Maxsus kutubxona
Maxsus kutubxona — bu maʼlum bir mavzu boʻyicha ixtisoslashtirilgan axborot resurslari bilan taʼminlangan, cheklangan mijozlarga maxsus xizmat koʻrsatadigan kutubxonadir. Bu turdagi kutubxonalarga korporativ kutubxonalar, davlat kutubxonalari, huquq kutubxonalari, tibbiyot kutubxonalari, muzey kutubxonalari hamda yangiliklar kutubxonalari kiradi. Ilmiy muassasalar tarkibida ham kutubxonalar mavjud. Ular maxsus kutubxonalar sifatida kiritilgan. Chunki bunday binolar koʻpincha universitet tomonidan alohida moliyalashtiriladi va ular maqsadli foydalanuvchilar guruhiga xizmat qiladi[1].
Xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Maxsus kutubxonalar odatda anʼanaviy taʼlim yoki jamoat joylaridagi kutubxonalarga qaraganda koʻproq maxsus mijozlarga ega va koʻproq maxsus turdagi maʼlumotlar bilan shugʻullanadi. Ular homiylik qiluvchi tashkilotning missiyasini qoʻllab-quvvatlash uchun ishlab chiqilgan va ularning toʻplamlari va xizmatlari koʻproq maqsadli va mijozlar ehtiyojlariga xosdir. Maxsus kutubxonalar keng omma uchun ochiq yoki aksi boʻlishi mumkin. Omma uchun ochiq boʻlganlar tadqiqot, maʼlumotnoma, jamoat, akademik yoki bolalar kutubxonalariga oʻxshash xizmatlarni taklif qilishadi. Ammo koʻpincha kasalxonadagi bemorlarga kitoblar berish yoki harbiy kolleksiyaning qismlaridan jamoatchilikni cheklash kabi cheklovlar mavjud. Maxsus kutubxonalarning aksariyati keng jamoatchilik uchun ochiq emas, ammo soʻrov bilan maxsus tadqiqotlar uchun kirishga ruhsat berilishi mumkin. Bunday kutubxonalar baʼzan axborot markazlari sifatida ham tanilgan. Baʼzi mualliflar maxsus kutubxonalarni axborot markazlaridan „juda tor doiraga ega“ deb taʼriflash orqali farqlaydilar[2].
Maxsus kutubxonalar oʻz toʻplamlari, foydalanuvchilari va xizmatlarida „maxsus“ hisoblanadi.
Masalan, ilmiy-tadqiqot instituti kutubxonasi u yerga tashrif buyurishga vaqti bo‘lmagan olimlarga maʼlumot berishi mumkin. Mavjud xabardorlik xizmati (CAS) va maʼlumotni tanlab tarqatish xizmatlari(SDI) juda keng tarqalgan. Maxsus kutubxonalar soha sifatida jamoat, maktab, akademik yoki milliy kutubxonalar emasligi bilan belgilanadi. Maxsus kutubxonalar axborot markazlari, axborot resurslari to‘plamlari yoki boshqa nomlar bilan atalishi mumkin. Odatda kutubxona turi biriktirilgan muassasa tomonidan belgilanadi va uning xodimlari soha boʻyicha oʻqigan malakali kutubxonachi bo‘lishi yoki bo‘lmasligi mumkin.
Ushbu kutubxonalar tegishli sohaga oid yoki boshqa hujjatlar manbalarini tanlaydi va sotib oladi. Tegishli sohada yangilangan maʼlumotlarni tarqatadi. U aniq boʻlgan texnik maʼlumotlarni tez uzatadi. Foydalanuvchilarga talab boʻyicha, eng muhimi kutilgan maʼlumotlarni taqdim etadi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kitoblar toʻplamini maqsadli auditoriyaga ulashish kontekstidagi „maxsus kutubxonalar“ gʻoyasi hech qanday yangilik emas edi[3]. „Maxsus kutubxonalar“ tushunchasi kutubxonalarning oʻziga xos toifalari sifatida XIX asrda Buyuk Britaniya va AQShda paydo boʻlgan. Turli xil maxsus kutubxonalar assotsiatsiyasining paydo boʻlishi 1876-yilda Amerika Kutubxonalar Assotsiatsiyasi (AKA) tashkil etilishi bilan yakunlangan. Tibbiyot kutubxonalari assotsiatsiyasi 1898-yilda tashkil etilgan, keyin 1906-yilda Amerika huquq kutubxonalari assotsiatsiyasi toʻz faoliyatini boshlagan. Korporativ kutubxonalarni oʻz ichiga olgan Maxsus kutubxonalar uyushmasi (MKU) 1909-yilda 20 kutubxonachi bilan ish boshlagan[4].
Professional uyushmalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kanada, AQSh va Yevropada oʻz boʻlimlariga ega boʻlgan Maxsus kutubxonalar assotsiatsiyasi maxsus kutubxonalar uchun asosiy professional uyushma hisoblanadi. Buyuk Britaniyada joylashgan Chartered kutubxona va axborot mutaxassislarining instituti va Avstraliya Kutubxona va Axborot Assotsiatsiyasi ham maxsus kutubxonalarga bagʻishlangan fokus-guruhlarga ega. Butun dunyodagi maxsus kutubxona uyushmalarini Kutubxona birlashmalari roʻyxatidan topish mumkin. Muayyan sohalarga ixtisoslashgan kutubxonalarni qoʻllab-quvvatlashga bagʻishlangan birlashmalar ham mavjud. Bularga quyidagilar kiradi:
- Amerika huquq kutubxonalari assotsiatsiyasi
- Amerika diniy kutubxonalar uyushmasi
- Xalqaro suv va dengiz fanlari kutubxonalari va axborot markazlari assotsiatsiyasi (IAMSLIC)
- Xalqaro musiqa kutubxonalari, arxivlari va hujjatlashtirish markazlari assotsiatsiyasi
- Britaniya teologik va falsafiy kutubxonalar uyushmasi
- Tibbiyot kutubxonasi uyushmasi
- Musiqa kutubxonasi uyushmasi
- Indoneziya maxsus kutubxonalar forumi
Maxsus kutubxona turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Korporativ kutubxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Korporativ kutubxona — bu korporatsiya xodimlariga xizmat koʻrsatadigan maxsus kutubxonadir. Korporativ kutubxonalar tomonidan taqdim etiladigan axborot xizmatlari asosan xodimlarning vaqtini tejaydi va raqobatbardosh razvedka ishlarida qoʻl keladi[5].
Qonun kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yuridik kutubxonalar huquqshunos talabalarga, advokatlarga, sudyalar va ularning advokatlariga hamda huquqiy tadqiqotlar olib borayotgan boshqa shaxslarga, shu jumladan keng jamoatchilik vakillariga yordam berish uchun moʻljallangan. Aksariyat yuridik kutubxonalar tegishli muassasa mijozlaridan foydalanish uchun yuridik maktablar, xususiy yuridik firmalar yoki davlat sudlariga biriktirilgan. Ammo baʼzi universitet kutubxonalarida alohida yuridik boʻlimlar ham mavjud. Yuridik kutubxonalar toʻplamlari ular bogʻlangan muassasaning oʻziga xos qonuniy manfaatlariga moslashtirilgan va bu doiradan tashqarida keng toʻplamga ega boʻlmasligi mumkin. Huquqiy kutubxonachilar uchun taʼlim talablari huquq kutubxonalarining turlariga qarab farq qiladi. Maʼlumotnoma taqdim etadigan akademik huquq kutubxonachilari, ehtimol kutubxonashunoslik boʻyicha magistr darajasiga va huquqshunoslik doktori darajasiga ega boʻlmasliklari ham mumkin. Yuridik firma kutubxonachilari, aksincha, koʻp holatlarda faqat kutubxonashunoslik darajasiga ega boʻlishadi. Soʻnggi yillarda tibbiyot yoki biznes kutubxonalari kutubxonachilaridan, masalan, fanlar boʻyicha yuqori darajaga ega boʻlish talab etilmaganligi sababli, huquq kutubxonachiligida ikki darajaning ham talabi keng muhokama qilinmoqda[6][7][8]. Huquqiy kutubxonadagi kutubxonachi qila oladigan eng koʻp narsa maʼlumotnoma materiallarini topishda yordam berishdir, lekin kutubxona materiallariga asoslangan yuridik maslahat berishga ruxsat berilmaydi.
Hozirgi kunda dunyodagi eng katta huquq kutubxonasi Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi Kongressning yuridik kutubxonasi hisoblanadi. U 1832-yilda tashkil etilgan va Kongressning birinchi yuridik kutubxonachisi Charles Henry Wharton Meehan mehnatlari yordamida Kongress kutubxonasining asosiy boʻlimiga aylangan. Dastlab, kutubxona faqat Qoʻshma Shtatlar Kongressi va Amerika Qoʻshma Shtatlari Oliy sudi aʼzolariga xizmat qilgan, ammo keyinchalik keng jamoatchilikka va turli davlat idoralariga xizmat koʻrsatishi uchun kengaytirilgan. Hozirda kutubxona kolleksiyasida 2,65 millionga yaqin toʻplamlar mavjud, shu jumladan Qoʻshma Shtatlar qonunchiligiga oid materiallar hamda butun dunyo boʻylab yurisdiktsiyalar uchun huquqiy resurslardir. Toʻplamda, shuningdek, umumiy, diniy, fuqarolik va sotsialistik qonunlar sohasidagi eng ibtidoiy huquq tizimlarining boshlanishiga borib taqaladigan huquq tarixiga oid materiallarni ham topish mumkin[9].
Federal kutubxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]AQSHda federal kutubxonalar federal hukumatning kutubxonalari hisoblanadi. Eng yorqin misol Kongress kutubxonasi (KK), ammo „AQSh federal hukumatida 1100 dan ortiq kutubxona“ mavjud[10]. Kongress kutubxonasi federal kutubxonalarning oʻn bir turini aniqlagan:
- Muhandislik va fan
- Harbiy baza/post
- Sogʻliqni saqlash va tibbiyot
- Qonun
- Arxivlar, muzeylar, prezident kutubxonalari
- Qamoqxona
- Milliy bogʻlar
- Umumiy agentlik
- Akademik
- Oʻquv markazlari va texnik maktablar
- Dastur/mintaqaviy idora
Kongress kutubxonasi Federal Kutubxona va Axborot Tarmogʻini (FEDLINK) AQSh federal hukumati kutubxonalari uchun konsortsium sifatida boshqaradi. Sotib olish, oʻqitish va resurslar almashishni taklif qiladi. Federal Kutubxona va Axborot Tarmogʻi missiyasi „umumiy xizmatlarni ilgari surish, mavjud resurslarni muvofiqlashtirish, axborot xodimlarini uzluksiz kasbiy taʼlim bilan taʼminlash orqali federal kutubxonalar va axborot markazlarining resurslari, vositalaridan optimal foydalanishga erishish“ hisoblanadi[11]. Boshqa mamlakatlarda ham federal hukumat kutubxonalari mavjud boʻlib, ular milliy kutubxonalar va milliy davlat federal hukumatining muayyan tarkibiy qismlarini qoʻllab-quvvatlovchi funksional kutubxonalarni oʻz ichiga oladi.
Tibbiyot kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tibbiyot kutubxonalari shifoxona kutubxonalari yoki sogʻliqni saqlash kutubxonalari nomlari bilan ham tanilgan. Ushbu kutubxonalar shifokorlar, sogʻliqni saqlash mutaxassislari, tibbiyot tadqiqotchilari, tibbiyot talabalari, bemorlar va tibbiyot sohasiga qiziqqan isteʼmolchilar ehtiyojlarini qoʻllab-quvvatlash uchun moʻljallangan. Aksariyat tibbiy kutubxonalar faol tibbiyot mutaxassislari, tadqiqotchilar va tibbiyot sohasini tadqiq qilishdan manfaatdor boʻlgan jamoatchilikka yordam berish uchun moʻljallangan. U shifoxonalar, tibbiy tadqiqot muassasalari, tibbiyot maktablari va shunga oʻxshash muassasalarga biriktirilgan. Huquqiy kutubxonalarga oʻxshab, aksariyat tibbiy kutubxonachilar ham rasmiy kutubxona taʼlimi oʻrniga yoki unga qoʻshimcha ravishda biologik yoki tibbiy sohada ilmiy darajalarga ega boʻlishlari mumkin.
Baʼzi shifoxonalar tadqiqot, taʼlim yoki kasbiy rivojlanish oʻrniga bemorlarning oʻyin-kulgi va dam olishlari uchun maxsus kutubxona tashkil etadi. Ular jamoat kutubxonalariga oʻxshash tarzda ishlaydi. Ammo toʻplamlari ichida tibbiyot mavzusidagi asarlarni ham topish mumkin.
Fizika kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fizika kutubxonalari fizika ilmiga doir yoki fiziklar uchun foydali boʻlgan kitoblarni oʻz ichiga oladi[12].
Harbiy kutubxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Harbiy kutubxonalar mamlakat qurolli kuchlari aʼzolari va kutubxona tarkibiga kiruvchi boʻlinma yoki bazaga biriktirilgan boshqa xodimlarning ehtiyojlarini qondirish uchun moʻljallangan[13]. Harbiy kutubxonalarning asosiy vazifalari harbiy xizmatchilarga kasbiy rivojlanish, shaxsiy taʼlim va dam olish uchun resurslardan foydalanishda yordam berishdir. Harbiy bazalarga biriktirilgan harbiy kutubxonalar koʻpincha bazaga tayinlangan xodimlarning oilalari uchun toʻplamlar va xizmatlarni oʻz ichiga oladi. Shuningdek, baza tarixi, u yerda tayinlangan boʻlinmalar va taniqli xodimlar toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni saqlab borishi mumkin. Tegishli resurslardan foydalanishni taʼminlash yoki harbiy qism va tashkilot faoliyati bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan axborotni tashkil etish hamda tarqatish orqali harbiy harakatlarni bevosita qo‘llab-quvvatlash vazifasi boshqa harbiy kutubxonalar zimmasiga yuklangan. Kutubxonaning aniq vazifalariga qarab kutubxona sohasidagi mutaxassis yoki tashkiliy tayyorgarlikka ega boʻlgan harbiy xizmatchi kutubxonachi vazifasida ishlashi mumkin.
Musiqa kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Musiqa kutubxonalari musiqashunoslar, radioeshittirish organlari, orkestr, opera, xor mutaxassislari, musiqa nashriyotlari va yetkazib beruvchilari hamda musiqa ishqibozlarining ehtiyojlarini qondirish uchun moʻljallangan[14]. Ushbu turdagi kutubxonalarning asosiy vazifalari musiqiy notalar, spektakllarning yozuvlari, tanqidlar, sharhlar va musiqaning kompozitsiya va ijrochilik sanʼati sifatida rivojlanishiga oid ilmiy tadqiqotlarni toʻplashdan iboratdir. Ular musiqani turli shakl va janrlarda sanʼat sifatida hujjatlashtiradi. Musiqa kutubxonalarida notalar, qoʻlyozmalar, qogʻozlar va yozuvlar mavjud[15]. Bunday kutubxonalar ilmiy va madaniy muassasalarda, shuningdek, musiqa biznesi kompaniyalarida faoliyat yuritadi.
Transport kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Transport kutubxonalari transport bilan bogʻliq maʼlumotlarni oʻrganish, tadqiq qilish va tarqatishni qoʻllab-quvvatlash uchun moʻljallangan. Ular oʻz oʻquvchisiga siyosat, qoidalar, tuzatish ishlari va transportning boshqa jihatlari bilan bogʻliq resurslarni taqdim etadi. Bunday kutubxonalaridan muhandislar, arxitektorlar, pudratchilar, akademik tadqiqotchilar va keng jamoatchilik foydalanadi[16]. Transport kutubxonalari federal, shtat va mahalliy hukumat binolarida, shuningdek, universitetlar va ilmiy-tadqiqot institutlarida faoliyat yuritadi. Yirik transport kutubxonalarini AQSh, Kanada, Buyuk Britaniya, Shvetsiya, Avstraliya va Yaponiya kabi davlarda topish mumkin[17].
Muzey kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Muzey kutubxonalari muzeylar tarkibidagi kutubxonalardir. U ham boshqa maxsus kutubxonalar singari anʼanaviy kutubxonalarga xos jihatlarga ega. Ammo jamoat yoki akademik kutubxonalardan farqli oʻlaroq, boshqa xususiyatlarni ham oʻz ichiga oladi. Muzey kutubxonalari koʻpincha jamoat muzeyi yoki muassasasi bilan bogʻlanadi, ularning asosiy maqsadi keng jamoatchilikka tarixiy va maʼrifiy maʼlumotlarni taqdim etishdir. Anʼanaviy kutubxonalardan farqli oʻlaroq, bu turdagi koʻplab kutubxonalar muzey xodimlari va professional tadqiqotchilar uchun tadqiqot kutubxonasi sifatidagi asosiy maqsadi tufayli koʻproq shaxsiy va jamoatchilik eʼtiboridan yashirindir. Shu sababli, foydalanuvchilar kutubxona xodimlari yoki boshqa muzey xodimlari tomonidan kirish uchun maxsus ruxsat olishlari kerak. Ammo bu barcha muzey kutubxonalari jamoat foydalanuvchilari uchun yopiq degani emas. Chikago sanʼat institutining Ryerson va Burnham kutubxonalari[18], Nyu-York Metropoliten zamonaviy sanʼat muzeyining Nolen kutubxonasi[19] va Avstraliyaning Melburn shahridagi Viktoriya kutubxonasi[20] kabi muzey kutubxonalari jamoatchilik uchun ochiqdir.
Ushbu turdagi maxsus kutubxonaning boshqa anʼanaviy kutubxonalardan yana bir muhim farqi shundaki, muzey kutubxonalari odatda barcha fan sohalarini qamrab olmasdan, bir mavzu yoki taʼlim sohasiga yo‘naltirilgan boʻladi. Kutubxona sanʼat, tarix, fan va boshqa aniq sohalarni oʻz ichiga oladi. Kutubxonalarning ushbu sohalarga eʼtibor qaratishlari ularning qaysi muzey bilan bogʻliqligiga bogʻliq. MET va Chikago sanʼat instituti kutubxonalari, ikkala sanʼat muzeyi ham sanʼat va uning tarixiga eʼtibor qaratadi. Vashingtondagi Milliy Tabiat Tarixi kutubxonasi[21] esa xuddi shu nomdagi muzey bilan hamkorlik qilgani uchun tarixga eʼtibor qaratadi. Muzeylar va kutubxonalar toʻgʻri ishlashlari uchun bir-biri bilan hamkorlik qiladi va birga faoliyat olib boradi. Birisiz ikkinchisi yashay olmaydi.
Muzey va kutubxona xizmatlari instituti[22] va Arxivlar, kutubxonalar va muzeylar qoʻmitasi[23] yoki ALA CALM muzey kutubxonalarida ishlaydiganlarga yordam koʻrsatadigan tashkilotlardan biri hisoblanadi.
Axloq tuzatish muassasalari kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Axloq tuzatish muassasasi kutubxonalari[24] yoki qamoqxona kutubxonalari qamoqxona hamjamiyatida bir qator rollarni bajaradi. Ular hibsga olinganlar uchun maʼnaviyat manbai boʻlib, sud ishlarini oʻrganish uchun joy taklif qiladi va taʼlimni osonlashtiradi. Koʻpgina mahbuslarning savodxonlik darajasi past boʻlgani sababli, axloq tuzatish muassasalari kutubxonalari baʼzida fuqarolor oʻrtasida koʻngillilar va oʻqituvchilar tomonidan mahbuslarga repetitorlik xizmatlarini taklif qilishadi. Tuzatish muassasasi kutubxonalarida odatda bir yoki ikkita kutubxonachi va mahbuslar ishlaydi, shuningdek kutubxona texnik xodimi yoki yordamchisi ham faoliyat yuritishi mumkin. Bunday turdagi kutubxonalar yordam uchun bir nechta turli tashkilotlarga murojaat qilishlari mumkin. Amerika kutubxonalar assotsiatsiyasi[25] va ixtisoslashgan va kooperativ kutubxona agentliklari assotsiatsiyasi[26] qamoqxona kutubxonachilari aksariyat hollarda uchun qimmatli manbalarni taklif qiladi.
Yangiliklar kutubxonalari va Hemeroteca
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yangiliklar kutubxonalari axborot va yangiliklarga oid maqolalar toʻplamini saqlaydi. Ommaviy kutubxonalarda maslahat olish uchun chop etiladigan gazetalar, jurnallar va boshqa davriy nashrlar arxivlari baʼzi Yevropa mamlakatlarida Hemeroteca deb nomlanishi kuzatilgan. Bu atama arxiv yoki gazetalar, jurnallar va nashriyotlarning hujjatlar arxivi kabi oʻziga xos turdagi boshqa jurnalistik nashrlar toʻplamiga ham tegishlidir. Ushbu atama soʻnggi yillarda veb-sahifalarning arxivlari uchun ham qoʻllanilmoqda.
Ijro sanʼati kutubxonalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ijro sanʼati kutubxonasi musiqa, teatr, raqs, kino va yozilgan ovozni oʻz ichiga olgan sahna sanʼatining istalgan guruhiga tegishli narsalarni toʻplashga ixtisoslashgandir. Umuman olganda, bu kutubxonalar jamoatchilik uchun ochiq, ammo kitobxonlarga ushbu narsalarni oʻrganish uchun faqat kutubxonaning oʻzida ruxsat berilgan. Buning sababi, bu resurslarning baʼzilari qanchalik kam va zaif ekanligi bilan bogʻliq. Ushbu turdagi kutubxona odatda boʻlimlardan tashkil topgan boʻlib, ularning har birida fotosuratlar, dasturlar, sharhlar, videotasvirlar, gazeta maqolalari, liboslar dizayni, afishalar, moliyaviy yozuvlar, audio yozuvlar, qoʻlyozmalar, portretlarning nozik nashrlari, kitoblar va davriy nashrlar singari yuqorida aytib oʻtilgan sanʼat turlariga tegishli barcha materiallar mavjud.
Kutubxonalar raqamli asrga moslashar ekan, kutubxonaning jonli kolleksiyasining bir qismi boʻlgan narsalarning kichik namunasini olish uchun foydalanuvchilarga raqamli toʻplamni kiritishni boshlaydi. Ijro sanʼati kutubxonasi talabalar va mutaxassislar tomonidan oʻrganilishi mumkin boʻlgan keng va qulay materiallar manbasidir. Bunday misollardan biri Nyu-York shahridagi Nyu-York sahna sanʼati jamoat kutubxonasidir[27], chunki u nafaqat yuz minglab nodir materiallarga ega, balki joylashuvi bilan ham mashhurdir. Kutubxona Linkoln Ijro sanʼati markazida, Metropolitan opera teatri va Vivian Bomont teatri oʻrtasida joylashgan va Juilliard maktabidan atigi bir blok uzoqlikda. Shuning uchun ham talabalar va mutaxassislarga kirishni nisbatan koʻproq.
Diniy kutubxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Diniy kutubxonalari ilohiyot va dinni oʻrganishga yordam berish va targʻib qilish uchun turli xil manbalarni taqdim etadi. Ushbu kutubxonalar talabalar, oʻqituvchilar, xodimlar va tadqiqotchilarga din va ilohiyot haqidagi bilimlarini oshirish va uning dunyoga taʼsirini yaxshiroq tushunish uchun asosiy rol oʻynaydi. Ular toifasi har bir muassasada joylashgan resurslarning xilma-xilligi va tadqiqotchilarining ehtiyojlariga qarab oʻzgaradi. Baʼzi diniy kutubxonalar diniy guruh(lar)ning tarixiy toʻplamlari uchun arxiv ombori boʻlsa, boshqa diniy kutubxonalar ilohiyot va diniy tadqiqotlarni qoʻllab-quvvatlash uchun koʻproq zamonaviy manbalarga (kitoblar, videolar, jurnallar va boshqalar) ixtisoslashgan. Baʼzi arxiv fondlari va bu omborlarda saqlanadigan nodir kitoblar kam topiladigan boʻlgani sababli, har bir kutubxona uchun kredit berish va foydalanish siyosati kutubxona joylashgan muassasa turiga bogʻliq.
Diniy kutubxonalar deb hisoblangan turli muassasalar mavjud. Ushbu muassasalarning baʼzilariga cherkovlar, seminariyalar, universitetlar, kollejlar va sinagogalar kiradi. Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi eng mashhur diniy kutubxonalardan bir nechtasi Sharqiy qirgʻoqda joylashgan. Ushbu diniy kutubxonalar asosan universitet yoki seminariyada joylashgan, Nyu-Jersi shtatining Madison shahridagi Drew universiteti Birlashgan metodistlar cherkovining arxivlari va tarix markaziga ega. Arxivlar bilan bir qatorda uning kutubxonasi fondidagi 500 000 jildning yarmiga yaqini diniy tadqiqotlarga bag‘ishlangan.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Guy Sent Kler
- Bir kishilik kutubxona
- Buyuk Britaniya media kutubxonachilari uyushmasi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Shumaker, David. „Special Libraries.“ Encyclopedia of Library and Information Sciences, 3rd ed., 4966-74. New York: Taylor and Francis, 2011.
- ↑ Mount, Ellis, and Renée Massoud. Special Libraries and Information Centers: An Introductory Text. Fourth edition. Washington, DC: SLA Publishing, 1999.
- ↑ Shumaker, 4967.
- ↑ Shumaker, 4967.
- ↑ Keyes, Alison M. „The Value of the Special Library: Review and Analysis.“ Special Libraries 86, no. 3 (1995): 172-87
- ↑ Young, S. (2012). The dual degree: A requirement in search of a justification. AALL Spectrum, 17, 7-10. Retrieved from http://heinonline.org
- ↑ Whisner, M. (2008a). Law librarian, J. D. or not J. D.? Law Library Journal, 100, 185-190. Retrieved from http://heinonline.org
- ↑ Rumsey, M. (2008). Foreign and international law librarianship. Legal Reference Services Quarterly, 25, 73-88. doi:10.1300/J113v25n02_03
- ↑ „About the Law Library | Law Library of Congress | Research Centers | Library of Congress“. Library of Congress.
- ↑ Huffine, Richard (October 2014). "Federal Libraries Continue Their Mission in the Face of Challenges". Information Today 31 (1): 1, 28–29. https://www.infotoday.com/IT/oct14/Huffine--Federal-Libraries-Continue-Their-Mission-in-the-Face-of-Challenges.shtml. Qaraldi: September 14, 2022.Maxsus kutubxona]]
- ↑ „FEDLINK home page“. Library of Congress - FEDLINK Program. Qaraldi: 2015-yil 6-noyabr.
- ↑ Paul J. Kobulnicky, „Physics Libraries“ in „Physics Libraries and Literature“ in Kent and Lancour and Daily (eds), Encyclopedia of Library and Information Science, Marcel Dekker, 1977, volume 22, p 214 at p 236.
- ↑ „Military Libraries Division | You are a Special Librarian!“. 2013-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Introduction to IAML (Brochure). International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres — 4-bet. Qaraldi: 2015-yil 6-noyabr. (Wayback Machine saytida 2021-11-28 sanasida arxivlangan)
- ↑ „NYPL - About the Music Division“. New York Public Library. Qaraldi: 2015-yil 6-noyabr.
- ↑ Boteler, Jennifer (May–June 2011). "Masters of Information". Public Roads (Washington, D.C.: U.S. Federal Highway Administration) 74 (6): 28–33. OCLC 733951671. http://www.fhwa.dot.gov/publications/publicroads/11mayjun/01.cfm. Qaraldi: Aug 9, 2012.Maxsus kutubxona]]
- ↑ Directory of Transportation Libraries and Information Centers, 10th Dresley, Susan C.: , Washington, D.C.: Research and Innovative Technology Administration, U.S. Department of Transportation, 2012. Qaraldi: 2012-yil 9-avgust. (Wayback Machine saytida 2019-05-01 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Research & Resources“.
- ↑ „Nolen Library in the Ruth and Harold D. Uris Center for Education“. The Metropolitan Museum of Art. 2011-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 29-avgust.
- ↑ „Library and Archives“.
- ↑ „Library Locations“.
- ↑ „Home“. imls.gov.
- ↑ „ALA/SAA/AAM Committee on Archives, Libraries, and Museums (CALM)“ (2010-yil 16-iyun).
- ↑ „ASCLA“. ASCLA (2006-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2015-yil 30-iyun.
- ↑ „ALA“. ALA. Qaraldi: 2015-yil 30-iyun.
- ↑ „ASCLA“. ASCLA. Qaraldi: 2015-yil 30-iyun.
- ↑ „Locations“.
- Kloonan, Mishel V.; Berger, Sidney E. „Maxsus toʻplamlar kutubxonachiligining uzluksiz rivojlanishi“, kitobda: Kutubxona tendensiyalari. 52, yoʻq. 1, (2003): 9
- Scammell, Alison maxsus kutubxonachilik va axborot ishlari boʻyicha qoʻllanma . London: Aslib, © 1997.ISBN 0-85142-398-1ISBN 0-85142-398-1