Mahidevran Sultan
| Mohidavron Sultan | |
|---|---|
| Tavalludi |
1500 yil Albaniya/Cherkesiya |
| Vafoti |
3 fevral 1581 yil (81 yoshda) Bursa, Usmoniylar imperiyasi |
| Fuqaroligi | Usmonli imperiyasi |
| Bolalari |
Shahzoda Mustafo Shahzoda Ahmet Fatma Sulton Raziye Sultan |
Mohidavron Gulbahor Sulton (1500 — 3 fevral, 1580, Bursa) — Usmoniylar Sultonining I Sulaymonning hasekilaridan va joriyalaridan biri, shahzoda Mustafoning (1515-1553) onasi.
Dastlabki yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mohidavron Sulton 1500-yilda tugʼilgan.U zodagonlar oilasida tugʻilgan boʻlib Sulton Sulaymonning haramiga 1512-yilda kirgan.Mohidavron Sulton juda ham chiroyli ayol edi.Sulaymon uni darhol sevib qoldi va unga Gulbahor (Bahor guli) va bu sevgidan 1515-yilda Shahzoda Mustafo tugʻildi.Mohidavron 1516-yilda haramdagi o'n yetti ayol qatoriga kiritilgan; u yuqori martabali turmush o'rtog'i emas edi , chunki u boshqa ikkita kanizak bilan birga kuniga 4 asper , qolgan uchtasi esa 5 asper ishlab oldi va shuning uchun Mahidevran Xotun joriya bolgani va haram daftarlarida (bint Abdulla) yozilgani sabab, va xujjat daftari, Shahzoda Mustafo uchun qurilgan maqbara va Bursa hujjat daftarchasida Mahidevran Sultan “Abdulla-Abdurrahmon qizi” dep yozilgan. Eslatip otamiz Osmoniylar davrida “Abdulhay, Abdulmennan, Abdulla va Abdurrahmon” dep Islom dinni qabul qilgan qul-chorilarni otasini ismi shunday yozilar edi. Turk tarixchi Najet Sakaog’lu va Chagatay Uluchay, haram va topkapi saroyi hujjatlari bilan ishlagan eng buyuk tarixchilardan biri, ular oz kitobida Mohidavronni, joriya dep yozishgan, Ch. Uluchay o’zinig kitobida shunday yozgan“ Mahidevran Kadin: Bazi kaynaklarda adi Bosfor, Gülba-har seklinde yazil ise de dogru olmadigi anlasilmakta-dir. Bursa'da yasadigi siralarda yazilan vesikalarda Sultan Mustafa validesi diye zikredilmekte, isminden bahsedil-memektedir. Fakat bugün türbeside mevcut sandukasi[1].
konan levhada Abdullah kizi Mahidevran yazil ol-dugu gibi, daha sonraki vesikalarda da bu adla zikredil-mektedir? Çagdas vesikalarinda baba adi Abdürrahman, Abdülmennan ve Abdullah olarak yazildigina göre cariye olmasi icap etmektedir." va N. Sakaog’luham Mohidavron Kirim joriyasi dep oz kitobida eslatip otkan, va mozoridaham shunday yozilgan “kokenli bir carıye Mahidevran Xatun bint Abdullah” va shundan kelip chiqip Mohidavron sulton asli joriya bolgan, faqat romanlarida yani (Nataliya Von Anrep, Salome Daschkow va boshqa) larning kitopida Mohidavron Knyaz Idarni qizi Malxurub, lekn Malxurub Nogay orda qirolini og’li Tin-Ahmetga turmushqa chiqan, va cherkes tarixchilari (Kusheva N. Ch Kardanova) Mahidevran sultan Cherkes malikasi emasligini ispotlashkan.
Mahidevran oʻzining toʻngʻich farzandi Mustafoni 1515-yilda ular Sulaymon sanjak hukmdori boʻlgan Manisada boʻlganida tugʻdi .Mohidavron Sulton goʻzalligiga qaramay u Sultonni muhabbatini bir umr saqlab qoladigan darajada aqlli emas edi.Tarixchilar uni Chiroyli ammo aqlsiz va zerikarli ayol deb ta'riflashadi.Keyinchalik Mohidavron Sulton Sulaymonga yana 1 oʻgʻil va 2 qiz hadya qildi.
Bolalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sulton Sulaymon bilan birga Mohidavron Sultonning 2 oʻgʻil va 2 qizi bor edi.
Shahzoda Mustafo (1515-1553)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shahzoda Ahmet (1516-?)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fatma Nur Sultan (1521-?)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Roziya Sulton (1525-1556)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Nezihi Turan, Ahmet (2003-01-01). „KIRIM HANLIĞI KADI SİCİLLERİ HAKKINDA NOTLAR“. Turk Kulturu lncelemeleri Dergisi. 02-jild, № 09. 1–16-bet. doi:10.24058/tki.124. ISSN 1302-4787.