Burya nad Aziey
| Burya nad Aziey | |
|---|---|
| Rejissyor(lar) | Komil Yormatov |
| Ssenariynavis(lar) |
Mixail Melkumov Komil Yormatov |
| Rollarda | Anatoliy Solovyov, Ruslan Axmetov, Shukur Burhonov |
| Bastakor(lar) | Ikrom Akbarov |
| Studiya(lar) | „Oʻzbekfilm“ |
| Chiqarilgan sanasi | 1964 |
| Davomiyligi | 83 daqiqa |
| Mamlakat |
 SSSR |
| Til | ruscha |
Burya nad Aziey (ruscha: Буря над Азией; tarjimasi „Osiyo ustidagi toʻfon“) — 1964-yilda Komil Yormatov suratga olgan oq-qora film.
Mazkur film Komil Yormatovning tarixiy-inqilobiy trilogiyasini (Burya nad Aziey, Vsadniki revolyutsii va Gibel Chyornogo konsula) ochib beradi.
Syujeti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jamol degan oʻspirin yigit oʻz qishlogʻiga keladi, shunda u bosqinchilar tomonidan amakisining uyini qanday yoqib, talon-toroj qilishayotganini koʻradi. Qisqa tortishuvdan soʻng uni Yusup Yalantush deb nom olgan qaroqchilar toʻdasi boshligʻi oldiga olib borishadi. Toʻda sardori Oq podshohdan oʻch olishini, boylarni uyini kulini koʻkka sovurib, talon-toroj qilishini, ammo olgan hamma narsani „beva-bechoralarga beraman“, deydi. Bunga javoban u Jamoldan oʻz voqeasini aytib berishini soʻraydi. Uning soʻzlariga koʻra, u 876 yilda asir boʻlgan va Petrograd qamoqxonasida olti oy oʻtirgan, ammo fevral inqilobi tufayli chiqib ketgan. Koʻcha boʻylab yurib, oʻlimidan oldin uni jarohatlashga muvaffaq boʻlgan jandarmni linchilashda ishtirok etadi. Uyga qaytish mahalida kasalxonaga tushib qoladi. Kerenskiyning Oqtepa hokimiyat tepasiga kelishi tufayli bosqin boʻlib, Jamol oʻzi uyiga qaytishga majbur boʻladi. Yigit xalqni oʻzlariga tegishli narsalarni talon-toroj qilmaslikka va kulini koʻkka sovurmaslikka undaydi. Yalantoʻsh Jamolni sinamoqchi boʻladi va unga amaldor boʻlgan amakisini osishni buyuradi. Biroq Jamol buni rad etadi. Bu yerda u Yalantushning hurmatiga sazovor boʻlgan Lenin nomini eslaydi. „Yaxshi otliq“ — bu Jamolning oʻziga xos xususiyati edi.
Jamol Toshkent inqilobiy qoʻmitasining yigʻilishida ishtirok etadi, unda ochlikdan sillasi qurib vafot etayotganlarga non rekvizisiya qilish toʻgʻrisida qaror qabul qilinadi. Mahalliy amaldor Koflonbek uning donini olib, Yalantushni oʻgʻirlikda ayblaydi. Jamol doʻstining oldiga borib, uni raqib bilan mushtlashayotgan holda topadi. Yalantoʻsh Koflonbekni oʻgʻirlab ketadi va uni oʻldirmoqchi boʻladi, lekin Jamol hamma narsa inqilobiy qonunga muvofiq boʻlishini talab qiladi. Oqibatda Koflonbek otib tashlanadi, lekin uning oʻgʻli Aziz qasos oʻti olmoqchi boʻladi. Ayni paytda Oktyabr inqilobi haqidagi xabarlar paydo boʻldi, ammo general yangi hukumatni va Inqilobiy qoʻmitaning huquqlarini tan olishni rad etadi. Qoʻrgʻonda „Kontra“ mustahkamlangan. Yaalantush inqilobchilarga yordamga keladi, ular oʻzini general tomonida boʻlgandek koʻrsatadi va hatto polkovnik unvonini oladi, lekin keyin qalʼa darvozasini ochib berishadi. Qoflonbekning oʻgʻli Aziz rus unter-ofiser qiyofasida Yalantushni toʻpponchadan otib oʻldiradi.
Mukofot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Komil Yormatov 1967-yilda yaratgan filmi uchun Hamza nomidagi Oʻzbekiston SSR Davlat mukofotiga sazovor boʻlgan[1]
Rollarda
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Ruslan Axmetov — Jamol Ahmedov, doʻppi kiygan yigit.
- Shukur Burxonov — Yusup Yalantush
- Anatoliy Solovyov — Vasiliy Shukin
- Abbos Bakirov — Qoflonbek
- Lutfiy Sarimsoqova — Jamolning onasi
- Aleksandr Susnin — Petrograddagi inqilobiy matroschi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Ярматов, Камиль Ярматович“. 12-avgust 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-iyul 2020-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Burya nad Aziey Filmpro.ru
- Burya nad Aziey (Wayback Machine saytida 12-avgust 2021-yil sanasida arxivlangan) Ruskino.ru
- Burya nad Aziey (Wayback Machine saytida 2021-08-12 sanasida arxivlangan) Kinomania.ru
- Burya nad Aziey Soviet-movies.ru