Turka

Turka (shuningdek jezva^[1]: turkcha: Cezve, arabcha: جذوة -choʻmich shaklidagi idish boʻlib, turkcha (sharqona) kofe damlash uchun moʻljallangan. Anʼanaviy turka misdan quyilib tayyorlanadi.

Dunyoning koʻplab mamlakatlarida, shu jumladan Amerika Qoʻshma Shtatlarida turka Ibrik (arabcha: دلة, qadimgi. forscha. āpraiča: āp — suv va raiča — quyish) deb ataladi.

Turkada qaynatilgan qahva boy taʼmga va erimaydigan zarrachalarga (quyqa) ega boʻladi. Ichimlik qovurilgan qahva donalaridan tayyorlanganiga qaramay, deyarli barcha moddalarni oʻzida saqlab qoladi.

Turkada qaynatilgan qahva — qahva tayyorlashning eng qadimgi usullaridan biridir. Shuning uchun ham sharqona qahvaning retseptlari juda koʻp: ular qoʻshimcha ingredientlardan foydalanish, tayyorlash texnologiyasi va ichimlikni dasturxonga tortishda farq qilishi mumkin. Eriydigan qahva turkada tayyorlash uchun moʻljallanmagan.

Srjep

Armanch turka srjep (yoki serchep) (armancha: Սրճեփ) deb ataladi. Srjep — tumshugʻi bukilgan va uzun tutqichli konussimon idish^[2].

Srjepni tayyorlash uchun u birinchi navbatda teskari siqib chiqariladi — ogʻzining toraygan qismiga emas, balki keng tomoni bilan. Aylanayotgan mis yoki kupronikel qorishmasi qolipga yaxshi bosim bilan bosiladi, shundan soʻng konus teskari buriladi, u yerda hosil boʻlgan pastki qismi tor qismdan kesiladi va alohida tayyorlangan pastki qismga yelimlanadi^[2]. Mis yoki kupronikel qutisi qoliplangandan soʻng, unga chekanka qilinadi. Bu faqat qoʻlda amalga oshiriladi.

Chekankadan soʻng, keyin olovda toblanadi. Chekanning zarbalari qahva qaynatgichda oʻziga xos qolipni hosil qiladi. Bu oʻz navbatida idish ichidagi bosimni nazorat qiladi, tasodifiy zarbalardan sochilib ketmasligini taʼminlaydi. Qolip turkani 500-600 ° da qizdirib olib tashlanadi va tez sovutiladi^[2]. Inson tanasini zaharli mis birikmalari bilan aloqa qilishini oldini olish uchun mis yoki kupronikelli srjepni ichki qismidan qalaylash kerak^[2].

Anʼanaga koʻra, srjep milliy bezaklar bilan qoplanadi^[2].

Galereya

Ibrik
Turk qahva idishlari (Kritdan qoʻlda ishlangan). Cezve pastda joylashgan.
Payvandlangan taglikli yunon turklari
Sirlangan poʻlatdan yasalgan cezve

Yana qarang

Jebena
Dallah
Qahva idishi

Manbalar

↑ Ежи Лисовский. „Турка или джезва?“ (ru) (2006-yil 22-mart). 2013-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Кривич, Ольгин 1982.

Adabiyotlar

Turka haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling
	Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda
	Media fayllar Vikiomborda
	Taʼlim resurslari Vikiversitetda
	Xabarlar Vikiyangiliklarda
	Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda
	Asarlar matnlari Vikimanbada
	Kitob va darsliklar Vikikitobda

Krivich M., Olgin O. Kofevarka po-erevanski // Ximiya i jizn : nauchno-populyarniy jurnal Akademii nauk SSSR. — 1982. — № 4. — S. 88—92. Arxivirovano 9 maya 2017 goda.

[1] Ежи Лисовский. „Турка или джезва?“ (ru) (2006-yil 22-mart). 2013-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan.

[FOOTNOTEКривич,_Ольгин1982-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Кривич, Ольгин 1982.

[1]

[2]