Oziq-ovqat xavfsizligi bo‘yicha Islom tashkiloti

Oziq-ovqat xavfsizligi bo‘yicha Islom tashkiloti (OXBIT) (arab. . المنظمة الإسلامية للأمن الغذائي, ingl. Islamic Organization for Food Security, frans. L’Organisation Islamique pour la Sécurité Alimentaire) xalqaro hukumatlararo tashkilot bo‘lib, uning vazifasi mamlakatlarda oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashdir.

Vazifasi

IOFSning asosiy vazifasi ishtirokchi mamlakatlarda oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashdan iborat. Asosiy vazifalari quyidagilarni tashkil etadi:

Ishtirokchi davlatlarga sifatli qishloq xo‘jaligi, qishloq taraqqiyotini rivojlanishi, oziq-ovqat xavfsizligi va biotexnologiyaning turli jihatlari bo‘yicha tajriba va texnik yordam ko‘rsatishni taqdim etish;
zarur insonparvarlik yordamini aniqlash va ko‘rsatish, shu jumladan oziq-ovqat zahiralarini yaratish maqsadida aʼzo mamlakatlarda oziq-ovqat xavfsizligini baholash va monitoring qilish;
aʼzo mamlakatlarda qishloq xo‘jaligini rivojlantirish va oziq-ovqat xavfsizligini yaxshilash uchun moliyaviy va qishloq xo‘jaligi resurslarini safarbar qilish va boshqarish;
cho‘lga aylanish, o‘rmonlarni kesish, eroziya va sho‘rlanish bilan bog‘liq muammolarni hal qilish;
Yagona qishloq xo‘jaligi siyosatini muvofiqlashtirish, shakllantirish va xizmat ko‘rsatish, shu jumladan tegishli texnologiyalarni uzatish va umumiy ovqatlanish tizimini boshqarish.

Tarixi

2011-yilning 28-30-iyun kunlari Ostona shahrida Islom hamkorlik tashkiloti Tashqi ishlar vazirlari kengashining 38-majlisi bo‘lib o‘tadi va Qozog‘iston Respublikasi IHT raislik vazifalarini o‘z zimmasiga oladi.

Sessiya ochilishida Qozog‘iston Respublikasi Prezidenti Nursulton Nazarboyev shtab-kvartirasi Qozog‘istonda oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi va eksport qiluvchi davlat sifatida IHT doirasida oziq-ovqat xavfsizligi tashkilotini yaratishni taklif qiladi. IHTga aʼzo davlatlar Qozog‘iston taklifini bir ovozdan qo‘llab-quvvatlaydi.

„Oziq-ovqat xavfsizligi bo‘yicha islom tashkiloti“ (OXBIT) nomi va ushbu muassasaning Nizomi Ostona shahrida bo‘lib o‘tgan IHTga aʼzo davlatlar ekspertlarining hukumatlararo yig‘ilishida (2013-yil 11-12-iyun) shakllantirilgan.

2013-yilning 9-11-dekabr kunlari Gvineya poytaxti Konakri shahrida o‘tkazilgan Vazirlar kengashining 40-sessiyasida IHTga aʼzo 19 ta davlat OXBIT Nizomini imzoladi.

2016-yil 28-aprelda Oziq-ovqat xavfsizligi va qishloq xo‘jaligini rivojlantirish bo‘yicha 7-Vazirlar anjumani bilan birgalikda IOFS Bosh Assambleyasining birinchi yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Qozog‘iston IOFS Bosh Assambleyasi raisi Kot-d’Ivuar va Falastin o‘rinbosarlari saylanadi. IOFS Bosh Assambleyasi chog‘ida Ijroiya kengashi raislari (Saudiya Arabistoni) va aʼzolari (Qozogʻiston, Burkina-Faso, Niger, Turkiya, Bangladesh, Sudan) saylanadi.

Ikkinchi Bosh Assambleya 2019-yil 27—29-avgust kunlari Jidda shahrida bo‘lib o‘tadi. Bosh Assambleyaga Saudiya Arabistoni rais, Tojikiston va Gambiya rais o‘rinbosarlari, Qozog‘iston maʼruzachi etib saylandi. Qozog‘iston, Saudiya Arabistoni, BAA, Burkina-Faso, Gambiya, Bangladesh va Turkiya qishloq xo‘jaligi vazirliklari vakillari IOFS Ijroiya kengashi aʼzolari etib tayinlanadi. Forum yakuniga ko‘ra Qozog‘iston vakili Yerlan Baydaulet tashkilot bosh direktori etib saylanadi. Shu bilan birga Nigeriya IOFS Nizomini imzoladi va Oziq-ovqat xavfsizligi bo‘yicha Islom tashkilotining 34-aʼzosiga aylandi.

2021-yilda Qozog‘iston IOFS raisi bo‘ladi.^[1]

Tuzilmasi

Bosh Assambleya

Bosh Assambleya Tashkilotning umumiy siyosatini ishlab chiqadi; byudjetni tasdiqlaydi, tashkilotning moliyaviy siyosati va umumiy ish dasturini, shuningdek ushbu dasturni amalga oshirish usullarini belgilaydi va nazorat qiladi; Bosh Assambleya raisini; bosh direktorni; teng huquqli geografik vakillik asosida Ijroiya kengashi raisi va aʼzolarini saylaydi. Bosh Assambleya tegishli aʼzo davlatlar tomonidan tayinlanadigan vazirlar yoki ularning vakillaridan iborat. Bosh Assambleya navbatdagi sessiyalarni yiliga bir marta o‘tkazadi.

Ijroiya kengashi

Ijroiya kengashi 8 aʼzodan, shu jumladan rais ham kiradi. Aʼzolar Bosh Assambleya tomonidan 3 yil muddatga bir marta uzaytirish imkoniyati bilan saylanadi. Tashkilotning shtab-kvartirasi joylashgan mamlakat doimiy aʼzo hisoblanadi, Bosh direktor uchun bitta o‘rin ajratiladi. Ijroiya kengashi:

Tashkilotning umumiy siyosatiga muvofiq Tashkilotning turli organlarining samarali ishlashini taʼminlaydi;
majlislar (sessiyalar, ishchi guruhlar va ekspert guruhlari) umumiy jadvalini tasdiqlaydi;
aʼzo davlatlar va Bosh direktor bilan kelishilgan holda navbatdagi va navbatdan tashqari sessiyalar uchun vaqtinchalik kun tartibini tayyorlaydi;
zaruratga qarab Ixtisoslashtirilgan qo‘mitalarini tuzadi va ularning kun tartibini tayyorlaydi, ularning aʼzolari va ish tarkibini belgilaydi;
Bosh Assambleyaga Tashkilot organlari faoliyati to‘g‘risida batafsil hisobotlar taqdim etadi;
Bosh Assambleya, Ijroiya Kengashi qarorlari va ichki tartib qoidalariga muvofiq Tashkilot faoliyatini nazorat qiladi va vazifalarini bajarilishini taʼminlaydi;
oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi sohasida ilmiy, texnologik, ijtimoiy va iqtisodiy tadqiqotlar olib boradi va ularga rahbarlik qiladi;
qishloq xo‘jaligi jarayonlarini modernizasiya qilish va tashkilot salohiyatini oshirishga ko‘maklashadi;
aʼzo davlatlarning qishloq xo‘jaligini sifatli rivojlantirish va oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlash uchun moliyaviy va qishloq xo‘jaligi resurslarini safarbar etish va boshqarishni amalga oshiradi;
mikromoliyaviy loyihalar, imkoniyatlarni kengaytirish, transchegaraviy loyihalar va islom moliya mahsulotlaridan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish orqali qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat xavfsizligiga IHT ichidagi investisiyalarni rag‘batlantiradi;
Tashkilot maqsadlariga erishish uchun oziq-ovqat va oziq-ovqat xavfsizligi sohasida tegishli milliy va mintaqaviy loyihalar, xalqaro dasturlar, huquqiy va boshqa normativ hujjatlarni ishlab chiqadi va amalga oshiradi.

Kotibiyat va Bosh direktor

Kotibiyat Bosh direktor va rasmiy xodimlardan tashkil topib, ular doimiy shtab-kvartirada va tashkil etilishi mumkin bo‘lgan boshqa bo‘linmalarda faoliyat yuritishadi.

Bosh direktor Bosh Assambleya tomonidan to‘rt yil muddatga tayinlanadi, uzaytirish imkoniyati bilan bir muddatga saylanadi.

Boshqa qolganlar qatorida, Bosh direktor: yillik byudjet hisobotini tayyorlaydi; Kotibiyat faoliyati to‘g‘risida har yili Ijroiya kengashi Kotibiyatiga hisobot taqdim etadi; Tashkilotning moliyaviy ahvoli qoidalariga muvofiq Tashkilotning mablag‘lari va uning xarajatlari uchun javobgardir va hokazo.