Michel Temer

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Michel Temer
Braziliya Prezidenti
Mansab davri
2016-yil 31-avgustdan – 2019-yil 1-yanvargacha
Oʻtmishdoshi Dilma Rousseff
Vorisi Jair Bolsonaro
Braziliya vitse-prezidenti
Mansab davri
2011-yil 1-yanvardan – 2016-yil 31-avgustgacha
Prezident Dilma Rousseff
Oʻtmishdoshi José Alencar
Vorisi Hamilton Mourão
Braziliya Deputatlar palatasi prezidenti
Mansab davri
2009-yil 2-fevraldan – 2010-yil 17-dekabrgacha
Oʻtmishdoshi Arlindo Chinaglia
Vorisi Marco Maia
Mansab davri
1997-yil 5-fevraldan – 2001-yil 14-fevralgacha
Oʻtmishdoshi Luís Eduardo Magalhaes
Vorisi Aécio Neves
Braziliya demokratik harakati raisi
Mansab davri
2001-yil 9-sentyabrdan – 2016-yil 5-aprelgacha
Oʻtmishdoshi Jader Barbalho
Vorisi Romero Jucá
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Michel Miguel Elias Temer Lulia

23-sentyabr 1940-yil (1940-09-23) (83 yosh)
Tietê, São Paulo
Siyosiy partiyasi MDB (1981-yildan)
Mukofotlari Faxriy legion ordeni Danebrog ordeni kavaleri

Michel Miguel Elias Temer Lulia (portugalcha talaffuzi: [miˈʃɛw miˈɡɛw eˈliɐs ˈtemeɾ luˈliɐ]; 23-sentyabr 1940) – braziliyalik siyosatchi[1], huquqshunos va yozuvchi, 2016-yil 31-avgustdan 2018-yil 31-dekabrgacha Braziliyaning 37-prezidenti lavozimida ishlagan[2]. Sobiq prezident Dilma Russeffning impichmenti va lavozimidan chetlatilganidan keyin lavozimga kirishdi[3]. 2011-yildan beri Braziliyaning 24-vitse-prezidenti va 2016-yilning 12-mayidan beri prezident vazifasini bajaruvchi boʻlib[4], Russeffning vakolatlari va vazifalari impichment boʻyicha sudgacha toʻxtatilgan edi[5].

2016-yil 31-avgust kuni Senatning Russefni lavozimidan chetlashtirish uchun 61-20 ovozi Temer uning oʻrnini egallashini va ikkinchi muddatining qolgan qismini boshqarishini anglatardi[6]. Temer lavozimdagi birinchi nutqida „milliy najot“ hukumatini tuzishga chaqirdi va Braziliya xalqining ishonchini soʻradi[7]. Pensiya tizimi va mehnat qonunchiligini tubdan qayta koʻrib chiqish, davlat xarajatlarini cheklash niyatidan darak berdi[8].

2017-yilda oʻtkazilgan soʻrov shuni koʻrsatdiki, Temer maʼmuriyatini 7 foiz xalq maʼqullagan, respondentlarning 76 foizi uning isteʼfosini yoqlagan[9]. Keng tarqalgan noroziliklarga qaramay, Temer isteʼfoga chiqishdan bosh tortdi[10]. 2018-yilgi Braziliya umumxalq saylovlarida prezidentlikka nomzod boʻlmadi va uning oʻrnini Jair Bolsonaro egalladi.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

1925-yilda Braziliyaga kelgan livanlik moruniy katolik muhojirlar Nahul Elias Temer Luliya va Mart Barbar Luliyaning oʻgʻli[11]. San-Pauluning Tietê shahrida tugʻilgan[12]. Uning ota-onasi, uchta katta aka-uka bilan birga, Birinchi jahon urushi tufayli ocharchilik va beqarorlikdan qutulish uchun Livan shimolidagi Btaaboura qishlogʻidan Braziliyaga koʻchib ketishgan[13]. Braziliyada uning ota-onasi yana besh farzandi bor edi[14], Temer esa eng kichigi. Temer arab tilini yaxshi bilmaydi, lekin bu tilda suhbat mavzusini anglay oladi[15].

Temer bolaligida pianinochi boʻlishni orzu qilgan. Biroq, uning shahrida pianino oʻqituvchilari yoʻq edi[16]. Oʻsmirlik chogʻida yozuvchi boʻlishni orzu qilgan[17]. Oʻrta maktabning birinchi yilida kimyo va fizika darslarida muvaffaqiyatsizlikka uchragach, aniq fanlar va matematikaga ixtisoslashgan „curso científico“dan voz kechdi. 1957-yilda oʻrta maktabni asosan gumanitar fanlar va tillardan tashkil topgan „curso classiko“da tugatish uchun San-Pauluga koʻchib oʻtdi.

1959-yilda toʻrt akasi singari San-Paulu universitetining huquq fakultetiga oʻqishga kirdi va uni 1963-yilda tugatdi[18]. Birinchi kursda maktab oʻquvchilar uyushmasi gʻaznachisi boʻldi. 1962-yilda Temer ittifoq prezidentligiga nomzodini qoʻydi va 82 ovoz bilan magʻlub boʻldi[18].

Temer 1964-yilgi davlat toʻntarishidan oldin betaraf qoldi[19]. Harbiy boshqaruv boshlanishi bilan siyosatdan uzoqlashdi. 1974-yilda San-Pauludagi Papalik katolik universitetida (PUC-SP) davlat huquqi boʻyicha doktorlik darajasini oldi.

1968-yilda Temer PUC-SPda konstitutsiyaviy huquqdan dars berishni boshladi. Fuqarolik huquqidan dars berdi, aspirantura boʻlimi direktori va Braziliya Konstitutsiyaviy huquq instituti, shuningdek Ibero-Amerika Konstitutsiyaviy huquq instituti aʼzosi edi.

Temer konstitutsiyaviy huquq boʻyicha toʻrtta asosiy asar nashr etdi. Uning eng mashhur kitobi 1982-yilda nashr etilgan „Konstitutsiyaviy huquq elementlari“ boʻlib, 240000dan ortiq nusxada sotilgan[20]. Kitob Braziliya davlatining tashkil etilishiga, ayniqsa hokimiyatlarning boʻlinishiga qaratilgan.

Uning 2006 yilgi „Demokratiya va fuqarolik“ kitobi qonunning dolzarbligini taʼkidlab, federal deputat sifatidagi nutqlarini oʻz ichiga olgan. Asarlarida oʻzini parlamentarizm va siyosiy qayta tiklash tizimi tarafdori sifatida koʻrsatdi, shu bilan birga iqtisodiy intervensiya va soliqlarni oshirishga qarshi chiqdi[21].

Biroq faqat 2013-yilda „Anonymous Intimacy“ sheʼrlar kitobini nashr etganida oʻzini yozuvchi deb hisobladi. Kitob 120ta sheʼrdan iborat boʻlib, ularning koʻplari San-Paulu va Brazilya oʻrtasidagi samolyot safarlarida salfetkalarga yozilgan[22]. Temerning aytishicha, sheʼrlar yozish unga „qonunchilik siyosatining bepusht maydonidan“ tiklanishiga yordam bergan[23].

1987-yildan boshlab Temer Deputatlar palatasida ketma-ket olti muddat ishladi. Uchta alohida holatda palata prezidenti sifatida ikki yillik muddatga (1997–1998, 1999–2000 va 2009–2010) ishladi[24][25]. Temer, shuningdek, Braziliyaning amaldagi Konstitutsiyasini eʼlon qilgan 1988-yildagi taʼsis assambleyasining aʼzosi edi[25]. Braziliyadagi eng yirik partiya boʻlgan Braziliya Demokratik Harakati partiyasining (PMDB) prezidenti boʻldi[24].

Temer Jose Maria Alcmindan keyin livanlik ikkinchi vitse-prezident edi. Uning oilasi Livan shimolidagi Tripoli yaqinidagi Koura tumanidagi Btaaboura shahridan[26][27].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Watts, Jonathan. „Dilma Rousseff suspended as senate votes to impeach Brazilian president“ (en). The Guardian (2016-yil 12-may). Qaraldi: 2016-yil 3-sentyabr.
  2. ↑ Watts, Jonathan. „Dilma Rousseff suspended as senate votes to impeach Brazilian president“ (English). The Guardian (12-may 2016). Qaraldi: 3-sentyabr]] 2016.
  3. ↑ „Brazil impeachment: New leader Temer calls for trust“. BBC News. British Broadcasting Corporation (13-may 2016). Qaraldi: 13-may]] 2016.
  4. ↑ Magalhaes, Luciana; Jelmayer, Rogerio. „Michel Temer Seeks New Start as Brazilʻs President“ (31-avgust 2016). Qaraldi: 3-sentyabr]] 2016.
  5. ↑ „Biografia - Michel Temer, presidente da República“ (pt). Portal do Planalto (12-may 2016).
  6. ↑ „Brazil impeachment: New leader Temer calls for trust“. BBC News. British Broadcasting Corporation (2016-yil 13-may). Qaraldi: 2016-yil 13-may.
  7. ↑ Arias, Juan „O cardeal Temer“ (Portuguese). El País Brasil (10-aprel 2015). Qaraldi: 2-fevral 2017.
  8. ↑ Magalhaes, Luciana; Jelmayer, Rogerio. „Michel Temer Seeks New Start as Brazil's President“. The Wall Street Journal (2016-yil 31-avgust). Qaraldi: 2016-yil 3-sentyabr.
  9. ↑ Phillips, Dom. „President Michel Temer of Brazil Is Charged With Corruption“. The New York Times (2017-yil 26-iyun). Qaraldi: 2017-yil 23-iyul.
  10. ↑ Romero. „Their Government in Chaos, Brazilians Fear the Joke Is on Them“. The New York Times (2017-yil 26-may). Qaraldi: 2017-yil 28-may.
  11. ↑ „Biografia – Michel Temer, presidente da República“ (pt). Portal do Planalto (2016-yil 12-may).
  12. ↑ Arias. „O cardeal Temer“ (pt). El País Brasil (2015-yil 10-aprel). Qaraldi: 2017-yil 2-fevral.
  13. ↑ Daniel. „Os planos de Michel Temer para o mundo árabe“. ANBA.com.br. Agência de Notícias Brasil-Árabe (2013-yil 25-mart). 2016-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-aprel.
  14. ↑ „Conciliador, 'charmosão' e 'mordomo de filme de consternação': afinal, quem é Michel Temer“. Entretenimento bit (2016-yil 30-mart). Qaraldi: 2016-yil 26-aprel. Andoza:Unreliable source?
  15. ↑ Bercito. „Origem de políticos brasileiros, Líbano tem rua com nome de Michel Temer“ (pt). Folha de S.Paulo. Grupo Folha (2015-yil 14-iyun). Qaraldi: 2016-yil 2-may.
  16. ↑ Ceolin, Adriano; Motta, Severino. „Agora com Dilma, Temer quase foi vice de Serra“. Último Segundo. Qaraldi: 2017-yil 22-yanvar.
  17. ↑ Rodas, Sérgio. „Se houver impeachment, Michel Temer será 22º advogado a presidir o Brasil“ (pt-BR). Consultor Jurídico. Qaraldi: 2017-yil 22-yanvar.
  18. ↑ 18,0 18,1 Cappelletti. „Michel Temer, o paciente. Quem é o sucessor de Dilma Rousseff“ (pt-PT). Observador. Qaraldi: 2017-yil 23-yanvar.
  19. ↑ Rodas, Sérgio. „Se houver impeachment, Michel Temer será 22º advogado a presidir o Brasil“ (pt-BR). Consultor Jurídico. Qaraldi: 2017-yil 22-yanvar.
  20. ↑ Guimarães. „Conheça Temer, poeta chamado de 'charmosão' e de professor 'bonzinho'“ (pt). Folha de S.Paulo. Grupo Folha (2016-yil 31-mart). Qaraldi: 2017-yil 23-yanvar.
  21. ↑ „Livros revelam posições de Temer, que também se arriscou na poesia“ (pt-BR). Consultor Jurídico. Qaraldi: 2017-yil 23-yanvar.
  22. ↑ „Livros revelam posições de Temer, que também se arriscou na poesia“ (pt-BR). Consultor Jurídico. Qaraldi: 2017-yil 23-yanvar.
  23. ↑ „Michel Temer lança livro de poesia em São Paulo“ (pt-BR). www.faditu.com.br. 2016-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-yanvar.
  24. ↑ 24,0 24,1 Cantanhéde, Eliane. „Líder do PMDB, Temer terá mais força que vices de FHC e de Lula“ (pt). Folha de S.Paulo. Grupo Folha (2010-yil 1-noyabr). 2016-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  25. ↑ 25,0 25,1 „Biografia – Michel Temer, presidente da República“ (pt). Portal do Planalto (2016-yil 12-may).
  26. ↑ Dyke, Joe (2 July 2014). „The most powerful Lebanese person alive“. Executive Magazine. 21 June 2016da asl nusxadan arxivlandi.
  27. ↑ Bercito, Diogo. „Politicians of Lebanese descent flourish in Brazil“. The Daily Star (2015-yil 4-may). 2015-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Michel_Temer&oldid=4101571" dan olindi