Nikolay Zalesov
| Nikolay Zalesov | |
|---|---|
 | |
| Asl ismi | ruscha: Николай Гаврилович Залесов |
| Tavalludi |
1828-yil Orenburg, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1896-yil 18-yanvar Sankt-Peterburg, Rossiya imperiyasi |
| Qoʻshin turlari | piyoda qoʻshinlar |
| Unvoni |
 Umumiy otliq qoʻshinlar |
| Jang/urush |
Turkiston yurishlari Xiva yurishi (1873) Qrim urushi |
Nikolay Gavrilovich Zalesov (1828-yil 25-may – 1896-yil 18-yanvar) – rus piyoda qoʻshinlari generali, harbiy yozuvchi, Turkiston yurishlari va Qrim urushi qatnashchisi.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Biografiya 1828-yilda Orenburgda tugʻilgan, Neplyuyev nomidagi Orenburg kadet korpusida oʻqigan, 1848-yil 28-martda 3-sonli Orenburg chegara batalyoniga praporshik sifatida xizmatga tayinlangan[1]; 1852-yilda Imperator Harbiy Akademiyasini birinchi daraja bilan tamomlagan va 1853-yilda Sharqiy urush boshlanishi bilan Janubiy armiya shtab-kvartirasiga yuborilgan; 1854-yilda Silistriyani qamal qilish paytidagi xizmati uchun Zalesov qilich bilan birgalikdagi 3-darajali Avliyo Anna ordeni bilan taqdirlangan. Qrim kampaniyasi Sevastopolning qahramonona mudofaasiga qaratilgan paytda, Zalesov janubiy armiya generali kvartalining ofisida xizmat qilgan. 1856-yilda Zalesov bosh shtab ofitseri sifatida Orenburg maxsus korpusida xizmatga tayinlangan; 1858-yilda Ignatyevning Xiva va Buxoroga missiyasi tarkibida boʻlgan. 1864-yilda polkovnik darajasiga koʻtarilgan Zalesov harbiy okrug tizimi joriy etilishi bilan 1865-yilda Orenburg harbiy okrugi shtab boshligʻining yordamchisi etib tayinlangan, 1869-yil 20-aprelda general-mayor unvoniga sazovor boʻlgan va 1870-yilda 1-darajali Avliyo Stanislav ordeni bilan taqdirlangan va 1873-yilda 7-piyoda qoʻshinlar diviziyasining 2-brigadasi komandiri etib tayinlangan. Imperator buyrugʻi bilan Finlyandiyaga Boltiqboʻyi sohillarini himoya qilish va mamlakatni strategik oʻrganishni rivojlantirish uchun yuborilgan. 1875-yilda Bosh shtab harbiy-ilmiy qoʻmitasiga oʻqishga yuborilgan; 1876-yilda 1-darajali Avliyo Anna ordeni, 1876—1888-yillarda esa 27-piyoda qoʻshinlar diviziyasini boshqargan, 1878-yil 30-avgustda general-leytenant unvoni berilgan[2], 1881-yilda 2-darajali Avliyo Vladimir va 1884-yilda – Oq burgut ordenlari bilan taqdirlangan; 1888—1892-yillarda 17-armiya korpusi qoʻmondoni, soʻngra Harbiy kengash aʼzosi etib tayinlangan. Olmos nishoni bilan birgalikdagi Avliyo Aleksandr Nevskiy ordeni sohibi.
Sankt-Peterburgda vafot etgan va Aleksandr Nevskiy lavrasida dafn etilgan. Oʻlim sanasi bilan nomuvofiqliklar mavjud: baʼzi manbalarda notoʻgʻri 1895-yil 23-fevralda vafot etgani koʻrsatilgan. Ammo „Novoye Vremya“ gazetasida eʼlon qilingan nekrologga koʻra, Zalesov 1896-yil 22-fevralda vafot etgan[3].
Jurnalistik asarlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Zalesov harbiy-adabiy asarlari bilan mashhur. U „Polevoye pamyatniy knijka“ ni (1872) nashr etgan va „Voyenniy sbornik“ hamda „Russkiye invalidi“ da koʻplab maqolalarni nashr ettirgan.
- Eng muhim maqolalari:
- „Posolstvo v Xivu kapitana Nikiforova v 1841 g.“ („Voyenniy sbornik“, 1861-yil 11-son);
- „Posolstvo v Xivu podpolkovnika Danilyevskogo v 1742 g.“ („Voyenniy sbornik“, 1866-yil 5-son);
- „Ocherk diplomaticheskix snosheniy s Buxaroy“ („Voyenniy sbornik“, 1862-yil 9-son);
- „Vospominaniya o A. P. Karseve“ („Russkiy invalid“, 1875-yil 65-son);
- „Boy pod Oltenitsey 23 okt. 1853 g.“ („Voyenniy sbornik“, 1894-yil)[4].
Oilasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uylangan, uch farzandi boʻlgan. Nabirasi – K. V. Apuxtin (qizi Varvaraning oʻgʻli) – ofitser, Oq harakat qatnashchisi, Ikkinchi Jahon urushi paytida – Yugoslaviyadagi rus korpusining vakili.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Залесов, Николай Гаврилович // Harbiy ensiklopediya / V. F. Novitskiy … [va b.]. — 1911—1915.
- ↑ Список генералам по старшинству на 1886 год. СПб., 1886.
- ↑ Некролог // «Новое Время», 1896, 23 февраля, № 7150.
- ↑ Залесов, Николай Гаврилович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907