Nazlı Ecevit
| Nazlı Ecevit | |
| Tavalludi | 4-yanvar 1900-yil |
| Vafoti | 14-avgust 1985-yil (85 yoshda) Ankara, Turkey |
| Millati | Turk |
| Sohasi | Rassomchilik, oʻqituvchilik |
| Mashhur suratlari | Keriman Hanimning portreti Salacakta Qiz Kulesi Bebek Salacak |
Fatma Nazli Ejevit (1900-yil 4-yanvar — 1985-yil 14-avgust) — turk maktabi oʻqituvchisi va realist-impressionist rassom. U Turkiyaning bosh vaziri Bulent Ejevitning onasi boʻlgan.
Yoshligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fatma Nazli 1900-yil 4-yanvarda oʻsha paytdagi Usmonlilar imperiyasining poytaxti Istanbulda tugʻilgan[1]. Uning otasi Emin Sargut, polkovnik, otasi tomonidan bobosi Solih Posho, general-mayor (turkcha: Ferik) va onasi tomonidan bobosi Kirat posho, Usmonli sultonining yordamchisi boʻlgan[2]. U bosniyaliklardan edi[3][4].
Chapa qizlar maktabini (turkcha: Çapa İnas Dar-ül muallimat) 1915-yilda birinchi turk ayol rassomlaridan biri Mihri Mushfik uni rassomchilik boʻyicha oʻqishni davom ettirishga undadi. Qizlar Tasviriy sanʼat maktabida oʻqishni davom ettirdi (turkcha: İnas Sanayi-i Nefise Mektebi) 1915—1922-yillar oraligʻida u yerda Oʻmer Odildan dars olgan va Feyhaman Duran ustaxonasiga qoʻshilgan. Qizlar Tasviriy sanʼat maktabining bitiruv imtihonlari Turkiyaning mustaqillik urushi tufayli bekor qilinganligi sababli u oʻqituvchilik guvohnomasini oldi.
Yillar oʻqituvchi sifatida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nazli Beshiktosh oʻrta qizlar maktabida rasm oʻqituvchisi boʻlib ishlagan. Keyin otasiga ergashib Anadoluda Kastamonuga borib, 25 yilgacha rassomlik faoliyatini toʻxtatdi. U dastlab Kastamonuda, keyinroq Bolu va Izmitda dars bergan.
1924-yilda turmushga chiqdi va Anqaraga koʻchib oʻtdi. Keyingi yili u Bulent ismli oʻgʻil tugʻdi, oʻgʻli keyinchalik siyosiy partiya rahbari va toʻrt marta bosh vazir boʻldi. U Anqara musiqa maktabida rasm oʻqituvchisi boʻlib ishlagan, Hacettepe universiteti Anqara davlat konservatoriyasining yetakchisi. Bundan tashqari, u Istanbul Master Junior High Schoolda dars bergan. Uning oʻqituvchilik faoliyati 19 yil davom etdi.
Rassomlik faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ejevit 1947-yilda rasm chizishni davom ettirdi. U talabalik yillarida Galatasaroy koʻrgazmalarida oʻz asarlarini namoyish etgan va 1947-yildan keyin guruh koʻrgazmalarida buni davom ettirgan. Shuningdek, u shaxsiy koʻrgazmalar ham oʻtkazdi. Talabalik yillarida u koʻproq portret va yalangʻoch rasmlarni chizgan. Uning asarlari realistik va impressionistik uslubda namoyon boʻlgan: u oʻzi aʼzo boʻlgan va bir muncha vaqt uning raisi boʻlgan „Tasviriy sanʼat uyushmasi“da rivojlandi. Uning uslubi 1930-yillar avlodi turk rassomlari Ibrohim Challi, Sheref Akdik, Ali Karsan va Adil Doʻgʻanchaynikiga oʻxshaydi. 1947-yildan keyin u Salacak, Istanbuldagi Bosfor va Bursadan toʻplangan landshaft rasmlaridagi impressionistik uslubning yumshoq va rang-barang sezgirligini mahalliy muhitda obyektiv realistik koʻrinish bilan uygʻunlashtirib, asosan peyzaj va naturmortlarni chizdi.
1948-yildan 1975-yilgacha u oʻz asarlarini deyarli har yili Davlat sanʼat va haykaltaroshlik koʻrgazmasida namoyish etdi. Uning asarlari moy, akvarel, rangli qalamlarda ishlangan.
Sogʻlik muammolari va oʻlim
[tahrir | manbasini tahrirlash]1985-yil iyun oyiga kelib Ejevit diabet va karbamid bilan bogʻliq muammolar tufayli oʻzi yashagan Istanbuldagi kasalxonaga yotqizildi. Keyinchalik u oʻgʻli Bulent Ejevit istiqomat qiladigan Anqaraga koʻchirildi. 1985-yil 14-avgustda u 85 yoshida davolanayotgan Hacettepe universiteti kasalxonasida vafot etdi. Hoji Bayram masjidida oʻtkazilgan dafn marosimidan soʻng Cebeci Asri qabristoniga dafn qilindi[5].
Ishlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning mashhur rasmlari quyidagilardan iborat:
1. Keriman Hanimning portreti (Kerman Xonim portreti), (1922) Istanbul davlat sanʼat va haykaltaroshlik muzeyi
2. Chichekler (gullar), Istanbul davlat sanʼat va haykaltaroshlik muzeyi
3. Chamlicanʼdan Görünüm (Chamlicadan koʻrinish)
4. Balkonlu Manzara (balkonli manzara)
5. Bebek (Chaqaloq), (2000-yil aprel oyida taxminan 19 200 AQSH dollariga[6] sotilgan.
6. Salacakta Qiz Kulesi (Salacakdagi Qiz minorasi), (iyun oyida taxminan 23 200 AQSh dollariga[7] sotilgan.
7. Boğazichi (Bosfor), (1954) (2000-yil iyun oyida taxminan 8 000 AQSH dollariga sotilgan[8].)
Rajab Toyyib Erdoʻgʻan 2003-yilning mart oyida lavozimga kirishganidan keyin buyrugʻi bilan 2003-yil iyul oyida bosh vazirning ofis binosiga „Salacak“ mavzusidagi yogʻli rasm ishlagan edi[9].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ https://www.tarihtebugun.org/tarihte-bugun/4/ocak/1900/Nazli_Ecevit_Dogum_Tarihi
- ↑ http://www.turkishpaintings.com/index.php?p=37&l=1&modPainters_artistDetailID=598
- ↑ https://web.archive.org/web/20080822133939/http://www.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2004/08/04/politika/politika1.html
- ↑ https://www.trtworld.com/magazine/joe-biden-s-misguided-views-on-the-kurds-are-a-cause-for-concern-38973
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2020-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ https://web.archive.org/web/20180816061610/http://www.hurriyet.com.tr/amp/gundem/nazli-ecevitin-tablosuna-12-milyar-39146764
- ↑ https://web.archive.org/web/20190814205834/http://arsiv.ntv.com.tr/news/8958.asp
- ↑ https://web.archive.org/web/20190814205834/http://arsiv.ntv.com.tr/news/8958.asp
- ↑ https://web.archive.org/web/20190814141701/https://www.tgrthaber.com.tr/haber/133312.html