Banna'i
Fors me'morchilik arxitekturasida banna'i ( forscha: بنائی "qurilish texnikasi") - devor yuzasida geometrik naqshlar yaratish, muqaddas ismlar yoki iboralarni tasvirlash uchun koshinlar sirlangan oddiy g'ishtlar bilan almashinadigan me'moriy bezak san'ati hisoblanadi.[1] [2] Ushbu uslub VIII-asrda Suriya va Iroqda paydo bo'lib, Saljuqiylar va Temuriylar davrida rivojlanib, Eron, Anadolu va Oʻrta Osiyoga tarqaldi.
Agar relyefda g'ishtning dizayni bo'lsa, u hazarbof deb nomlangan. (forscha: هزارباف g'ishtlarning teksturali ko'rinishini nazarda tutuvchi xazar "minglab" va baf "tekstura" dan iborat).[3]
Shubhasiz, hazarbof uslubning birinchi darajasi bo'lib, u birinchi marta monoxrom bezakdan foydalanish natijasida relyefli g'ishtlarda paydo bo'lgan. Uning dekorativ xususiyatlarini to'liq va bo'sh joylarning almashinishi ko'rsatadi. Keyingi bosqich sirlangan keramik plitalarning paydo bo'lishi natijasida amalga oshadi. Ular bilan keyingi davrlardagi ko'plab masjidlar, maqbaralar bezatilgan bo'lib, bu geometrik naqshlar yoki kufiy yozuvlari orqali ajoyib bezak o'yimlariga imkon beradi.
Rasmlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Samarqanddagi Amir Temur maqbarasi.
-
Samarqanddagi Shoh-i Zinda qoshidagi sakkiz qirrali maqbara.
-
Isfahon minorasidagi bannaiy uslubidagi kufiy yozuvlari.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ The Grove encyclopedia of decorative arts. New York: Oxford University Press, 2006 — 474-bet. ISBN 978-0-19-518948-3.
- ↑ „Rasmlar=“.
- ↑ „Rasmlar=“.
Boshqa loyihalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Banna'i haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling | |
Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda | |
Media fayllar Vikiomborda | |
Taʼlim resurslari Vikiversitetda | |
Xabarlar Vikiyangiliklarda | |
Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda | |
Asarlar matnlari Vikimanbada | |
Kitob va darsliklar Vikikitobda |