Ariège (departament)
Ariège Ariège | |
|---|---|
| Departament | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 43°00′0″N 1°30′0″E / 43.00000°N 1.50000°E | |
| Mamlakat | Fransiya |
| Aholisi | 153,287 |
| Milliy tarkib | fransuzlar |
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
| Telefon kodi | 09 |
|
| |
Ariège (fransuzcha talaffuzi: [aʁjɛʒ] (
tinglang); Occitan) – Fransiyaning janubi-gʻarbiy qismidagi departament. Oksitaniya mintaqasida joylashgan. U Ariege daryosi sharafiga nomlangan va markazi Foix. Ariege qishloq landshafti bilan mashhur boʻlib, 2019-yil holatiga koʻra 153 287 kishi istiqomat qiladi[1]. Uning INSEE va pochta indeksi 09. Shuning uchun departamentning norasmiy nomi le zéro neuf[2]. Departament aholisi Ariegeois yoki Ariegeoises deb nomlanadi[3].
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Boʻlim hozirgi Occitanie mintaqasining bir qismidir. Gʻarbda va shimolda Haute-Garonne, sharqda Aude, janubi-sharqda Sharqiy Pireneylar bilan chegaradosh. Janubda Andorra va Ispaniyaning Lleyda provinsiyasi bilan chegaradosh. 4890 km 2 maydonni qamrab oladi, departament uchta okrugga boʻlingan: Foix, Pamiers va Saint-Jirons[4]. U 13 kanton va 327 kommunadan iborat. 2009-yilda Ariej departamenti hududining qariyb 40 foizini egallagan Ariej Pireney mintaqaviy tabiiy bogʻi tashkil etildi.
Tabiiy hududlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uchta asosiy hududi bor:
- Ariege tekisligi
- Pireney togʻ etaklari
- Ariege balandliklari
Landshaftda ignabargli oʻrmonlar bor.
Departamentning Ispaniya bilan chegarasi yaqinidagi vodiylarda joylashgan koʻplab buzilmagan tarixiy qishloqlar mavjud.
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ariegeda yogʻingarchilik koʻp boʻladi. Chunki uning sharq tomonida okean mavjud.
Togʻ etaklarida harorat sovuq, ayniqsa Foix shahrida (400 metr) oʻrtacha −5 °Cga teng.
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1791 | 197,889 | — |
| 1801 | 196,454 | −0.7% |
| 1821 | 234,878 | +19.6% |
| 1831 | 253,73 | +8.0% |
| 1841 | 265,607 | +4.7% |
| 1851 | 267,435 | +0.7% |
| 1861 | 251,85 | −5.8% |
| 1872 | 246,298 | −2.2% |
| 1881 | 240,601 | −2.3% |
| 1891 | 227,491 | −5.4% |
| 1901 | 210,527 | −7.5% |
| 1911 | 198,725 | −5.6% |
| 1921 | 172,851 | −13.0% |
| 1931 | 161,265 | −6.7% |
| 1936 | 155,134 | −3.8% |
| 1946 | 145,956 | −5.9% |
| 1954 | 140,01 | −4.1% |
| 1962 | 137,192 | −2.0% |
| 1968 | 138,478 | +0.9% |
| 1975 | 137,857 | −0.4% |
| 1982 | 135,725 | −1.5% |
| 1990 | 136,455 | +0.5% |
| 1999 | 137,205 | +0.5% |
| 2006 | 146,283 | +6.6% |
| 2011 | 152,286 | +4.1% |
| 2016 | 153,067 | +0.5% |
Departamentda 153287 nafar aholi istiqomat qiladi (2019)[1]. Tumanlar aholisi (2019)[1]:
- Foix tumani – 47 433
- Pamiers okrugi – 64 972
- Sen-Jiron tumani – 40 882
Asosiy shaharlarI
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aholi eng koʻp yashaydigan kommuna Pamier va Foix shaharlari hisoblanadi. Aholi soni boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadi. 2019-yil holatiga koʻra, 3000 dan ortiq aholisi boʻlgan 10 ta kommuna mavjud[1].
| Kommuna | Aholi (2019) |
|---|---|
| Pamiers | 15 659 |
| Foix | 9 493 |
| Sen-Jirons | 6,418 |
| Lavelanet | 6031 |
| Saverdun | 4828 |
| Mazeres | 3873 |
| Varilhes | 3495 |
| La Tour-du-Crieu | 3,218 |
| Mirepoix | 3,102 |
| Tarascon-sur-Ariege | 3024 |
Turizm
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Foix qal’asi
-
Pamiersdagi Sent-Antonin sobori -
Mirepoixdagi yopiq doʻkonlar -
Mont Valier Haut Couserans
-
Chateau de Lagarde -
-
Sent-Lizier soboridagi monastir
-
Tabe massivi
.JPG)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Populations légales 2019: 09 Ariège, INSEE
- ↑ „neuf - traduction - Dictionnaire Français-Anglais WordReference.com“. www.wordreference.com.
- ↑ Inhabitants of France (fransuzcha).
- ↑ Departmental Maps of Ariège (Wayback Machine saytida 2013-07-27 sanasida arxivlangan), préfecture website, consulted on 4 July 2013 (fransuzcha)
.jpg){kind=link}
 |