Osiyo Le Mans seriyasi
| Hudud | Osiyo |
|---|---|
| Prototip klass | LMP2, LMP2 Am, LMP3 |
| GT Klass | GT, GT Am |
| Shinalar yetkazib beruvchilar | Michelin |
| Avtopoygachilar gʼolibi |
LMP2: Matt Bell Ben Hanley Rodrigo SalesLMP2 Am:  David Droux Sébastien Page Eric TrouilletLMP3: Christophe Cresp Antoine Doquin Steven PaletteGT: Ben Barnicoat Brendan Iribe Ollie MillroyGT Am:  Mikaël Grenier Ian Loggie Valentin Pierburg |
| Jamoalar oʻrtasida gʻolib |
LMP2: Nielsen Racing LMP2 Am: GraffLMP3:  CD SportGT: Inception Racing bilan Optimum MotorsportGT Am: SPS automotive performance |
| Rasmiy vebsayt | asianlemansseries.com |
 Hozirgi mavsum | |
Osiyo Le Mans seriyasi Automobile Club de l’Ouest (ACO) tomonidan tashkl etilgan va Osiyoda joylashgan avtomobil sporti tashkilotlarining aʼzoligida har yili oʻtkaziladigan poyga musobaqasi hisoblanadi. Ushbu musobaqa 2007-yilda oʻzining ikkinchi mavsumini oʻtkazib tugatilgan Yaponiya Le Man Challengening davomi sifatida tashkil etilgan. ACO xalqaro darajadagi musobaqalarga Osiyo davlatlaridan jamoalar va poygachilarni jalb qilishni maqsad qilgan.
2008-yil 1-2-noyabr kunlari Xitoyning Shanxay shahrida navbatdagi poyga boʻlib oʻtishi kerak edi, ammo keyinchalik bekor qilindi. Mavsumning ilk poygasi, 2009-yil 1000 km.lik Okayama poygasi 2009-yil 30-oktabr va 1-noyabr kunlari Yaponiyaning Okayama shahrida kuniga bittadan 500 km masofadan iborat poygalar boʻlib oʻtdi. Bu ilk mavsumdagi yagona poyga edi. 7-8-noyabr kunlari Xitoyning Shanxay xalqaro trassasida oʻtkazilishi rejalashtirilgan ikkinchi Osiyo Le Mans seriyasidagi poyga iqtisodiy sabablarga koʻra ACO tomonidan bekor qilindi[1]. Toʻrt toifaning har birida gʻolib boʻlgan jamoalar (LMP1, LMP2, GT1 va GT2) avtomatik ravishda keyingi bosqichga (2010-yilgi Le Manda 24 soat) taklifnoma olishdi. 2013-yilgi mavsum ochlishi 2012-yilgi Le Manda natijalari eʼlon qilinishi bilan boshlandi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1992-yilda Butun Yaponiya sport prototipi chempionati (JSPC) tugaganidan soʻng, Osiyoda sport prototiplarini oʻz ichiga olgan katta poyga seriyasi yoʻq edi, garchi butun Yaponiya Grand Touring Car Chempionatida (JGTC) maxsus chempionat boʻlgan boʻlsa ham. Ushbu musobaqa bugungi Super GT seriyasi hisoblanadi.
Yangi chempionat rejalari dastlab Don Panoz tomonidan ishlab chiqilgan va 2000-yilda ACO tomonidan qoʻllab-quvvatlangan. Uning Amerika Le Mans seriyasi va 2001-yilga moʻljallangan Yevropa Le Mans seriyasidan namuna boʻlgan Osiyo-Tinch okeani Le Mans seriyasi rejalari tasdiqlangan. Unga koʻra ikki yoʻnalish belgilab olingan tadbiri oʻtkazildi. 1999-yilda Yaponiyadagi Fuji Speedwayda Le Mans Fuji 1000km Le Mans avtomobillarini 2000-yilgi 24 soatlik Le Manga avtomatik kirish uchun JGTC mashinalari bilan birlashtirdi. Ushbu gʻoyadan soʻng Amerikaning Le Mans seriyasi 2000-yilda Avstraliya shaharlaridan biri Adelaida trassasida „Ming yillik“ poygasida paydo boʻldi. Ushbu ikki voqea rejalashtirilgan APLMS seriyasining asosi boʻlib xizmat qildi. ELMS yaratilayotganda Don Panoz 2001-yil oxirida Malayziyadagi Sepang xalqaro trassasida APLMS koʻrgazmasini oʻtkazish niyatini eʼlon qildi.
Biroq, Yevropaning Le Mans seriyasi debyut mavsumida ishtirokchilar yetishmasligi kuzatildi va oxir-oqibat bekor qilindi. Don Panoz APLMSga kamroq qiziqish bildirishiga qaror qildi. Shunday qilib, APLMS koʻrgazma poygasi va Osiyo seriyasi uchun barcha rejalar bekor qilindi.
ACO 2006-yilda Sports Car Endurance Race Operation (SERO) tomonidan nazorat qilinadigan Yaponiya Le Mans Challenge dasturini ishlab chiqish bilan Le Mans Endurance Series modeli asosida oʻzlarining chempionatlarini rivojlantirishga harakat qilishdi. Unda ham raqobatchilar yoʻq edi va ikkinchi mavsumdan keyin bekor qilindi.
2009-yilda qayta tashkil etilgan Osiyo Le Mans seriyasi Yaponiyaning Okayama shahrida ikkita 500 km poyga bilan ochilish marosimini oʻtkazdi. 2010-yilda Xitoyning Chjuxay shahrida 1000 km masofaga poyga qitʼalararo Le Man kubogi doirasida boʻlib oʻtdi va u Osiyo Le Man seriyasining bir qismi edi.
2012-yilgi 24 soatlik Le Manda ACO 2013-yil uchun Osiyo Le Mans seriyasining qayta tiklanishini eʼlon qildi[2]. Format Yevropa Le Mans seriyasiga juda oʻxshash tarzda ishlaydi, ACO birinchi qayta ishga tushirilgan mavsum uchun taxminan 16-18 ta poygachi ishtirok etishini belgiladi. Biroq, mavsumning birinchi poygasiga bor-yoʻgʻi 8 ta poygachi chiqdi, bu esa ACO tomonidan ruxsat etilgan poygadagi eng kichik tarmoqqa aylandi. Bu rekord bir yil oʻtib, Injeʼda 2014-yilgi mavsumning birinchi poygasini faqat oltita mashina boshlaganida yangilandi.
Bundan tashqari, ACO Yaponiyaning Super GT seriyasidagi GT300 qoidalariga muvofiq harakatlanuvchi avtomobillar Osiyo Le Mans seriyasining GTC klassiga kirish huquqiga ega boʻlishini, ikkala seriya tashkilotchilari GT300 jamoalariga musobaqada qatnashishlariga imkon beruvchi kalendarlarni yaratish uchun birgalikda ishlashlarini eʼlon qildi[3].
2014-yilgi mavsum tugaganidan soʻng, ACO S2M guruhidan seriya tashkilotchisi sifatida qabul qilindi. Sotib olishni qoʻllab-quvvatlagan asosiy muammo mavsumda avtomobillar sonining pastligi boʻlib, bu Tailandda rejalashtirilgan raundning bekor qilinishiga olib keldi va seriyaning faqat ikkinchi yilgi oʻsishini chekladi. 2015-yil uchun rejalar sentyabr oyida boshlanadigan uchta poyga taqvimini oʻz ichiga oladi, keyin esa 2016-yilda bahorda birinchi poyga bilan besh raundgacha kengaytiriladi. Bir tur FIA Jahon chempionati bilan bir dam olish kunlarida boʻlib oʻtdi, u Le Mans Yevropa seriyasi va WeatherTech SportsCar chempionati bilan bir vaqtdagi poyga bahslari edi.
2016-yil oktyabr oyida Osiyo Le Mans seriyasi GT Asia Series bilan hamkorlikni eʼlon qildi. U yangi Michelin Asia GT Challengeni oʻz ichiga oladi, bu GT3 jamoalari uchun birlashtirilgan boʻlib, unda gʻolib 24 soatlik Le Manga taklifnoma oladi.
2020-yil yanvar oyida Osiyo qitʼasidan tashqaridagi birinchi poyga Le Mans seriyasi Avstraliyaning Tailem Bend Motorsport Parkida 4 soatlik The Bend nomi bilan mashhur trassada oʻtkazildi.
2021-yil 13-20-fevral mavsumida ushbu seriya Birlashgan Arab Amirliklarida Yaqin Sharq boʻylab oʻzining birinchi poygasini Dubay avtodromida ikki 4 soatlik Dubay poygasi va Yas Marinada ikkita 4 soatlik Abu Dabi poygasi bilan boshlandi. Oʻshandan beri chempionat toʻliq ushbu mamlakatda oʻtkazilib kelinmoqda.
Format[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qayta boshlangan Osiyo Le Mans seriyasi Yevropa Le Mans seriyasiga juda oʻxshash qoidalarga ega, jami toʻrtta sinf: LMP2, LMPC, GTC va GTC Am.
2009-yilda ishlab chiqarilgan nisbatan LMP1 va LMGT1 toifalari tushirildi. GTC klassi Super GT seriyali GT300 jamoalariga qoʻshimcha ravishda GT3 toifali avtomobillar uchun ochiladi. Barcha sinflar „Pro-Am“ toifasiga amal qiladi, har bir mashina kamida bitta havaskor haydovchini talab qiladi va har bir mashinada kamida bitta Osiyolik haydovchi boʻlishi kerak. LMP2 va GTC mavsumi chempionlari keyingi yilgi 24 soatlik Le Manga taklifnoma olishadi. Michelin shinalar seriyasining yagona yetkazib beruvchisi hisoblanadi.
2013-yilgi mavsumda SGT klassi faqat Super GTning GT300 sinfidagi barcha jamoalar uchun ochildi. U Super GT bilan bir xil avtomobil reglamentidan foydalangan va GT300 chempionatida ishtirok etgan. Bu klass faqat 2013-yilgi 3 soatlik Fuji poygasida qatnashgan.
2013-yil 20-aprelda katta poygalar uchun klass tarkibiga oʻzgartirishlar kiritildi. GTC FIA GT3 toifali avtomobillar uchun ochiqligicha qoldi, GTC Am esa Lamborghini Super Trofeo, Porsche Carrera Cup Asia, Ferrari Challenge Asia-Pacific, Audi R8 LMS Cup Asia va Lotus Cup Asia musobaqalarida qatnashgan poygachilar va jamoalar uchun sovrin sifatida taqdim etildi. Keyingi mavsumda sinf GT Am deb oʻzgartirildi.
2014-yilgi mavsumda CN guruhi 2013-yildan boshlab saralashsiz LMPC klassi oʻrniga seriyaga qabul qilindi. LM GTE, GTC va Super GT300 kabi grand tourer klasslari bitta GT sinfiga birlashtirildi.
2015-yilda mavsum formati ikki kalendar yilni qamrab olgan qishki formatga oʻzgartirildi. LMP3 klassi qoʻshildi. GT klassi GT va GT Am ga boʻlingan.
2016-17-yilgi mavsumda GT Cup klassi GT Am oʻrnini egalladi.
2017-18-yilgi mavsumda CN bekor qilindi va GT Am qaytib keldi.
2018-19-yilgi mavsumda ACOning 2017-yilgi qoidalariga binoan homologatsiya qilingan yangi LMP2 avtomobillari LMP2 klassiga, oldingi LMP2 avtomobillari esa yangi LMP2 Am klassiga mos edi.
GT Cup klassi 2019-20-yilgi mavsumda olib tashlanadi.
ACOning II avlod 2020 reglamenti Ligier, ADESS, Ginetta va Duqueine Engineering kabi ishlab chiqaruvchilarning LMP3 avtomobillari endi 2021-yil mavsumidan boshlab seriyalarda qatnashish huquqiga ega edi. Taqvim davom etayotgan COVID-19 pandemiyasi tufayli 2015-16 yilgi mavsumda ikki kalendar yilni qamrab olmasdan, yillik formatga qaytdi.
Chempionlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Avtopoygachilar[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Mavsum | Toifa | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | LMP1 | LMP2 | GT1 | GT2 | ||
Christophe Tinseau Shinji Nakano
|
Jacques Nicolet Matthieu Lahaye Richard Hein
|
Atsushi Yogo Hiroyuki Iiri
|
Dominik Farnbacher Allan Simonsen
| |||
| 2013 | LMP2 | GTE | GTC | |||
 David Cheng
|
Naoki Yokomizo Akira Iida Shogo Mitsuyama
|
 Andrea Bertolini Michele Rugolo Steve Wyatt
| ||||
| 2014 | LMP2 | CN | GT | |||
| David Cheng Ho-Pin Tung
|
 Kevin Tse
|
 Jun San Chen Tatsuya Tanigawa
| ||||
| 2015-16 | LMP2 | LMP3 | CN | GT | GT Am | |
| Nicolas Leutwiler
|
David Cheng Ho-Pin Tung
|
 Denis Lian Giorgio Maggi
|
Weng Sun Mok Rob Bell Keita Sawa
|
 Paul Ip
| ||
| 2016-17 | LMP2 | LMP3 | CN | GT | GT kubogi | |
| Andrea Roda
|
Nigel Moore Phil Hanson
|
Kenji Abe Akihiro Asai Qin Tianqi Tira Sosothikul Medhapan Sundaradeja
|
Michele Rugolo
|
Takuma Aoki Shinyo Sano
| ||
| 2017-18 | LMP2 | LMP3 | GT | GT Am | GT kubogi | |
| Harrison Newey Stéphane Richelmi Thomas Laurent
|
Guy Cosmo Patrick Byrne
|
 Jesse KrohnAndoza:Country data TAI Jun-San Chen |
Max Wiser Weian Chen
|
 Will Bamber Graeme Dowsett
| ||
| 2018-19 | LMP2 | LMP2 Am | LMP3 | GT | GT Am | GT kubogi |
| Paul di Resta Phil Hanson
|
Kang Ling Darren Burke Miro Konopka
|
 Jakub Smiechowski Martin Hippe
|
James Calado Kei Cozzolino Takeshi Kimura
|
Max Wiser
|
Philippe Descombes Benny Simonsen
| |
| 2019-20 | LMP2 | LMP2 Am | LMP3 | GT | GT Am | |
James French Roman Rusinov Léonard Hoogenboom
|
Cody Ware
|
Colin Noble Tony Wells
|
 Marcos Gomes
|
Li Lin Zhiwei Lu
| ||
| 2021 | LMP2 | LMP2 Am | LMP3 | GT | GT Am | |
 René Binder Ferdinand von Habsburg Ye Yifei
|
 Andreas Laskaratos Dwight Merriman Kyle Tilley
|
Wayne Boyd Manuel Maldonado Rory Penttinen
|
Ralf Bohn Alfred Renauer Robert Renauer
|
Christian Hook Patrick Kujala Manuel Lauck
| ||
| 2022 | LMP2 | LMP2 Am | LMP3 | GT | GT Am | |
| Matt Bell Ben Hanley Rodrigo Sales
|
David Droux Sébastien Page Eric Trouillet
|
Christophe Cresp Antoine Doquin Steven Palette
|
Ben Barnicoat Brendan Iribe Ollie Millroy
|
Mikaël Grenier Ian Loggie Valentin Pierburg
| ||
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Planetlemans.com Series Update. „Asian Le Mans Series: The latest news“. Planetlemans.com (4-avgust 2009-yil). Qaraldi: 4-avgust 2009-yil.
- ↑ John Dagys Update. „LE MANS: Asian Le Mans Series Relaunched“. Speedtv.com (14-iyun 2012-yil). 18-iyun 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-iyun 2012-yil.
- ↑ „Super GTs will be eligible for the inaugural Asian Le Mans Series in 2013“. Autosport.com. Haymarket Publications (20-avgust 2012-yil). Qaraldi: 21-avgust 2012-yil.