Kontent qismiga oʻtish

Vallabi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qoʻlqop valabi (lotincha: Notamacropus irma[1][2] yoki Macropus irma[3]) – kengurular oilasiga mansub hisoblangan marsupiallar turlaridan sanaladigan hayvondir.

Gʻarbiy Avstraliya shtatida yashaydigan Avstraliya uchun endemikdir . Ochiq oʻrmonlarda, butazorlarda, togʻlarda, ochiq tekisliklarda va past butazorlarda koʻpincha uchrab turadi. Bu valabilar yaylovlar va zich oʻsadigan oʻrmonlardan qochadi.

Tana uzunligi 120 sm, dumi 54-97 sm, vazni esa 7-9 kg ni tshakil etadi. Moʻynali kiyimlarning rangi och kulrangdan oʻrta kulranggacha, oʻtkir oq yuzli chiziqli, quloqlari tashqi tomondan qora va ichi oq, yuqori va pastki oyoq-qoʻllari qora rangda boʻladi. Uzun qora dumi bor. Boshi past va quyruq choʻzilgan holda tez harakat qiladi.

Qoʻlqopli valabilar krepuskulyar va tungi hayvonlardandir, chunki eng katta faollik harakatini erta tongda va kech kechqurun kuzatishingiz mumkin boʻladi. Kunning issiq vaqtida ular yolgʻiz yoki juft boʻlib butalar soyasida yoki kichik chakalakzorlarda dam olib yotishadi. Ehtimol, ichmasdan ham ish qilishlari ham mumkin. Ular asosan oʻt bilan oziqlanadilar, dietada eng keng tarqalgan uchta oʻsimlik Carpobrotus edulis, Cynodon dactylon, Nuytsia floribunda kabi oʻsimliklar bilan ham oziqlanadi.

Koʻpayish davri aniq belgilanmagan, ammo bolalar aprel-may oylarida tugʻiladi va oktyabr yoki noyabr oylarida sumkadan koʻrinadi yaʼni qorinchasidagi haltachasidan koʻrinib chiqa boshlaydi.

  1. Jackson S. M.,. Taxonomy of Australian Mammals, 2015 — 158-bet. 
  2. „Names List for MACROPODIDAE, Australian Faunal Directory“ (inglizcha). 2-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-aprel 2021-yil.
  3. Macropus irma (inglizcha). 29-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-aprel 2021-yil.