Ozarbayjon — Gretsiya munosabatlari
 | |
 Ozarbayjon |
 Gretsiya |
Sovet Ittifoqidan mustaqillikka erishgan Ozarbayjonni Gretsiya 1991-yil 31-dekabrda tan oldi. Diplomatik munosabatlar 1992-yilda oʻrnatilgan. Gretsiyaning Bokudagi elchixonasi 1993-yilning bahorida ochilgan. Ozarbayjonning Afinadagi elchixonasi 2004-yil avgust oyida ochilgan.
Har ikki davlat Yevropa Kengashi, Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti (YXHT) va Qora Dengiz Iqtisodiy Hamkorlik Tashkiloti (BSEC)ning toʻlaqonli aʼzolaridir. Gretsiya Ozarbayjondan gazni toʻgʻridan-toʻgʻri import qilishni istagan Yevropa Ittifoqiga aʼzo birinchi davlat edi[1]. Ikki davlat savdo-sotiq, madaniyat va iqtisod sohalarida mustahkamlangan yaqin munosabatlarga ega. Ozarbayjondagi yunon diasporasi Bokuda toʻplangan va 250-300 ga yaqin kishini tashkil etadi, ularning aksariyati XIX asr oxiri va XX asr boshlarida Ozarbayjonga koʻchib kelgan Kichik Osiyoning Qora dengiz boʻyi yunonlarining avlodlaridir.
Biroq, Gretsiya va Armaniston oʻrtasidagi harbiy sheriklik va shu bilan birga Turkiya va Ozarbayjon oʻrtasidagi yaqin aloqalar va ittifoqchilik tufayli ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar uzoqlashgan va bir necha marta millatchilik tangliklari boʻlgan[2].
Siyosiy va tijorat munosabatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ozarbayjon va Gretsiya xalqlari ikki tomonlama, diplomatik aloqalarni davom ettirmoqda. Har bir davlatning elchixonasi: Afinada Ozarbayjon va Bokuda Gretsiya elchixonasi mavjud. 2009-yilning fevral oyida Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev ikki tomonlama munosabatlarni rivojlantirish maqsadida Gretsiyaga tashrif buyurdi[3]. Davlat rahbari Gretsiya prezidenti Karolos Papulyas, shuningdek, Gretsiya Bosh vaziri Kostas Karamanlis bilan uchrashdi. Rasmiylar oʻrtasidagi uchrashuvda ikki davlat Ozarbayjon gazini Gretsiyaga olib kirish uchun yaqinroq hamkorlik qilishlari kerak, deb kelishib oldilar[4][5].
O‘tgan davrda ikki davlat neft sanoati bo‘yicha ko‘plab bitimlar tuzgan. 2007-yilda Gretsiya taraqqiyot vaziri Dimitris Siufas Bokuda boʻlganida tabiiy gaz va neft sohalarida „hamkorlik memorandumi“ni imzoladi[6][7]. Sioufas ushbu memorandumni „ikki davlatning iqtisodiy va energetika aloqalarida yangi sahifa“ deb atadi. Tovar aylanmasi hajmi (million dollar)
| Yil | Ozarbayjonga Eksport |
Ozarbayjonga import |
Savdo aylanmasi miqdori |
|---|---|---|---|
| 2009[8] | 185 000 | ||
| 2010 | 267 000 | ||
| 2012 | 800 000 | ||
| 2016 | 16 000 | ||
| 2020[9] | 523 303,24 | 13 662,53 | 536 965,77 |
| 2021[10] | 415 415,95 | 20 345,04 | 435 760,99 |
Inson huquqlari boʻyicha hamkorlik
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gretsiya parlamenti deputati Elza Papadimitriu Yevropa Kengashi Parlament Assambleyasining Huquqiy masalalar va inson huquqlari qo‘mitasi aʼzosi sifatida Ozarbayjonga tashrif buyurdi. tashrif davomida Papadimitriuga o‘zining hamkasbi O‘qtay Asadov Ozarbayjon parlamenti raisi va Adliya vaziri Fikrat Mammadov hamda huquqni muhofaza qilish bo‘limi boshlig‘i Fuad Alasgarov hamrohlik qilishdi[11]. Yakunda Papadimitriu Diniy tashkilotlar bo‘yicha davlat qo‘mitasi raisi Hidoyat O‘rujov bilan seminarda ishtirok etdi[12].
Turizm
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nyu-Yorkdagi uchrashuvda Gretsiya tashqi ishlar vaziri Dimitris Avramopulos Elmar Mammadyarovga Ozarbayjon bilan turizm sohasida hamkorlikni rivojlantirishdan manfaatdor ekanligini bildirdi. Gretsiyaga tashrif buyuruvchi ozarbayjonlik sayyohlar soni tez sur’atlar bilan oʻsib bormoqda, 2011-yilda 225 000 dan oshdi, eng mashhur yoʻnalish Santorini boʻldi[13].
Diplomatiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Greece „wants to be first“ EU member to directly import Azeri gas
- ↑ „Greece And Armenia Strengthen Military Ties“ (en-US). Greek City Times. Qaraldi: 2022-yil 5-aprel.
- ↑ „Azerbaijan, Greece aim to boost relations“. Southeast Europe Times (2009-yil fevral). Qaraldi: 2009-yil 25-aprel.
- ↑ „Greece, Azerbaijan to work closer on energy security“. EUbusiness (2009-yil fevral). 2009-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 25-aprel.
- ↑ „Azerbaijan plans to export gas to Europe via Greece: Azerbaijani president“. Trend Capital (2009-yil 16-fevral). Qaraldi: 2009-yil 25-aprel.
- ↑ „Greece, Azerbaijan sign energy cooperation memorandum“. Athens News Agency. 2011-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 25-aprel.
- ↑ „Greece and Azerbaijan sign energy cooperation agreement“. Journal of Turkish Weekly (JTW) (2007-yil avgust). 2011-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 25-aprel.
- ↑ 1news. „Посол Рахман Мустафаев: «Греция поддерживает суверенитет и территориальную целостность Азербайджана»“. www.1news.az. 2019-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-iyun.
- ↑ „Внешняя торговля Азербайджана 2020“ (az). Статистический Комитет АР Официальный сайт.
- ↑ „Внешняя торговля Азербайджана 2021“ (az). Статистический Комитет АР Официальный сайт.
- ↑ Trend.Az. „Azerbaijani justice minister meets PACE committee chairperson“ (en). Trend.Az (2011-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 5-dekabr.
- ↑ „COUNCIL OF EUROPE WELCOMES AZERBAIJAN'S ACHIEVEMENTS“. www.jlc.gov.az. 2014-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 5-dekabr.
- ↑ „AtaTravel Partners with Greek Tourism Company in Azerbaijan | GreekReporter.com“. 2012-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 18-dekabr.