Og'zaki va yozma tarjimonlarni akkreditatsiya qilish milliy organi

Ogʻzaki va yozma tarjimonlarni akkreditatsiya qilish milliy organi (inglizcha: National Accreditation Authority for Translators and Interpreters, NAATI) — 1977-yilda tarjima standartlarini ishlab chiqish va qoʻllab-quvvatlash maqsadida tashkil etilgan Avstraliya davlat kompaniyasi. NAATI Avstraliyada ogʻzaki va yozma tarjimonlarni akkreditatsiya qilish boʻyicha yagona rasman tan olingan idoradir.

Malaka darajalari

Ogʻzaki va yozma tarjimonlarni akkreditatsiya qilish milliy organi har bir mutaxassislik bo‘yicha to‘rt darajali mukammallikni tan oladi:

• Paraprofessional yozma tarjimon (Paraprofessional Translator) (ilgari 2-daraja sifatida tanilgan)
• Paraprofessional ogʻzaki tarjimon (Paraprofessional Interpreter) (ilgari 2-darajali deb tanilgan)
• Professional yozma tarjimon (Professional Translator) (ilgari 3-daraja sifatida tanilgan)
• Professional ogʻzaki tarjimon (Professional Interpreter) (ilgari 3-daraja sifatida tanilgan)
• Tajribali yozma tarjimon (Advanced Translator) (ilgari 4-daraja sifatida tanilgan)
• Ogʻzaki sinxron tarjimon (Conference Interpreter) (ilgari 4-daraja sifatida tanilgan)
• Malakali yozma tarjimon (katta) (Advanced Translator (Senior)) (ilgari 5-darajali sifatida tanilgan)
• Ogʻzaki sinxron tarjimon (katta) (Conference Interpreter (Senior)) (ilgari 5-darajali deb tanilgan)

Bundan tashqari, tarjimon boʻlmagan va ilgari 1-daraja sifatida tanilgan „til bilgan yordamchilar“ toifasi (Language Aide), shuningdek, NAATI hozirda imtixon qilmaydigan tillarga nisbatan berilgan „tan olish“ toifasi (Recognition) mavjud. „Tan olish“ toifasida kasbiy mahorat darajalari ajratilmaydi.

Bosma nashrlar

Ogʻzaki va yozma tarjimonlarni akkreditatsiya qilish milliy organi har chorakda odamlarni NAATI va Avstraliya tarjimonlar hamjamiyatida sodir boʻlayotgan voqealardan xabardor qilish uchun axborot byulleteni, shuningdek, ogʻzaki va yozma tarjimonlarga yordam sifatida bir qator nashrlar va materiallarni nashr etadi (jumladan, hozirda Internetda bepul mavjud boʻlgan „Ogʻzaki va yozma tarjima sohasida akkreditatsiyadan o‘tgan va tan olingan mutaxassislar maʼlumotnomasi“ (Directory of Accredited and Recognised Practitioners' of Translation and Interpreting).

Treninglar va seminarlar

Avstraliyaning barcha shtatlari va hududlaridagi NAATI boʻlimlari nomzodlar uchun akkreditatsiyadan muvaffaqiyatli oʻtishlariga yordam berish uchun turli xil seminarlar oʻtkazib, ular quyidagi mavzularni qamrab oladi:

• Ogʻzaki tarjimonlikka kirish
• Etika va kasbiy xulq-atvor
• Qayd yuritish
• Ogʻzaki va yozma tarjima texnikasi asoslari
• Sinovga tayyorgarlik

Sinov

NAATI talab boʻyicha test dasturini amalga oshiradi. Yillik test dasturi har yili iyul oyidan boshlab 12 oy davomida amalga oshirilib, yozma tarjima testlari noyabrda, ogʻzaki tarjima testlari esa martdan iyungacha oʻtkazilardi. Yillik test dasturi 2009-yil 1-iyulda toʻxtatildi.

Sinovga kirish uchun nomzodlar oʻzlari topshirayotgan test darajasiga asoslangan bir qator mezonlarga javob berishlari kerak boʻlib, ular quyidagicha: (Paraprofessional tarjimon darajasi):

• Avstraliya oʻrta maktabining kamida 4 sinfiga teng umumiy maʼlumotga ega boʻlish
• ikkala tilni bilishni tasdiqlovchi dalillarni taqdim etish
• har qanday sohada kamida 3 yillik tajribaga ega boʻlish

va har qanday sohada umumiy maʼlumot yoki oliy maʼlumotga ega boʻlish va/yoki ular akkreditatsiyadan oʻtmoqchi boʻlgan tilda Paraprofessional ogʻzaki tarjimon (Paraprofessional Interpreter) sifatida NAATI akkreditatsiyasini olish.

Tajribali yozma tarjimon/Ogʻzaki sinxron tarjimon va Tajribali yozma tarjimon (katta)/Ogʻzaki sinxron tarjimon (katta) darajasida akkreditatsiya hozirda test orqali amalga oshirilmaydi.

NAATI tomonidan sinov oʻtkaziladigan tillar roʻyxati

Alban tili, alyavarra tili, amhar tili, arab tili, ossuriya tili, auslan tili, bengal tili, bosniya tili, bolgar tili, birma tili, vetnam tili, xitoy tili(faqat yozma tarjima), xorvat tili, chex tili, dariy tili, Djambarrpuyngyu tili (faqat ogʻzaki tarjima), niderland tili, ingliz tili (faqat yozma tarjimonlar) fin tili, fransuz tili, nemis tili, yunon tili, hakka tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar), hind tili, venger tili, indonez tili, italyan til, yapon tili, kxmer tili, koreys tili, kreol tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar. Qaysi turi koʻrsatilmagan), kurd (kurmanji) tili, kurd (sorani) tili, laos tili, makedon tili, malay tili, malta tili, adabiy xitoy tili, fors tili, pityantyatara tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar), polyak tili, portugal tili, panjob tili, pushtu tili, rumin tili, rus tili, samoa tili, serb tili, singal tili, slovak tili, somali tili, ispan tili, tamil tili, tetum tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar), tay tili, tigrinya tili, tonga tili, turk tili, ukrain tili, urdu tili, yue tili, valbiri tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar), aranta tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar), Yankunytjatjara tili (faqat ogʻzaki tarjimonlar).

Havolalar

• NAATI veb-sayti^(ingl.) )