Xitoy — Tojikiston munosabatlari

Xitoy — Tojikiston munosabatlari — Xitoy va Tojikiston oʻrtasida ikki tomonlama diplomatik aloqalar. Sovet Ittifoqi parchalanganidan koʻp oʻtmay 1992-yil 4-yanvar kuni ikki mamlakat oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatilgan.

Iqtisodiyot va savdo

2012-yilda ikki mamlakat oʻrtasidagi umumiy tovar ayirboshlash hajmi 2 milliard AQSh dollarini tashkil etdi. Xitoy Tojikistonning uchta eng yirik savdo sheriklari qatoriga kiradi^[1]. Tojikistonda Xitoyning turli sohalaridagi qator yirik korxonalari faoliyat koʻrsatmoqda.

Chegaradagi nizo

1884-yilda Xitoyda oʻsha paytdagi Sin sulolasidan shartnomalar asosida tortib olingan tojikistonliklarning qariyb 28,430 kvadrat kilometr (10,977 kvadrat milya) maydoni boʻyicha uzoq yillik hududiy daʼvosiga ega^[2]^[3].

2011-yilda chegara kelishuvi doirasida Xitoy rasmiy ravishda bahsli hududning 96 foiziga boʻlgan daʼvosidan voz kechdi, Tojikiston esa qariyb 4 foizni — taxminan 1,177 kvadrat kilometrni (439 kvadrat milya) maydonini Xitoyga topshirdi^[3]^[4]^[5].

Harbiy hamkorlik

Taʼkidlanishicha, Xitoy qoʻshinlari Tojikistonda Vaxon yoʻlagiga kirishni kuzatish maqsadida taxminan 2016-yildan beri Tojikiston hududida mavjud. Ammo Tojikiston Respublikasi tashqi ishlar vaziri Tojikistonda Xitoy qoʻshinlari borligini rad etdi^[6].

Manbalar

↑ „China's influence grows in poor neighbour Tajikistan“. Terra Daily News About Planet Earth. Agence France-Presse (2012-yil 26-iyun). Qaraldi: 2019-yil 26-oktyabr.
↑ „Tajikistan Cedes Disputed Land to China“. The Jamestown Foundation (24-yanvar 2011-yil).
↑ ^3,0 ^3,1 Fravel, M. Taylor (2005-10-01). „Regime Insecurity and International Cooperation: Explaining China's Compromises in Territorial Disputes“. International Security. 30-jild, № 2. 46–83-bet. doi:10.1162/016228805775124534. ISSN 0162-2889. S2CID 56347789.
↑ „Tajikistan cedes land to China“. BBC News (13-yanvar 2011-yil).
↑ „China's area increases by 1000 sq km“. Times of India (12-yanvar 2011-yil).
↑ Shih, Gerry; Troianovski, Anton; Wang, Yuan; Lamothe, Dan. „In Central Asia's forbidding highlands, a quiet newcomer: Chinese troops“ (18-fevral 2019-yil).

[1] „China's influence grows in poor neighbour Tajikistan“. Terra Daily News About Planet Earth. Agence France-Presse (2012-yil 26-iyun). Qaraldi: 2019-yil 26-oktyabr.

[The_Jamestown_Foundation-1-2] „Tajikistan Cedes Disputed Land to China“. The Jamestown Foundation (24-yanvar 2011-yil).

[:0-3] 3,0 ^3,1 Fravel, M. Taylor (2005-10-01). „Regime Insecurity and International Cooperation: Explaining China's Compromises in Territorial Disputes“. International Security. 30-jild, № 2. 46–83-bet. doi:10.1162/016228805775124534. ISSN 0162-2889. S2CID 56347789.

[4] „Tajikistan cedes land to China“. BBC News (13-yanvar 2011-yil).

[5] „China's area increases by 1000 sq km“. Times of India (12-yanvar 2011-yil).

[WapoFeb18-6] Shih, Gerry; Troianovski, Anton; Wang, Yuan; Lamothe, Dan. „In Central Asia's forbidding highlands, a quiet newcomer: Chinese troops“ (18-fevral 2019-yil).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

k m t Tojikistonning ikki tomonlama aloqalari
Amerika	AQSH
Osiyo	Afgʻoniston Armaniston Bangladesh Xitoy Hindiston Ozarbayjon Eron Qirgʻiziston Qozogʻiston Malayziya Isroil Pokiston Turkiya Turkmaniston Oʻzbekiston
Yevropa	Belarus Gruziya Gretsiya Latviya Rossiya Ispaniya Ukraina

Xitoy — Tojikiston munosabatlari



Xitoy	Tojikiston