Jaloliddin Manguberdi majmuasi
| Jaloliddin Manguberdi majmuasi | |
|---|---|
| Umumiy maʼlumot | |
| Turi | Majmua |
| Manzili | Al-Xorazmiy koʻchasi |
| Shahar | Urganch |
| Mamlakat | O‘zbekiston |
| Koordinatalar | 41°32′41″N 60°38′01″E / 41.5447310059948°N 60.63373933396149°E |
| Qurilishi tugagan | 1999-yil |
| Egasi | Davlat mulkiga tegishli |
| Binoning ichki maydoni | 15 gektar |
 Jaloliddin Manguberdi majmuasi xaritada | |
Jaloliddin Manguberdi majmuasi — Xorazm viloyatining Urganch shahri, Al-Xorazmiy koʻchasida joylashgan majmua. 1999-yilda qurib bitkazilgan majmua Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan 2019-yil 4-oktyabrda Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan. Hozirda Xorazm viloyati madaniyat boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida davlat mulkiga tegishli[1][2].
Qurilish tarixi va uslubi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Majmua Jaloliddin Manguberdi tavalludining 800 yilligi munosabati bilan 1999-yilda Urganch shahrining markaziy qismi boʻlgan Shovot kanalining soʻl sohilida bunyod etilgan. Majmuaning kirish qismida sharqona darvoza oʻrnatilgan boʻlib, uning ichki qismida favvoralar, Jaloliddin Manguberdining haykali va 15 gektarlik bogʻ mavjud. 1999-yil 5-noyabr kuni Oʻzbekistonning sobiq Prezidenti Islom Karimov tashabbusi bilan ochilgan.
Majmuaning markaziy qismida Jaloliddin Manguberdining 14,5 metrlik haykali oʻrnatilgan boʻlib, bu yodgorlik Oʻzbekistondagi eng baland monumentlardan biridir. Monument postamenti qizil granitdan tayyorlangan. Haykalni tayyorlashda esa bronzadan foydalanilgan. Xorazmlik meʼmor Polvonnazir Salayev monument loyihasining muallifi sanaladi. Toshkentlik haykaltaroshlar Ilhom va Kamol Jabborovlar tomonidan haykal tayyorlangan. Oʻzbekiston badiiy akademiyasi aʼzosi Toʻra Quryozov oʻsha davrga oid boʻlgan tarixiy asarlardan kelib chiqib chizgan surati Manguberdi qiyofasini yaratilishi uchun asos qilib olingan. Shuningdek, Toʻra Quryozov Manguberdi asari uchun „Oʻzbekiston xalq rassomi“ unvoniga sazovor boʻlgan. Majmuaning kirish qismida moviy rangda tayyorlangan va gumbaz bilan yopilgan darvoza mavjud. Darvozaning har ikki qanoti boʻylab Xorazm milliy hunarmandchiligi uslubi boʻyicha tayyorlangan, oʻntadan jilo berilgan yogʻoch oʻyma ustun oʻrnatilgan. Old qsimida katta favvora, ichkari qismida esa yana uchta favvora qurilgan[3].
1999-yil noyabr oyida Jaloliddin Manguberdi tavalludining 800 yillik sanasi nishonlangan. Shuningdek, „Jaloliddin Manguberdi“ ordeni taʼsis qilinib, uning nomidagi bogʻ-majmua va haykali barpo qilindi.
Yangi Jaloliddin Manguberdi majmuasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oʻzbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan 2022-yil 29-avgust kuni Jaloliddin Manguberdining „yangi“ majmuasi Urganch shahrining Al-Xorazmiy va Islom Karimov koʻchalari kesishgan 8 gektarlik maydonda boʻlishi belgilangan. Shu kuni Shavkat Mirziyoyev Jaloliddin Manguberdi uchun yangi oʻrnatilgan 25 metrlik haykalning ochilish marosimida ham ishtirok etgan[4][5].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „MODDIY MADANIY MEROSNING KO‘CHMAS MULK OBYEKTLARI MILLIY RO‘YXATINI TASDIQLASH TO‘G‘RISIDA“. 2023-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-oktyabr.
- ↑ „Тарихий, бадиий ёки ўзга маданий қимматлилиги туфайли гаров ва ипотека қўлланилиши мумкин бўлмаган объектлар рўйхати (ЎзР ВМ 05.12.2014 й. 335-сон қарорига илова) | Majburiyatlar va shartnomalar toʻgʻrisidagi umumiy qoidalar | Oʻz kuchini yoʻqotgan hujjatlar | Fuqarolik va oila qonunchiligi | OʻzR KonunchiligiMaʼlumotlar tizimi „Tarixiy, badiiy yoki oʻzga madaniy qimmatliligi tufayli garov va ipoteka qoʻllanishi mumkin boʻlmagan obʼektlar roʻyxati (OʻzR VM 05.12.2014 y. 335-son qaroriga ilova)“ | NRM.uz“. nrm.uz. Qaraldi: 2023-yil 17-oktyabr.
- ↑ „Жалолиддин Мангуберди мажмуаси“. Урганч шаҳар ҳокимлиги. Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.
- ↑ „Фото: Президент Урганчда Жалолиддин Мангубердининг янги ҳайкалини очиб берди“ (uz-Cyrl). Газета.uz (2022-yil 29-avgust). Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.
- ↑ „Урганчдаги Жалолиддин Мангуберди мажмуаси очилди — фото“ (ru). uznews.uz. Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.