Kontent qismiga oʻtish

Rasht (Eron)

Koordinatalari: 37°16′28″N 49°35′20″E / 37.27444°N 49.58889°E / 37.27444; 49.58889
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Rasht

forscha: رشت
Rašt
Shahar
37°16′28″N 49°35′20″E / 37.27444°N 49.58889°E / 37.27444; 49.58889
Mamlakat Eron
uston Gilon
shahriston Rasht
baxsh Markaziy tuman
Hukumat
 • Hokim Rahim Shugʻiy [1]
Maydon 95 km2 (37 kv mi)
Rasmiy til(lar)i fors tili
Aholisi
 (2016)
 679 995[2]
Vaqt mintaqasi UTC+3:30
Telefon kodi +98
Rasht xaritada
Rasht
Rasht

Rasht (forscha: رشت Rašt) — Erondagi shahar. Gilon ostonining maʼmuriy markazi. Aholisi 418 ming kishidan ziyod (1990-yillar oxiri). Avtomobil yoʻllari orqali Tehron shahri va Kaspiy dengizi sohilidagi hududlar bilan bogʻlangan. Ipakchilik markazi (14-asrdan). Toʻqimachilik, oziq-ovqat (jumladan, tamaki, choy), yogʻochsozlik, elektrotexnika, oyna-shisha sanoati korxonalari bor. Hunarmandchilik (metall, yogʻoch oʻymakorligi, badiiy kashtachilik) rivojlangan[3].

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholisi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aholining oʻsishi
YilAholi±% y.oʻ.s.
1986290,897—    
1996417,748+3.69%
2006551,161+2.81%
2011639,951+3.03%
2016679,995+1.22%
manba:[4]

Rasht shahri mamlakatning shimolidagi aholisi eng koʻp shahar va Eronning metropolislaridan biri hisoblanadi.

2006-yilgi Milliy aholini roʻyxatga olish vaqtida shahar aholisi 159 983 xonadonda yashovchi 551 161 kishini tashkil qilgan[5]. 2011-yilgi aholini roʻyxatga olishda 204 054 ta xonadondan iborat 639 951 kishi bor edi[6]. 2016-yilgi aholini roʻyxatga olish vaqtida 228 142 ta xonadonga boʻlingan 679 995 kishi istiqomat qilgan[2].

Tili

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasht aholisi asosan gilyanlar (98/2%) boʻlib, ular gʻarbiy gilyaniy tilining rashtiy shevasida gaplashadi[7][8][9][10] [11] [12].

Madaniyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasht aholisi sanʼatga, oziq-ovqat va kiyim-kechaklarga koʻp pul sarflaydi. Ular boʻsh vaqtlarini kinoteatrlar, sanʼat koʻrgazmalari, musiqa konsertlari, shaharda yiliga koʻp oʻtkaziladigan xalqaro kitob yarmarkalariga borish bilan oʻtkazadilar. Shuningdek, munitsipalitet yoshlarni sogʻlom va bunyodkorlik faoliyatiga jalb qilish uchun sport, madaniy yoki axborot texnologiyalari boʻyicha musobaqalarni tashkillashtiradi. Eng sevimli tanlov bu har yili eng yaxshi yosh blogerlarni taqdirlaydigan yillik blogerlik tanlovidir.

Rasht Eron tarixida muhim rol oʻynagan. Bu Eronning Rossiya va Yevropaga kirish eshigi edi, shuning uchun u gʻarbiy meʼmorchilik taʼsirida boʻlgan. Eronning birinchi ommaviy kutubxonasi shu yerda qurilgan va u Eronda qizlarning maktabga borishiga ruxsat berilgan birinchi shahar edi.

Eronning Isfahon va Rasht shaharlari 2015-yil 11-dekabrda YuNESKOning ijodiy shaharlar tarmogʻiga qabul qilindi. Isfahon oʻzining ijodiy hunarmandchiligi va xalq amaliy sanʼati va Rashtning oʻziga xos gastronomiyasi tufayli roʻyxatga olingan[13]. Rasht kashtachiligi shahar va Gilon viloyatiga xos hunarmandchilik va sanʼatdir[14][15].

2015-yilning 4-yanvarida Rasht 4500 yildan koʻproq vaqt oldin Gilonning siyosiy markazi sifatida tanlangan. Oʻshanda 4-yanvar sanasi mamlakatning rasmiy taqvimiga Rasht kuni sifatida kiritilgan.

Oshxonasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasht aholisining asosiy oziq-ovqatlari turli xil baliqlardir. Mirzoqosimi, vavishka (haggisning bir turi), nargiziy, bagʻala gʻatogʻi va ashpal (ikra) ham mashhur mahalliy taomlardir. Rashteh xoshkar mashhur shirinlik hisoblanadi. Zaytun parvardeh — zaytun va anordan tayyorlanadigan delikatesdir, bu shaharda mashhur ziravor hisoblanadi[16].

Rose de Rescht

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Rosa 'de Reschtʼ

Rosa 'de Reschtʼ, koʻplab eski bogʻ atirgullari kabi, qiziqarli tarixiy voqeani taqdim etadi. Eronda paydo boʻlgan bu nav haqida 19-asr oxirida Angliyada xabar berilgan, ammo keyin u unutilgan. 1945-yilda Miss Nensi Lindsi tomonidan Eronning ustonlaridan birining markazi Rasht yaqinida qayta kashf etilgan va Buyuk Britaniyaga qaytarilgan va u yerda 1950-yillarda qaytadan taqdim etilgan. Bugungi kunda u koʻplab sovrinlarni qoʻlga kiritib, Viktoriya sinfida namoyish etilmoqda[17].

Qardosh shaharlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasht quyidagi shaharlar bilan birodarlashgan[18]:

Vikiomborda Rasht (Eron)
haqida turkum mavjud

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „خبرگزاری فارس - رحیم شوقی رسماً شهردار رشت شد“. خبرگزاری فارس (2023-yil 4-may).
  2. ↑ 2,0 2,1 „Census of the Islamic Republic of Iran, 1395 (2016)“ (fa) (Excel). AMAR. The Statistical Center of Iran. 2019-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-dekabr.
  3. ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
  4. ↑ „Iran: Provinces, Major Cities & Towns - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information“. www.citypopulation.de.
  5. ↑ „Census of the Islamic Republic of Iran, 1385 (2006)“ (fa) (Excel). AMAR. The Statistical Center of Iran. 2011-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-sentyabr.
  6. ↑ „Census of the Islamic Republic of Iran, 1390 (2011)“ (fa) (Excel). Syracuse University. The Statistical Center of Iran. 2023-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-dekabr.
  7. ↑ Jahangiri, Dr. Nader. گویش گیلکی لاهیجان (Persian). Iran: Tokyo University of Foreign Studies. 
  8. ↑ Resaei, Ayoub (2006), گویش گیلکی فومنات [Foumani Dialect of Gilaki] (Persian), Iran: Allameh Tabataba'i University, 65-bet{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language ()
  9. ↑ Sotoudeh, Manouchehr. فرهنگ گیلکی (Persian, Gilaki). Iran: فرهنگ ایلیا, 1953 — 17, 18-bet. 
  10. ↑ Shokri, Giti. گویش رامسری (Persian). Iran: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, 2006 — 14-bet. 
  11. ↑ „Glottolog 4.6 - Western Gilaki“.
  12. ↑ „Gilaki“.
  13. ↑ „Iran attends UNESCO annual assembly on creative cities“. Tehran Times (2017-yil 4-iyul).
  14. ↑ „رشتی‌دوزی از لوازم خانه تا لباس“ [Embroidery from home appliances to clothes]. Modefasl.ir (2015-yil 21-noyabr). 2015-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  15. ↑ „رشتی دوزی و چموش دوزی هنرهای بومی "استان گیلان"“ [Rashti Embroidery and Chamush Embroidery of local arts "Gilan province"] (fa). Young Journalist Club (YJC) (2014). Qaraldi: 2022-yil 15-mart.
  16. ↑ „Gilan food tourism hub“. iran-daily.com (2014-yil 31-avgust). Qaraldi: 2017-yil 16-iyun.
  17. ↑ „History of Rose de Rescht Rose“. scvrs.homestead.com.
  18. ↑ „About city“. gums.ac.ir. Guilan University of Medical Sciences. 2017-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-may.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]



"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Rasht_(Eron)&oldid=5313104" dan olindi