Stilbit

Zichligi	2,2 g/sm³
singoniyasi	Моноклинная
	Stilbit

Stilbit — natriy va kaltsiyning suvli alyumosilikati, zeolitlar oilasiga tegishli mineral. Kimyoviy tarkibi juda oʻzgaruvchan boʻlib, NaCa₄(Si₂₇Al₉)O₇₂28H₂O formulasi bilan ifodalanadi. Bu past haroratli mineral boʻlib, tabiatda, odatda, vulqon otilishidan soʻng paydo boʻlgan gʻovaklar, yoriqlar va boʻshliqlarda zeolit va xalsedon guruhlariga tegishli boshqa minerallar bilan birga uchraydi.

Nomining etimologiyasi

Nomlanishi yunoncha "stilbe" — "oyna", "porlash" soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, mineralning kuchli shishasimon yoki marvaridsimon porlashi bilan bogʻliq. "Stilbit" atamasi ilk marotaba 1796-yili fransuz kristallshunosi R.J.Gayuy tomonidan fanga kiritilgan. 1997-yili Xalqaro Mineralogiya Uyushmasi tavsiyasiga koʻra, "stilbit" nomiga uning tarkibida ustunlikka ega kationning timsoli qoʻshila boshlandi.

Tavsifi

Rangi oq, och pushti, kulrang, sargʻish yoki shaffof rangsiz tusli. U sariq va och jigarrangdan toʻq jigarrang va zargʻaldoq-qizil ranggacha oʻzgarishi mumkin. Ketma-ketlikda yoki plastinali uslubda birikkan kristallar koʻrinishida hosil boʻladi. Koʻpincha xochsimon kesishgan holda egizak va toʻrtizaklar shaklida uchraydi.

Yoʻldosh minerallari: kvarts, epidot, prenit, kaltsit, xalsedon, seolitlar, adulariya .

Konlar manzillari

Stilbitning eng yaxshi namunalari Hindistonda, Bombay chetlaridagi bazalt konlarida qazib olinadi. Rossiyada stilbit Krasnoyarsk oʻlkasida (Nidim, Amudixa va b.) uchraydi. Uning Uralda (Zaplotniy Kamen va b.) Zabaykaliya (Klichka), Kamchatka, Yakutiya, Primorya oʻlkasida ham konlari topilgan. Shuningdek, Qrimda, masalan, Qoratogʻda ham uchraydi.

Ilova

Sanoatda gazlar va suyuqliklar uchun tabiiy filtr sifatida keng qoʻllanadi. Bundan tashqari, baʼzi kimyoviy unsurlarni, ayniqsa kaltsiy va magniy kabi ayrim kimyoviy unsurlar va moddalarni oʻziga torta olish xususiyatiga koʻra neft toʻkilishining oqibatlarini bartaraf etish va uning yoyilishini cheklashda ishlatiladi. Shuningdek, suvni yumshatish uchun ham ishlatiladi.

Adabiyotlar

Mala Girnicha entsiklopediyasi: 3 jildda / tahrir uchun. V. S. Biletskiy. — Donetsk: Donbas, 2004-yil. — ISBN 966-7804-14-3.
Slaughter, M. (1970), stilbitning kristalli tuzilishi: American Mineralogist: 55: 387-397.
Cruciani, G., G. Artioli, A. Gualtieri, K. Stahl va JC Hanson (1997), sinkrotron rentgen kukunlari diffraktsiyasidan foydalangan holda stilbitning dehidratsiya dinamikasi: Amerika Mineralogist: 82: 729-739.
Cruciani, G., G. Artioli, A. Gualtieri, Acta Crystallographica: B27: 833-841.
Bulletin de Mineralogie: 101: 368-375.
Mineralogical jurnali (1998): 62: 555.