoqi“ zobitlari" kengashi raisi^[1]. Turkmanistonda birinchi general-leytenant^[2], Turkmanistonning Belarus Respublikasidagi birinchi favqulodda va Muxtor Elchisi (1994-2007).

Hayoti

Ilya Veljanov 1934-yil 17-yanvarda Qizil-Arvatda tugʻilgan. Ota-onasidan erta ayrilib, bolalar uyida tarbiyalangan. 1984-yildan beri Minskda yashab, shu yerda ishlaydi. Rafiqasi – Lyudmila Konstantinovna Veldjanova. Qizi Moskvada yashaydi. Oʻgʻli esa Minskda yashaydi, yirik kompaniya menejerlaridan biri.

Taʼlimi

7-sinfni tugatgandan soʻng, mehribonlik uyi direktori uni 3 yillik tibbiyot bilim yurtiga yuborgan. Oʻqituvchi uni maktab kutubxonasiga ishga joylashtirgan, ammo 1948-yil 5 – 6-oktyabr kunlari Turkmaniston poytaxti Ashxobodda zilzila sodir boʻlgan. Ashxobod aholisining 90 foizi zilzila sababli vayron qilingan. Ilya Veljanov oʻqishini toʻxtatib, hujjatsiz bolalar uyiga qaytib kelgan.

1950-yilda texnikumni 5-toifali aʼlo baholarga tamomlagan. Soʻng, aʼlochi talaba sifatida mehnat zaxiralari tizimi boʻyicha oʻqishni davom ettirish uchun Toshkent mehnat zahiralari sanoat texnikumiga yuborilgan. Uni 1954-yilda ishlab chiqarish taʼlimi ustasi, sanoat uskunalarini taʼmirlash boʻyicha texnik-mexanik mutaxassisligi boʻyicha bitirgan. 1950-yil iyun-avgust oylarida texnik mexanika asoslari, texnik chizmachilik va avtomatik tormozlar oʻqituvchisi boʻlib ishlagan. Ammo, armiyaga chaqirilib, V. I. Lenin nomidagi Toshkent oliy umumqoʻshin qoʻmondonlik bilim yurti oʻqishga taklif qilingan. 1957-yilda Toshkent oliy umumqoʻshin qoʻmondonlik bilim yurtini 1-toifali tamomlagan. 1965-yilda M. V. Frunze nomidagi Harbiy akademiyaga oʻqishga kirgan. 1975-yilda K. E. Voroshilov nomidagi SSSR Qurolli Kuchlari Bosh shtabining Oliy harbiy akademiyasini imtiyozli diplom bilan tugatgan^[3]. 1981-yilda SSSR Qurolli Kuchlari rahbariyatining 3 oylik Oliy akademik kurslarini tamomlagan.

Shuningdek, u Butunjahon xavfsizlik fanlari akademiyasining faxriy akademigi, Belarus Milliy Texnika Universitetining faxriy professori, Shirokov nomidagi Zamonaviy bilimlar instituti professori boʻlgan.

Mukofotlari va unvonlari

11 ta orden^[4] sohibi, SSSR, Rossiya, Belorussiya, Sharqiy Germaniya, Polsha Xalq Respublikasi, Vetnam va Turkmanistonning toʻrtdan ortiq medallari bilan taqdirlangan.

Ikki marta Qizil Yulduz ordeni (1972, 1977);
I darajali „Harbiy jasorat uchun“ ordeni (1984, Vetnam Sotsialistik Respublikasi);
III darajali „SSSR Qurolli Kuchlarida Vatanga qilgan xizmati uchun“ ordeni (1986);
Bogdan Xmelnitskiy ordeni (Ukraina);
„Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni (Ukraina);
Xalqlar doʻstligi ordeni (2006-yil 26-dekabr, Belarus) – Belarus Respublikasi va Turkmaniston oʻrtasidagi iqtisodiy hamkorlik, doʻstona munosabatlarni rivojlantirish va mustahkamlashga qoʻshgan katta shaxsiy hissasi uchun^[5]^[6];
„Vatanga muhabbat uchun“ medali (1996, Turkmaniston);
„Gʻayrat“ medali (2000, Turkmaniston)
MDH Davlat rahbarlarining Faxriy yorligʻi (2001);
Zamonaviy bilimlar instituti professori (1999).

Manblar

↑ „«Я — ГРАЖДАНИН БЕЛАРУСИ!»“. 2014-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
↑ Ilya Veldjanov ot „krasnoy devitsi“^{[sayt ishlamaydi]}Andoza:Недоступная ссылка
↑ „ГЕНЕРАЛ-ЛЕЙТЕНАНТ В ОТСТАВКЕ ИЛЬЯ ВЕЛЬДЖАНОВ: «ТУРКМЕНИЯ — МОЯ РОДИНА. БЕЛАРУСЬ — МОЯ СТРАНА!»“. 2014-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
↑ „Туркмены в Беларуси. Почему называют Синеокую вторым домом и как готовятся ко Дню Независимости“. 2014-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
↑ „Указ Президента Республики Беларусь от 26 декабря 2006 года № 745 «О награждении орденом Дружбы народов»“. 2021-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyun.
↑ Posol Turkmenistana Ilya Veldjanov nagrajdyon ordenom Drujbi narodov

Adabiyotlar

Kto est Kto v Respublike Belarus. Delovoy mir SNG. 2006 / pod red. I. V. Chekalova. – Minsk: Ensiklopediks, 2006. – 488 b. – ISBN 985-6742-42-00.

[1] „«Я — ГРАЖДАНИН БЕЛАРУСИ!»“. 2014-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.

[respubl-2] Ilya Veldjanov ot „krasnoy devitsi“^{[sayt ishlamaydi]}Andoza:Недоступная ссылка

[3] „ГЕНЕРАЛ-ЛЕЙТЕНАНТ В ОТСТАВКЕ ИЛЬЯ ВЕЛЬДЖАНОВ: «ТУРКМЕНИЯ — МОЯ РОДИНА. БЕЛАРУСЬ — МОЯ СТРАНА!»“. 2014-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.

[4] „Туркмены в Беларуси. Почему называют Синеокую вторым домом и как готовятся ко Дню Независимости“. 2014-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.

[5] „Указ Президента Республики Беларусь от 26 декабря 2006 года № 745 «О награждении орденом Дружбы народов»“. 2021-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyun.

[6] Posol Turkmenistana Ilya Veldjanov nagrajdyon ordenom Drujbi narodov

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]