Terenkoʻl (tuman)
| tuman | |
|---|---|
| Tarkibida | Pavlodar viloyati |
| Maʼmuriy markazi | Qashir |
| Asos solingan sanasi | 1938-yil |
| Akim | Quljan Nurlan Muqatayevich |
| Rasmiy tillar | qozoq, rus |
| Aholi (2012) | 21 291[1] |
| Zichligi | 1,9 kishi./km² |
| Millatlar tarkibi |
Ruslar - 43,16% Qozoqlar - 39,39% Olmonlar - 7,97% Ukrainlar - 5,98% Beloruslar - 0,98% Tatarlar - 0,66%[1] |
| Dinlar tarkibi | Xristianlar, musulmonlar |
| Maydoni | 6,8 ming km² |
| Vaqt mintaqasi | UTC+6 |
| Telefon kodi | +7 71833[2] |
| Pochta indeksi | 140600-140612[3] |
| Avtomobil raqami kodi | S, 14 |
| Xaritada | |
 | |
| 53°13′12″N 76°23′24″E / 53.22000°N 76.39000°E | |
Qashir tumani — Pavlodar viloyatidagi tuman. 1938-yili tashkil topgan. Tumanning maʼmuriy markazi — Qashir (Terenkoʻl) qishlogʻi, viloyat markazi sanalmish Pavlodar shahridan 112 km uzoqlikda joylashgan.
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoli-gʻarbida Jelezin tumani bilan, shimoliy-sharqida — Novosibirsk viloyatining Karasuk tumani bilan, sharqida — Uspen tumani bilan, janubiy va janubiy-sharqida — Pavlodar tumani bilan chegaradosh. Gʻarbida tumanniy tabiiy chegarasi Irtish daryosi boʻlib hisoblanadi. Tuman hududidan Pavlodar — Omsk, Qashir — Kupino avtomobil yoʻllari oʻtadi.
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Iqlimi keskin kontinental. Yanvar oyining oʻrtacha harorati − 18º-19 °C, iyulniki — +20º+21 °C. Yogʻingarchilikning yillik miqdori 250–300 mm tashkil qiladi.
Aholisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tuman aholisi 1999-yilgi sanoq boʻyicha — 31,7 ming kishini, 2012-yili — 21,291 ming kishini tashkil qildi. 1999-yili aholining oʻrtacha zichligi — 4,66 kishi/km², 2012-yili esa — 3,13 kishi/km² boʻldi. Tuman aholisining milliy tarkibi (1-yanvar 2012-yil)[4]
- ruslar — 9 190 kishi (43,16 %)
- qozoqlar— 8 388 kishi (39,39 %)
- ukrainlar — 1 274 kishi (5,98 %)
- olmonlar — 1 698 kishi (7,97 %)
- beloruslar — 210 kishi (0,98 %)
- tatarlar — 141 kishi (0,66 %)
- boshqalari — 390 kishi (1,83 %)
- Umumiy — 21,291 kishi (100,00 %)
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1928-yil 17-yanvarda Fyodorov tumani tashkil topdi, uning nomi 1928-yili 23-iyunda Maksimo-Gorkov tumani boʻlib oʻzgartildi. Qashir tumani Qozoq KSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1963-yilgi 2-yanvardagi farmoniga binoan Maksimo-Gorkiy tumanining parchalanishi bilan, shuning hududida Qashir tashkil topdi.
Hududiy boʻlinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tuman tarkibida 14 ta qishloq mavjud: Qashir, Bayqonis, Beregovoy, Beryozovskiy, Bobrovskiy, Vernenskiy, Voskresenskiy, yangiqurulish, Ivanovskiy, Kalinovskiy, Kommunarskiy, oktabrskiy, Peschanskiy, Fyodorovskiy.
Ijtimoiy soha
[tahrir | manbasini tahrirlash]Taʼlim
[tahrir | manbasini tahrirlash]2012-yil oʻquv yilida 31 ta umumiy bilim beruvchi maktablar, 3 ta maktabgacha boʻlgan mahkamalar va 2 ta kasb-hunar maktabkar faoliyat yuritmoqda.
Tibbiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tumanda Qashir markaziy tuman kasalxonasi faoliyat yuritadi, bosh shifokor Amirqan Turgʻildinov.
Madaniyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]1934-yildan buyon tuman „Zarya“ nashri chiqariladi. Tumanda tarixiy haykallar ham mavjud: Kengash Ittifoqining qahramoni A.N. Yelginning haykali, 1964-y, Qashir qishlogʻi
- XIX a. oxirlaridagi A.N. Yelginning uyi, Qashir qishlogʻi
- Mehnat monumenti, DT-54 traktori , 1979-yilgi GAZ-AA avtomashinasi, Berezovka qishlogʻi
Taniqli shaxslar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kengash Ittifoqining qahramonlari: A. N. Yolgin, M. M. Kataev, V. V. Stepanenko, Q. M. Suragʻanov ; Sotsialist Mehnat fahriylari: J. Abilqayirov, N. Aljanov, V. S. Vidrin, Z. A. Jukov, D. S. Kozolup, T. I. Raxmanin, P. S. Ryabova, N. M. Sokolov.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Департамент статистики Павлодарской области, 2013-04-06da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-11-21
- ↑ „Pavlodar viloyatining telefon kodlari“. 2013-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 9-dekabr.
- ↑ „Почтовые индексы Казахстана“. 2011-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 21-noyabr.
- ↑ Departament statistiki Pavlodarskoy oblasti, 2013-04-06da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-11-21
